Dünya fındık üretiminde ilk sırada yer alan Türkiye’nin, 16 yıllık fındık grafiği tarımda geldiğimiz noktanın özeti oldu. Ziraat Mühendisleri Odası’nın hazırladığı raporda, verimin hızla düştüğü, pazar payımızın azaldığı vurgulandı. Daha da acısı fındığı biz üretiyoruz, fiyatını Almanya belirliyor.
Fındıkta hasat biterken üretici Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıklayacağı fiyatı bekliyor. TMO’nun fiyatı daha açıklamaması üreticinin tepkisine neden olurken, Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), yayımladığı ‘2018 Fındık Raporu’yla Türkiye’nin fındıkta acı karnesini ortaya çıkardı. Çarpıcı bilgilerin yer aldığı raporda, Türkiye’nin fındık üretimi başta olmak üzere ithalat ve ihracat verileri tek tek ele alındı. Üreticilerin ve fındık sektör temsilcilerinin yaşadığı zorluklara da dikkat çekildi.
FINDIKTA GERİLEME VAR
Ülkemizde fındık üretimi her geçen gün düşüyor. Türkiye’nin fındıktaki dünya payının sürekli düştüğü belirtilen raporda, 2002 yılında Türkiye’nin dünyadaki fındık payının yüzde 72 olduğuna dikkat çekildi. 2016 yılında ise Türkiye’nin dünya genelindeki fındık pay oranının yüzde 56’ya kadar gerilediği vurgulandı. Ülkemiz dünya fındık pay oranında ilk sırada yer alırken, Türkiye’nin ardından İtalya’nın dünya fındık pay oranının yüzde 16 olduğu ifade edildi. Türkiye’nin fındık dış ticaretine de dikkat çekilen raporda, 2017 yılında 160 bin ton fındık ihraç edilirken, 2018 yılında fındık ihracatında 90 bin ton düşüş yaşanarak 70 bin tona gerilediği kaydedildi.
FINDIĞIN FİYATINI YABANCILAR BELİRLİYOR
Rapordun sonuç kısmında ise öneriler ve çözüm yollarına dikkat çekildi. Raporda, “Türkiye’nin fındık üretiminde ciddi bir reforma, yenilenmeye ve verimliliği artırmaya ihtiyacı bulunmaktadır. Türkiye fındık üretiminde ilk sırada olmakla birlikte, fiyatların belirlenmesinde etkili olamamaktadır. Fındık fiyatları, fındık üreticisi olmamasına rağmen, çok düşük fiyatla satın aldığı fındığı işleyip ihraç eden Almanya`da, Hamburg Fındık Borsası`nda belirlenmektedir. Fındık Türkiye’ye, tarım ürünleri ihracatında tek başına yılda ortalama 1 milyar dolardan fazla döviz girdisi sağlayan bir üründür. İtalyan şekerleme ve çikolata üreticisi Ferrero, Türkiye’de fındığın en az yüzde 30’unu alarak ihraç etmektedir” ifadeleri yer aldı.
ALAN GENİŞLİYOR, ÜRETİM AZALIYOR
Ziraat Mühendisleri Odası, Türkiye’nin fındık fotoğrafını ortaya çıkardı. Fındığın önemine dikkat çekilerek başlayan raporda, Türkiye’de yaklaşık 440 bin üreticinin 700 bin hektar alanda fındık üretimi yaptığı belirtildi. Raporda, son 16 yıllık veriler dikkate alındığında, fındık üretim alanlarının artmasına rağmen verimin düştüğüne dikkat çekildi. 2002 yılında 560 bin hektar alanda 600 bin ton fındık üretimi yapıldığı belirtilen raporda, 2018 yılında 705 bin hektar alanda 550 bin ton fındık üretimi olduğuna dikkat çekildi. Raporda göre, son 16 yılda fındıkta ekim alanı 145 bin hektar artmasına rağmen üretimin azaldığı belirtildi.
İHRACATTA BAŞI ÇEKİYOR
Fındık ihracatının bitkisel ürün ihracatındaki payı da dikkat çekiyor. Raporda, bitkisel ürün ihracatında hububat ürünleri başı çekerken, fındık ürünlerinin de ihracatta zirvede yer aldığı belirtildi. Fındık bitkisel ürün ihracatında meyve-sebze mamullerini, zeytin ürünlerini ve tütünü geride bırakırken, fındığın bitkisel üretim ihracatında 921 milyon dolarlık gücü olması fındığın ekonomideki payını gözler önüne serdi.
Muhammet Vefa – Milli Gazete
