Kâinat manaların tabii suretlerinden ibarettir.
Birçok sır mana ile suret arasındaki münasebette mahfuzdur.
Mana ile suret arasındaki münasebet ne kadar anlaşılırsa hakikate o kadar yaklaşılır, anlayış ne kadar net olursa hakikat arayışı o kadar kolaylaşır.
Küçük âlem (insan) ve büyük âlem (Kainat), Allah Teâlâ’nın isimlerinin ve sıfatlarının aynalarıdır.
Yaratılmış her varlığın bir manası vardır.
Hepsi de bir birinin özelliğini taşır.
Özetle alemler manaların kalıplaşmış halidir.
Maddi ve manevi alemler, mukaddes manaların latif yahut kesif suretleridir. Mevcudun mücessem hale gelmesi Hakkın ilminin emri ile tenezzülünden ibarettir.
Yüce Allah cc, alemlerin ilm halinden mağlum hale gelmesini dilemesi ile söz veya kelimeye, süret veya şekle, fiillere dönüşmesiyle ortaya çıkar. Ama hak tüm yaradılmıştan mustağnidir. Manaların yaradılış tertib ve terkibi levh mahfuzda ilahi bir ölçü ve sünnetullah üzeredir. Ehli sünnetin görüşü budur. Âlem, Allah ın ,fani ve izafi olarak yarattığı tüm varlıklara denir. Varlığın taşıdığı mana, onda görünmez olan gücü ve ruhudur.
