Köy Enstitüleri, maarif tarihimizin belki de en çok tartışılan eğitim/maarif projesi oldu.
11 yaşında köylerden, ailelerinden alınan çocukların, Türkiye çapında kurulan 16 Köy Enstitüsünde yetiştirildikten sonra tekrar köylerde görevlendirildiği sistemin adıdır Köy Enstitüleri.
Yetiştirildikleri dönem de hedef kitle, ülkenin yüzde sekseninin köylerde yaşadığı bir ortam ve yapıyı kapsamaktaydı. Bu okulların amacı, zamanın yöneticilerinin deyimi ile ‘uygarlık ışığı’ götürmek gibi müphem ve içeriği oldukça efsane bir niteliğe büründürüldü.
Köy Enstitülerinin psikolojik arka planında, yüz yıllık bir aydın halet-i ruhiyesinin hali pürmelalini görmek mümkün. Bu hali tasvir eden en iyi ifade sarsılma, savrulma ve panik halinde bir aşağılık duygusudur. Geri kalmanın nedenini metotlarda, çabada, keşifde, çalışmada değil kendinde ve kimliğinde aramak gibi nakıs bir halin tüm yansımalarını bu projede görmek mümkündür.
