GASPIRALI TÜRK VE MÜSLÜMAN KİMLİĞİ İÇİN MÜCADELE ETMİŞTİR

İstanbul’da düzenlenen program Millet Yazma Eser Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi. Çok sayıda kişinin katıldığı programda konuşan Dersaadet Kültür Platformu Başkanı Mehmet Kamil Berse, “Gaspıralı, 63 yıllık ömrüne birçok şey sığdırmıştır. O günkü siyasi, ekonomik yapılar Gaspıralı’nın farklı bir dünya algısı oluşturmasına zemin hazırlamıştır” dedi. Bu yılın UNESCO tarafından Gaspıralı yılı ilan edildiğini söyleyen Berse, “Bu yıl UNESCO tarafından Gaspıralı yılı ilan edildi. Bizde kendisini tanıtmak için elimizden geleni yapacağız.”
 
FİKİRLERİNİ GAZETEYLE YAYMAK İSTEDİ

Gaspıralı’nın uzun yıllar çıkardığı Tercüman gazetesine dikkat çeken Berse, “Gazetecilik Gaspıralı için çok önemlidir. Halk ile irtibatını gazete ve medya aracılığı ile yapacağını düşünerek gazetelerin Türkçe basılması için 4 yıl boyunca mücadele etmiştir. Tercüman gazetesini 1883 yılında çıkarmaya başlamıştır. Bu tarih çok önemlidir. Çünkü Rusya 1783 yılında Kırım’ı topraklarına katmıştır. Gaspıralı’da buna nazire olarak 1883 yılında tam yüz yıl sonra tercüman gazetesini çıkarmıştır. Bu bir mücadelenin başlangıcıdır ve hayatı boyunca böyle devam etmiştir” diye konuştu.
 
YETERİ KADAR BİLİNMİYOR

Gaspıralı’nın bazı kesimlerce yanlış anlaşıldığını belirten Berse, “Gaspıralı sadece Türk kimliği için değil Müslüman kimliği içinde mücadele etmiştir. Ancak ülkemizde gençlik hatta okumuş aydınlarımız tarafından yeteri kadar bilinmiyor” şeklinde konuştu.
 
RUS EGEMENLİĞİNİ SİNDİREMEDİ

Gaspıralı’nın Rus egemenliğine karşı çıktığını kaydeden Berse, “Kırım Türkleri ve Kuzey Türkleri arasından bazılarının Rusya’nın egemenliğinde olmalarını içine sindirememiştir. O dönemde var olan Panislavizm akımı Türklük ve Müslümanlık damarını ön plana çıkarmış ve o zamanda Türklüğe ve Müslümanlığa yapması gereken ne ise onun için çalışmıştır” ifadelerini kullandı.
 
İSMAİL GASPIRALI KİMDİR

İsmail Gaspıralı (Gasprinskiy) 1851’de Bahçesaray’da doğdu. Kırım Tatarı eğitimci, yayıncı ve politikacı. Gaspıralı, Rus İmparatorluğu'nda Türk ve İslam toplumlarının eğitim, kültür reformu ve modernleşmeye ihtiyacı olduğunu farkeden ilk ve tek Müslüman entelektüeldir. Soyadı, Kırım'daki Gaspra şehrinden gelmektedir. Çok sayıda gazete, dergi çıkartmış ve kitaplar yazmıştır. Çıkardığı gazetelerden en önemlisi Tercüman’dır. Yine doğduğu yer olan Bahçesaray’da 1914 yılında hayata gözlerini kapamıştır.