Türkiye'de demokratik standartları geliştirecek ve her alanda daha hızlı ve etkin bir devlet sistemini getirecek olan cumhurbaşkanlığı sisteminin onaylanacağı 16 Nisan referandumuna yaklaşıldıkça, başta Avrupa ülkelerinde 'Hayır' kampanyası yürütülmeye başlandı. İnsan haklarını askıya alan Avrupa'da demokrasi nereye gidiyor? Cumhurbaşkanlığı sistemi sonrasında Türkiye demokrasisi yoluna nasıl devam edecek? Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, dünyada ve Türkiye'de demokrasi ve küresel sermaye ilişkisi üzerinden çarpıcı analizlerde bulundu:
PARANIN KONTROLÜNDELER
Avrupa, kendisini 'demokrasinin beşiği' olarak niteliyor ancak, özgürlükleri kısıtlıyorlar. Bugün demokrasinin gerçek temsilcileri kimlerdir?
Türkiye 3 milyon Suriyeliye ev sahipliği yapıyor, Avrupa ise sınırlarına duvarlar örüyor. Avrupa, uluslararası sermayenin kontrolünde. Üç ülke, küreselı sermayenin kontrolünde değil: Çin, Rusya ve Türkiye. Demokratik standartları yürütme potansiyeline sahip tek ülke Türkiye.
IMF ETKİSİ SON BULDU
Batı'nın küresel güç tarafından yönetildiği için demokrasinin olamayacağını söylüyorsunuz. Türkiye neden küresel sermayeye yenik düşmedi?
Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşundan itibaren sermaye odaklı değil demokrasi odaklı bir devlet oluşturdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2002'de tek başına iktidar olmasının ardından kontrolü kaybetti. Borçların bitmesiyle IMF ve Dünya Bankası, Türkiye'deki etkinliğini yitirdi.
DEMOKRASİ GÜÇLENDİ
Bunun sebebi, Türkiye'de demokrasinin bir burjuva hareketiyle değil Kurtuluş Savaşı ile kurulmuş olmasından mıdır?
Toplumun önceliği ekonomik refahtan önce inanç, kimliklerini özgürce ifade etme ihtiyacı olmuştur ve demokrasi mücadelesi de bu mecrada gelişmiştir. 15 Temmuz'dan sonra, Türkiye demokrasisi ekonomik süreçlerde en az etkilenen seviyesine ulaşmıştır.
İŞBİRLİĞİ İLİŞKİSİ VAR
Uluslararası derecelendirme kuruluşlarının ülke notumuzu düşürmesi, küresel sermayenin Türkiye'yi kontrol altına almaya çalışması mıdır?
Devletle uluslararası sermaye arasında işbirliği ilişkisi var. Siyasal sistem, demokrasisini ve refah şartlarını geliştirerek devam ettirebilir. Refah toplumu aşınırsa Batı'+nın demokrasi konusunda taviz vermesi muhtemeldir. Yaşanan gelişmeler bunun işaretlerini veriyor.
ERDOĞAN LİDERLİK PROFİLİNİ DEĞİŞTİRDİ
Türkiye'nin demokratik gelişimi bundan sonra nasıl seyredecek?
Türkiye demokrasisinin güçlenmesinde Erdoğan'ın siyaset ve liderlik tarzında yapmış olduğu son derece önemli değişikliklerin de ciddi bir etkisi var. Erdoğan, Türkiye'de temsil siyaseti yerine sosyolojik siyaseti hayata geçirerek, siyaset yapma tarzında radikal bir değişiklik sağladı. Temsili liderlik yerine ilişkili olduğu sosyolojinin doğrudan sesi hatta uzvu gibi bir liderlik yaptığı için liderlik tipolojisini de kökten değiştirmiştir.
HALKA TEMAS ETMEYEN LİDER ARTIK BAŞARILI OLAMAZ
Erdoğan liderliğine organik liderlik de diyebiliriz. Artık Türkiye'de hiç bir siyasal aktör sosyolojik siyaset yapmadan organik liderlik pratiği üretmeden büyük başarılar elde etme şansına sahip değildir. Demokrasisini güçlü kılan diğer boyutta siyaset yapma tarzındaki ve liderlik pratiğinde ortaya çıkan bu değişikliktir. Türkiye’de bundan sonra meşru kabul edilebilecek tek siyaset, doğrudan halka dayanan siyasettir.
MİLLİ EGEMENLİĞİ GERÇEKTEN HAYATA GEÇİRECEK BİR SİSTEM
Demokrasilerin en büyük gücü de milli egemenlik esasını halkın iradesi ile hayata geçmesini sağlayacak bir siyasal sistem yapma imkanına sahip olmaktır. Bu nedenle önümüzdeki anayasa değişikliği halka devletin ilişkisini güçlendirecek ve Türkiye'nin demokrasi yürüyüşünde yeni bir aşama olacak bir değişikliktir, bir reform başlangıcıdır. Türkiye bu adımlar ile demokrasinin güçlendiği bir pozisyona geçecektir.
