Oda’dan yapılan açıklamada şöyle denildi;
ÜZERİMİZE DÜŞEN GÖREVLERİ YAPMADIK
Ülkemizin gerçeği olan deprem konusunda başta siyasi irade ve sorumlu kuruluşlar olmak üzere toplumun her kesiminin afet zararlarının azaltılması ve deprem sonrası yapılması gerekenler konusunda kendine düşen görevleri yapmadığı bir kez daha ortaya çıkmıştır.
VAHİM SONUÇLARA YOL AÇACAK
Son depremde yaşananlar, deprem zararlarının doğrudan belirleyicisi olan düşük standartlarda, sağlıksız ve yasadışı bir yapılaşma, ranta dayalı hızlı ve düşük nitelikli kentleşme, bilimsel normlara dayalı olmayan arazi kullanım ve yer seçimi kararları, denetimsizlik ve özellikle tüm bu olumsuzlukları giderecek yasal düzenleme ve idari yapılanmaya ilişkin bütünlüklü bir çalışmanın bugüne kadar yapılmamış olmasının; olası 7 ve daha üzeri büyüklükte meydana gelecek olan İstanbul depreminin nasıl daha vahim sonuçlara yol açacağının da bir göstergesi olmuştur.
SAĞLIKLI VE GÜVENİLİR DENETİM SİSTEMİ
1999 Marmara depreminden sonra depremlere çare olacağı anlayışı ile çıkarılan Yapı Denetim Kanunu ve mevzuatı tüm uyarılarımıza rağmen yapının üzerine oturacağı zemine ilişkin parametreleri belirleyen etütleri de kapsamasına alıp eksiklilerini gidermeyerek bugün sağlıklı ve güvenilir bir denetim sistemini oluşturmanın uzağında kalmıştır. Yine, 2011 yılında Van depreminden sonra çıkarılan Kentsel Dönüşüm (Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun) "kentsel imar rantının dönüştürülmesi" odaklı bir hale getirilmiş; jeolojik risklerden, zeminden kaynaklı riskli alan ve riskli yapı belirlenmesi bir kenara bırakılmış ve bu yapılarla birlikte yapı kalitesinden yoksun on binlerce riskli bina depremde kaderine terkedilmiştir.
UDSEP’E AYKIRI UYGULAMALAR
Deprem riskini azaltmada ve depremle baş edebilmede hazırlıklı ve dirençli bir toplum yaratılması amacıyla hazırlanan Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP) rafa kaldırılmış, bu plana aykırı ve amaca hizmet etmeyecek uygulamalar giderek yaygınlaştırılmıştır.
Yanlış, eksikli ve amaca hizmet etmeyen yasal düzenlemeler, merkezi ve yerel yönetimlerin ranta dayalı imar ve kentleşme politikaları gibi bütün bu olumsuz gelişmeler ortadayken getirilen “imar affı” ile; denetimsiz, yeterli mühendislik hizmeti almamış yapılar da yasal hale getirilmiş, bugüne kadar çok sınırlı da olsa deprem güvenliği için atılmış olan tüm adımlar boşa çıkartılmıştır. Bu yasal kılıf, ülkede inşa edilmiş bulunan yapıları depreme karşı güvenlikli hale getirmemiş, tam aksine doğa olaylarının afete dönüşerek pek çok insanın hayatını kaybetmesinin yolu açılmıştır.
Acil büyük çaplı toplanma alanı olarak tanımlanan 470 adet donanımlı toplanma alanından bugün sadece 77`si kalmış; insan hayatı yapılaşma ve ranta tercih edilmiştir.
Afet yönetim sistemi hala birbirinden habersiz olarak yasalaşmış İmar, Afet ve Yapı Üretimi ve Denetimi yasalarıyla yürütülmeye çalışılan bir ülke olmaktan hala çıkılamamış; birbirini tamamlayan ve bütünleyen Afet, İmar ve Yapı Üretimi ve Denetimi mevzuatı tüm eleştirilere karşın inatla oluşturulmamıştır.
1999 depreminden sonra getirilen vergilerle 20 yıldır toplanan kaynak, bütçe açıklarının kapatılması için kullanılmış, bu kapsamda depreme yönelik varsa yapılan harcamalar meçhul kalmıştır.
SİYASİ İKTİDAR SINIFTA KALMIŞTIR
Odamız tarafından, siyasi iktidarlar ve ilgili kurumların ‘risk yönetiminden` ziyade ‘kriz yönetimi` odaklı çalışmalara yoğunlaştıkları, zarar azaltma yerine "yara sarma" politikasını ısrarla sürdürdükleri eleştirisini sürekli dile getirilmiştir. Ancak, deprem anında alınacak önlemlerden binalardan toplu tahliyelere; toplanma alanından haberleşme ve trafik düzenine kadar son depremde yaşananlar göstermiştir ki, siyasi iktidar ısrarla sürdürdüğü deprem sonrasına yönelik krizi yönetmede de sınıfta kalmıştır.
Depremden sonra İstanbul halkı, metro, tünel, köprü gibi ana ulaşım sistemlerini kullanmaktan çekinmiş; bu yapıların yapım süreçlerine ve depreme karşı güvensizliklerini de göstermiştir.
Sonuç olarak, bugün gelinen noktada temel sorun etkin bir afet yönetiminin oluşturulmasını sağlayacak siyasal anlayışın bulunmamasıdır.
Afet yönetiminde en çok çekinilmesi, korkulması gerekenin afetin unutulmaya, göz ardı edilmeye başlandığı an olduğu gerçeğinden hareket ederek, son yaşanan depremin çok geç kalınmasına rağmen hala yapılması gerekenlerle ilgili faciadan önce son uyarı olarak görülmesini umut ediyoruz. Çünkü biliyoruz ki, doğanın uyarı mesajlarını dikkate almamanın sonuçları dünden çok daha acı olacaktır.
Deprem durumunda ortaya çıkacak faciaları önceden görebilmenin çok zor olmadığı ve depreme karşı ne kadar güvenliksiz bir çevrede yaşadığımız gözler önündeyken; siyasi iktidarı, bilime ve mühendisliğe aykırı uygulamalardan vazgeçerek, başta deprem olmak üzere afetlere karşı toplumun sağlıklı ve güvenli bir yapı ve çevrede yaşama hakkını çok geç olmadan sağlamaya davet ediyoruz.
Unutulmamalıdır ki, jeolojik yapısı nedeniyle, her zaman yıkıcı depremleri yaşayabileceğimiz gerçeğinden hareketle, ranta ve kaderciliğe teslim edilmiş anlayışla değil; insana, akla, bilime ve mühendisliğe önem veren politik tercih ve uygulamalar ile başta deprem olmak üzere afetlere karşı daha güvenli bir hale gelebiliriz.
