Büyük Doğu'nun Mimarı ve 20. yüzyıl Türk Şiirinin zirvesi Şair Mütefekkir Necip Fazıl Kısakürek, 23 Ağustos 1968 yılında "Kur'an Kursları çevresinin temsilcisi dernekler tarafından davet edilmiş olarak" Samsun'a gelmiştir.
1969 Yılında Toker Yayınlan tarafından basılan "Üstad Necip Fazıl'ın muhtelif gazete ve dergilerde neşredilmiş makalelerini 'ÇERÇEVE' ismi altında" okuyucularına sunan '1001 Çerçeve- Çepçevre Anadolu ve Gençlik' isimli kitapta Üstad, bu ziyaretinden de bahsediyor.
Bir cumartesi gününe tekabül eden Necip Fazıl'ın Samsun ziyareti, ertesi gün Trabzon uçağının kalkış saati olan 13.45te son bulacaktır. Üstad, Samsun'dan sonra Rize'de ve Trabzon'da da aynı 'çevrelerin' daveti üzere konferanslar verecektir.
Kitabının 'Üç Konferans ve Bir Çevre1 ismini verdiği bölümün girişinde Üstad, Tereyağından lal çekercesine rahat bir uçuşla Samsun’a indiğini yazıyor. Ve devam ediyor;
"Alanda, karşılayıcılara mahsus sahanın alabileceği insan sahasından birkaç kere fazla bir kalabalık... Hemen hepsi genç ve ateş bakışlı hususiyle son derece vakur tavırlı... İçlerinden biri, daha evvelki Samsun konferanslarında daima ön safta gördüğüm bir genç, Samsun'un mukaddesatçı gençlik önderlerinden Mehmet Emin, gözü kara bir müteşebbis tavrıyla parmaklığı aşıp yanıma geliyor ve elindeki buketi bana uzatıyor...
Yarım saat süren el sıkmalardan sonra otomobillere binip Samsun yolunu tuttuk. 50-60 otomobillik bir kortej...
Kısa bir sohbetten sonra uykusuz adamı otelde istirahate terk ettiler ve akşam karanlığı basınca gelip yemeğe götürdüler."
Bu otel neresidir ve nerede yemek yemişlerdir? Üstad kitabında bu isimleri vermiyor. Kitapta kendisini davet eden çevrelerin 'Samsun Demeği Başkanı' olarak isminden bahsettiği Mümin Uyartı bu isimleri sormak için, kendisini telefon ile arayarak meramımı anlattım." Hay, hay buyurun.." nazik daveti üzerine akaryakıt ticareti yaptığı işyerine kendisinin de ifadesi ile biraz hızlı bir giriş yaptım. Konuya da hemen girince çay söylemesine bile fırsat bırakmadım.
Mümin Amca, Üstad'ın hangi otelde kaldığını hatırlayamadı ama büyük bir ihtimalle Vidinli Otel olduğunu söyledi. Bu ihtimal Üstad'ın konformist yapısına da uygun..
"Büyük bir lokantanın boylu boyunca uzayan sofrasında, kortejdeki otomobil sayısından fazla insan." Burası Fuar içinde bir lokanta. Bu lokantanın ismi ve yeri hakkında tam bir fikir veremiyor Mümin Amca..
Yemekten sonra konferans başlıyor; "Konferans yeri yalnız iskemle sayısı 30001 geçen bir agk hava sineması.. İçeriye girdiğim zaman en aşağı 5-6 bin metrekarelik bir düzlükte en aşağı 5-6 bin kişilik bir kalabalıkla karşılaştım."
Necip Fazıl'ın konferans verdiği yer Zafer Sineması'nın yazlık Mümin Amca "Bu günkü Araboglu Apartmam'nın yer yazlık sinema kısmı idi" diye tarif etti burayı. Zafer I Osmaniye Caddesi ile Gazi Caddesi'nin kesiştiği kavşakta İstiklal Caddesine çıkarken hemen köşede sağdaki binanın
Konferans yaklaşık üç saat sürüyor. Üstad'ın göre bu üç saatin yarım saati alkış için geçmiştir.
Ustad'ı tebrik için gelenlerin arasında "Samsun'un iman ve tanınmış AP'li genç Belediye Reisi de vardır." Kitapta başkanının ismi zikredilmiyor ama Mümin Amca'dan ismin Vehbi Gül olduğunun teyidini alıyorum.
Mümin Uyar, Necip Fazıh, uyuşukluğu ve pısırıklığı karşısında daima aktif ve dinamik bir gençlik görmek isteyen bir dava adamı olarak tarif ediyor.
Konferansa başlarken halka Necip Fazıl'ı takdim için kürsüye çıkmış Mümin Amca. Ve konuşması bittikten sonra da teşekkür için tekrar almış mikrofonu.
Konferans bittikten sonra " Hemen Beni karşılayan M.H. P'li gençlerle Samsun'un fuar bahçesinde bir müddet konuştuktan sonra otelimize döndük."
Ertesi gün ( Pazar) bu gün aynı yerde Öğrenci Yurdu olarak kullanılan Reşadiye Mahallesi'ndeki İrfaniye Kur'an Kursu'nu gidiyorlar;
" Kapısının önündeki giriş sahanlığında birbirine karşı iki sıra öğrenri...
-Selamünaleyküm!
Camları sarsan bir ses topluluğu;
-Aleykümselâm!
-Bütün ümidim sizde çocuklar; Türkün ruh kökünden gelecek ve kökün feyzini Kukandan devşirecek nesillerde.. Bu inceliği anlıyor musunuz?
-Anlıyoruz!
-Bu anlayış yolunda çalışınız!
-Sağol!"
Üstad Necip Fazıl Kısakürek bu ziyaretin hemen ardından Bafra'ya götürülüyor. Orada da " Hususi ismi İrşadiye olan" Kur'an Kursu ziyaret ediliyor. Bafra'dan sonra Samsun'daki programı bitiyor ve Trabzon gitmek üzere havaalanına geçiyorlar.
Mümin Amca, Necip Fazıl ile birlikte Trabzon ve Rize programına katılmak üzere uçağa biniyor. Üstad'ı Erzurumlulara teslim ederek Samsun'a geri dönüyor.
Kendisi hakkında bir hatıra ya da iz bırakmış bir anı anlatır mısınız dediğimde Mümin Amca, Necip Fazıl'ın her namaz vakti çantasından tespihini ve takkesini çıkartarak namaza durduğunu söyledi. Mümin Amca'nın son anekdotu da şu oldu: Rize Melek Sineması'ndaki konferansın ardından Üstada sormuş " Üstad, Samsunluları mı, yoksa Rizelileri mi daha çok beğendin?" diye. Üstad cevaplamış; "Mümin Hoca, Rizeliler iyi has da frenleri yok. Nerede alkışlayacaklar nerede duracaklar bilemiyorlar..1*
Necip Fazıl'ı Samsun'a davet edenlerin ve havaalanında kaplayanların arasında bulunan o dönemim belediye başkanı Avukat Kemal Vehbi Gül, Necip Fazıl'ın Samsun'a geliş tarihini kendisinin ilk belediye reisi seçildiği yıl olarak tespit etti. Yani 1968 ije 1973 dönemine tekabül eden başkanlık döneminin ilk yılı. Üstad, konferans sırasında kendisine hitap ederek " Samsun'un imanlı Belediye Reisi de aramızda.." diyerek Sayın Vehbi Gül'ü takdim etmiş. Vehbi Bey, Necip Fazıl'ın Fuar içindeki yemek yediği ve gençlerle sohbet ettiği mekanın Neco Lokantası olduğunu belirtti.. Necip Fazıl İle İstanbul ve Ankara'da müteaddit kereler görüştüğünü de söyleyen Sayın Gül, Necip Fazıl'ın kendisini çok sevdiğini de söyledi. Samsun'un logosunu değiştirmiş olmasının bu sevginin kaynağı olduğunu da Eski Refah Partisi Milletvekili Hasan Hüseyin Ceyalan'a bizzat Üstad'ın kendisinin söylediğini ifade etti.
Necip Fazıl Kısakürek'in 1968 Senesinin Ağustos Ayının 23. gününe tekabül eden Samsun ziyareti ile ilgili Samsun kütüphanesinde gazete sayfaları aradım ise de ne yazık ki bulamadım. Bütün gazeteleri Ankara'ya gönderdiklerini söyledi bana görevli. Neden böyle tuhaf bir uygulama olduğu hakkında mantıklı bir açıklama ise ne mümkün...
Recep Yazgan / Kent Kültürü
