GÜLEN'E KIRMIZI BÜLTEN ÇIKABİLİR?

Özünde bir suçlunun arama, yakalama ve iadesini uluslararası düzeye taşıyan bir düzenleme olarak da tanımlanabilecek ‘kırmızı bülten’, ülkelerin ulusal mevzuatlarına göre farklı değerlendiriliyor. Ortaya çıkan bu statü farkı, bazı ülkeler için sadece suçlunun yer tespiti hükmünde, bazıları için direkt yakalama müzekkeresi anlamına geliyor. Fethullah Gülen’in de yaşadığı ABD için kırmızı bültenin anlamı, suçlunun yer tespiti hükmünde. Yani iade edilmesini tek başına sağlamıyor. Suçluyu uluslararası arananlar listesine sokan kırmızı bülten rejimi,  190 üye ülkenin polis teşkilatları tarafından talep edilebiliyor.

ÖZETLE
 
Uluslararası suçlular için çıkarılıyor.

Yakalama müzekkeresi şart.

5 yıl geçerlilik süresi var.

Müzekkere şart

Ancak bir sanık ya da hükümlünün uluslararası düzeyde aranması için yetkili adli makam kararı şart. Sadece polis kayıtlarına dayanılarak herhangi bir sanık veya hükümlünün uluslararası düzeyde kırmızı bülten ile aranması mümkün değil. Yani İNTERPOL’den (Uluslararası Polis Teşkilatı) kırmızı bülten çıkarılması talebinde bulunabilmesi için, öncelikle bu kişi hakkında mahkemelerce verilmiş bir tutuklama kararı gerekiyor. İlgili kişinin mahkum edilip cezası kesinleşmişse, hükmedilen cezanın infazının sağlanması için Cumhuriyet Başsavcılığı’nca çıkarılmış yakalama müzekkeresi gerekiyor.

5 yıl geçerli

İNTERPOL Genel Sekreterliği tarafından yayımlanan kırmızı bültenlerde talep edilen kişiye ait kimlik bilgileri, işlediği suç türü, varsa fotoğrafı ve parmak izi, verilebilecek azami ceza ve zaman aşımı süresi gibi bilgiler yer alıyor. Geçerlilik süresi beş yıl ve her beş yılda yenilenmesi üye ülkenin talebine bağlı.

İade süreci nasıl işliyor?

Kırmızı bülten ile uluslararası seviyede aranan bir kişinin yakalanması durumunda iade süreci başlıyor. Suçlu iadesi, bir devletin kendi ülkesinde bulunan bir şahsın, işlediği iddia edilen bir suç nedeniyle yargılanmak veya hakkında verilen cezanın infazını sağlamak amacıyla arandığı diğer bir ülkeye mevcut iade sözleşmesi veya karşılıklılık ilkesi uyarınca teslim edilmesi işlemi olarak tanımlanıyor. Bu kapsamda yapılan iadenin yanı sıra işlediği suç nedeniyle yabancı ülkenin adli makamlarınca hapis cezasına mahkum edilen ve cezasını kısmen bu ülkede çeken bir hükümlü, cezasını ülkesinde çekmek istemesi durumunda ise transfer ediliyor.

Ancak iade işlemlerinde özellikle siyasi suçlardan dolayı suçluların iade edilmemesi ya da ülkelerin konuyu siyasi açılardan değerlendirmesi, siyasi suç kavramının yer, zaman veya ülkeye göre farklı tanımlar içermesi problem yaratabiliyor. Örneğin Türkiye’nin terör örgütlerine yönelik çalışmalar kapsamındaki iade talepleri bu kapsamda değerlendiriliyordu. Ancak 11 Eylül saldırılarının tüm dünya üzerinde teröre olan bakış açısını değiştirmesi ile birlikte Türkiye’nin talepleri de karşılık bulmaya başladı.

Kırmızı bültenin yanı sıra bir suça ilişkin, kişi hakkında ekstra bilgi için yayınlanan mavi, uyarı ya da bilgi almaya yönelik yeşil, kayıp şahıslar için sarı, kimliği saptanamayan cesetlerle ilgili bilgi için siyah ve gizli silahlar, bomba benzeri tehlikeli malzemelerle ilgili uyarı için turuncu bültenler çıkarılabiliyor.

Acil durumlarda difüzyon mesajı

Kırmızı bülten çıkarılmasının zaman aldığı durumlarda gecikme olmaması amacıyla suçluların yakalanması için aynı kriterler çerçevesinde ilgili ülkenin interpolü tarafından diğer ülke interpollerine 'difüzyon' adı verilen yazı da gönderilebiliyor. Kırmızı bülten veya difüzyon mesajı ile, ilgili kişinin ülkesinde bulunduğunu tespit eden devletin, gerekli görürse geçici tutuklama yapması da sağlanıyor. Daha sonra ilgili devletin geri verme talepnamesi istenebiliyor.
Yakalama emri yayımlanmıştı

Fethullah Gülen, hakkında 1980'de 12 Eylül darbesinden sonra İzmir ve Ege ordusu sıkıyönetim komutanlıkları tarafından yakalanma emri yayımlanmıştı. 1999'da Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturmada ise, 22 Ağustos 2000'de Fethullah Gülen aleyhine laik devlet yapısını değiştirerek dini kurallara dayalı bir devlet kurmak suçuyla dava açıldı.  Mart 2007'de Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, suçun oluşmadığı hükmüne vararak Gülen için beraat kararı verdi. Yargıtay Genel Kurulu da Haziran 2008'de Gülen'in beraatini oy birliğiyle onadı.

Yani Fethullah Gülen hakkında şu an için kırmızı bülten çıkarılmasını gerektirecek bir suçlama ya da mahkeme kararı yok. Başbakan Erdoğan da, "Kırmızı bültenin söz konusu olup olmadığı" sorusunu yanıtlarken, "Niye olmasın" deyip, hukuki şartları işaret etti:

"İşte diyorum ya her şeyin önce altyapısını bir oluşturacaksın, hazırladığın bülteni de sağlam hazırlayacaksın." 

Al Jazeera Turk