Prof. Dr. Metin Özata’nın kaleme aldığı "Atatürk ve Tıbbiyeliler" kitabına göre, Samsun’a gitmeden önce İspanyol gribi geçiren Mustafa Kemal, hastalığı Beşiktaş’ta Akaretler’deki evinde atlattı.
1918 yılında ortaya çıkan İspanyol gribi salgınında sadece ABD’de 20 milyonun üzerinde vaka görüldüğü ve hastaların yaklaşık 1 milyonunun hayatını kaybettiği belirtildi.
Her şeyin 1918’in bir Mart sabahı Kansas-Camp Fuston’da başladığı belirtilen kitapta, dünyayı sarsan gelişmeler şu ifadelerle anlatılıyor:
"Aşçı Albert Mitchell, o gün kendisini kahvaltı hazırlayamayacak kadar bitkin hissediyordu.
Ateş, orta derecede boğaz ve kas ağrısı gibi grip benzeri semptomlarla sağlık merkezine gitti.
Kendisine yatak istirahati önerildi. Öğle saatlerinde 107 asker hastaydı. İki gün içinde çoğu ciddi zatürre şeklinde ölümcül olmak üzere, 522 kişi hastalanmıştı. Kayıtlara 48 kişinin zatürreden öldüğü geçti. Diğer askeri birlikler de aynı salgının etkisi altına girmişti. Hastalığın sebebi olan virüs Avrupa’ya yayılmış, daha fazla insanı enfekte etmiş ve hastalık ölümcül ilerlemesini sürdürmüştü. I. Dünya Savaşı nedeniyle genç erkeklerin gemi ve eğitim kamplarında toplanmasıyla hastalık hızla yayılmış ve askeri gruplardan topluma ulaşmıştı. Alcatraz adası gibi izole yerler 1 hafta içinde influenza tarafından istila edilmişti."
Hastalığın daha sonra Atlantik’i geçtiği, Nisan ayında Fransa’yı, ay ortasında Japonya ve Çin’i, Mayıs ayında Afrika ve Güney Amerika’yı sardığı belirtildi.
MASKE TAKIN HAYATINIZI KURTARIN
ABD’nin büyük şehirlerinde bir kaç ay içinde binlerce kişinin gripten hayatını kaybettiği kaydedilen yazıda, Ekim ayında San Francisco’da toplu yerlerde maske takma zorunluluğu getiren yasanın kabul edildiği, San Francisco Chronicle gazetesinin bunu "Maske Takın, Hayatınızı Kurtarın" anonsuyla duyurduğu ifade edildi.
Yazıda, "Maskeler sayesinde virüsün aktivitesi azaldı ve vaka sayısı düştü. Bir ay sonra sirenlerle maske takma zorunluluğunun kalktığı bildirildi. Hastalık yenilmiş gibi görünüyordu. Ancak 2 hafta sonra grip vakalarının sayısı yeniden artmaya başladı" ifadesine yer verildi.
Yazıda bu durum, "İspanyol gribinin ikinci raundu başlamıştı. Maske karşıtları, politikacılar ve halkın bıkkınlığı nedeniyle maske kullanımından vazgeçildi. Tek iyi şey hastalığın ortaya çıkışından 2-3 hafta sonra ortadan kaybolmasıydı" şeklinde anlatıldı.
ATATÜRK İSPANYOL GRİBİNİ ATLATTI
Dünyayı kasıp kavuran İspanyol gribinin ülkede gelecekte önemli mevkiler işgal edecek pek çok kişinin hayatını derinden etkilediği iddiasına da yer verilen kitapta Cemal Kutay’ın "Sohbetler" isimli eserine dayanılarak Mustafa Kemal’in Samsun’a gitmeden önce İspanyol gribi geçirdiği bilgisine yer verildi.
Esere göre, bu hastalığı büyük kurtarıcının yaveri Cevat Abbas Gürer şöyle anlattı:
"Samsun’a hareket hazırlığında idik. Atatürk bir müddettir rahatsızdı. Oldukça ciddi olan ve o zaman pek korkulan İspanyol nezlesini Beşiktaş’ta, Akaretler’deki evinde atlatmıştı."
-NAZIM HİKMET VE İSPANYOL GRİBİ-
Ünlü şair Nazım Hikmet de Kuvayı Milliye Destanı’nda dünyayı sarsan İspanyol gribine şu dizilerle değinmiş:
"Biz ki İstanbul şehriyiz,
Seferberliği görmüşüz:
Kafkas, Galiçya, Çanakkale, Filistin,
Vagon ticareti, tifüs ve İspanyol nezlesi
bir de İttihatçılar, bir de uzun konçlu Alman çizmesi
914’ten 918’e kadar yedi bitirdi bizi."
Kaynak: Hürriyet
