Bir adam, dört kişiye bir dirhem para vermiş. Adamlardan biri, İranlı idi.
- Ben, bu parayı “engûr”a vereceğim, dedi.
Diğer adam ise Arap’tı;
- Lâ! (Hayır!) dedi. Ben, engûr istemem; “ineb” isterim.
Üçüncü adam Türk’tü ve;
- Bu para, benim. Ben ineb istemem “üzüm” isterim, dedi.
Dördüncüsü ise bir Rum’du. Diğerlerine;
- Bırakın bu lâfları! Ben “istafil” isterim, dedi.
Sonunda bu dört adam, aralarında anlaşamayınca dövüşmeye ve birbirlerini yumruklamaya başladı. Boş yere birbirlerini harap ettiler.
Oysa hepsinin de istediği, gerçekte aynıydı. Çünkü engûr, Fars dilinde; ineb, Arap dilinde; üzüm, Türk dilinde; istafil ise Rum dilinde kullanılıyordu. Hepsi de aynı anlama (üzüm) gelmekteydi.
Ne var ki bu dört adamın hiç biri, bunu bilmiyordu. Bilgisizliklerinden dolayı da birbirlerini boş yere hırpalamış oldular.
Aralarında bunu bilen birisi olsaydı, onlara;
- Verin bir dirhemi! Ben, hepinizin istediğini de alırım, derdi.
Böylece aralarında hiç kavga çıkmaz; hepsi de gönlünün istediğini yemiş olurdu.
Ey dost! İşte hayatta da böyle olur. Kimi zaman insanlar birbirleriyle aynı şeyleri isterler; ama birbirlerinin dillerinden ve hallerinden anlamadıkları için, bir türlü anlaşamazlar. Bundan dolayı ne büyük savaşlar çıkmış, nice insan canından olmuştur.
Bütün bunların sebebi de bilgisizliktir, cahilliktir. Onun için bilgili insan, her zaman bilgisiz insandan üstündür. Zira bilgisiyle hem kendini hata yapmaktan alıkoyabilir hem de başka insanları.
