Akasyamhaber.com, Samsunlu akademisyenlerin, STK temsilcileri, gazeteciler ve siyasateçilerin ortaklaşa hazırladığı ‘Samsun’da İkinci bir Devlet Üniversitesi Kurulmasına ilişkin Rapor’a ulaştı.
Rapora göre Samsun’a ikinci bir devlet üniversite kurulması için her şey hazır.
Geçtiğimiz günlerde Canik Belediye Başkanı Osman Genç’in "Bir an evvel bu şehirde 2. devlet üniversitesini açmalıyız. Yapılacak yer de hazır. FETÖ terör örgütünden el konulan üniversiteyi Samsun Üniversitesi yaparak 2018-2019 eğitim-öğretime yetiştirilmelidir” diyerek yeniden gündeme getirdiği Samsun’a İkinci bir devlet Üniversitesi Samsun’a ne kazandıracak.
İşte o rapor;
MEVCUT DURUM
Üniversite kurma fikri, üniversitenin kurulacağı ildeki halk tarafından, şehrin gelişmesine ve kalkınmasına fayda sağlayacak yeni bir kapı veya kaynak olarak görülmektedir. Bu doğrudur şüphesiz. Sosyal, ekonomik, kültürel etkileşimin hızlanmasında önemli bir unsur olmaktadır.
Sadece bilimsel bilginin üretildiği merkezler değil, aynı zamanda bulundukları bölgelerin gelişip kalkınmalarında da önemli rol oynayan üniversiteler, kuruldukları yerde, toplumun da ilerlemesinin temel yapı taşlarındandır.
AK Parti İktidarları döneminde her şehirde bir üniversite kurulması yönünde tesis edilmiş bu politikanın, özellikle Osmaniye, Yalova, Kilis, Iğdır gibi küçük şehirler için marjinal önemi oldukça yüksektir. Metropol olmayan Samsun, Mersin, Malatya gibi büyükşehirlerde ise zaten daha önce kurulmuş üniversiteler bulunmaktadır ve bu şehirlerde üniversiteler, bulundukları şehirle beraber, hatta bazen daha hızlı, bir büyüme kaydedebilmekteler. Bu bağlamda 42 yıl önce kurulmuş olan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) de Samsun ile birlikte gelişmiş büyük bir üniversite olmanın ötesinde, bölgesinde kutup haline gelmiştir.
1 Nisan 1975’de kurulan ve 50 öğrenci ile eğitim öğretime başlayan OMÜ, geride kalan zaman diliminde sadece Karadeniz Bölgesinin değil Türkiye’nin en köklü üniversiteleri arasına girmiştir.
OMÜ, kendi bünyesinden, 2006 yılında, Amasya, Ordu ve Sinop Üniversitelerini de çıkarmış olmasına rağmen, gerçekleşen tüm bölünmeler sonrasında dahi 17’si aktif 3’ü yeni kurulduğu için aktif olmayan toplam 20 fakültesi, 3 yüksekokulu, 13 meslek yüksekokulu, 5 lisansüstü eğitim veren enstitüsü, 1 konservatuarı, 24 araştırma ve uygulama merkezi bulunmaktadır. Bu akademik birimlerde görevli 2300’ün üzerinde akademik personel, 4.000’in üzerinde idari çalışan ve 55.000’inin üzerinde öğrenci bulunmaktadır.
Ayrıca OMÜ, 2008 yılında uluslararası üniversite olma yoluna koyulmuş, bu yolda yaptığı çalışmalarla, günümüzde başta Balkanlar, Orta-Asya ve Afrika ülkeleri olmak üzere 100’ün üzerinde ülkeden 2500’ün üzerinde lisans ve lisansüstü yabancı öğrencisiyle uluslararası üniversite kimliğini de kazanmıştır.
OMÜ, güçlü bir uzaktan eğitim alt yapısı kurmuş, gerek örgün gerekse yaygın öğretim alanında uzaktan eğitim alt yapısı ile birçok lisans ve lisansüstü program ile sertifika programlarını da gerçekleştirebilen birkaç üniversiteden biri olmuştur.
Samsun’da bir diğer yükseköğretim kurumu olarak 15 Temmuz öncesinde bir de FETÖ terör örgütü ile doğrudan ilişkili olduğu için faaliyetine son verilen Canik Başarı Vakıf Üniversitesi bulunmakta idi. Bu kurumun kapatılması ile öğrencilerinin büyük çoğunluğu da OMÜ’ye devredilmiştir.
FİZİKİ DURUM: KAMPÜSLER
Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin son yıllarda yakaladığı gelişme ivmesi fiziki yapıyı da etkilemiş, merkezdeki kampüslerin dışında Samsun’un ilçelerinde oluşturulan yeni kampüs alanları oluşmuştur. Bu durum şüphesiz emeği, yatırımı ve başarıyı işaret etmektedir. Ancak üniversitelerin bu şekilde büyümelerinin her şeyden önce yönetimini ağırlaştırdığı, bu nispette eğitim ve öğretim kalitesindeki standardın korunmasının dahi zorlaştırdığı ifade edilebilir. Fakat güzel olan odur ki, artan kampüs alanlarının her biri büyümedeki istikrar ve şehrin dinamikleri ile yeni üniversitelerin çağrısı mahiyetinde olmaktadır. Zira Samsun kıyı şeridindeki illerden biri olup, kıyı şehirlerinin karakteristiğine uygun biçimde daha çok yatay bir düzlem üzerinde konuşlanmış bir şehirdir. Merkez sayılan 4 ilçesinin dışında 13 çevre ilçesi daha bulunan Samsun’un tüm uçlarında birimleri bulunmaktadır. Bir uçtan diğer ucuna yaklaşık 3 saatte ulaşılabilen şehirde, üniversitenin hayli büyüdüğü herkesin malumudur. Bu bağlamda büyüyen ve yeni kampüs alanları ile devasa bir üniversite haline gelmiş olan OMÜ’nün bir kez daha yeni bir üniversite çıkabilmesi gündeme gelmiş ve bu konu tüm paydaşların beklentisi haline gelmiştir.
Öte yandan 15 Temmuz 2016 tarihinde ülkemizin başındaki musibet terör örgütlerinden biri olan PDY/FETÖ’nün kalkıştığı hain darbe girişiminin başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın engin liderliği, Hükümetimizin kararlığı, muhalefet partilerinin ortak duruşu, sivil toplum kuruluşlarının ve fedakar Milletimizin cansiperane karşı duruşuyla bastırılmasının ardından ilan edilen olağanüstü hal uygulaması kapsamında, anılan terör örgütü ile doğrudan ilişkili olan Canik Başarı Vakıf Üniversitesi’nin de kapatılarak, tüm fiziki alt yapısının OMÜ’ye devredilmesi de OMÜ’nün mevcut kaynak potansiyelini yükseltmiştir. Fiziki olarak daha da büyümüş olan OMÜ, Samsun’un yeniden tek-devlet üniversitesi haline gelmiştir.
OMÜ’nün hâlihazırdaki kampüs alanları ve bu alanlardaki eğitim birimleri aşağıdaki gibidir:
KURUPELİT (MERKEZ) KAMPÜSÜ:
Rektörlük Birimleri,
Tıp Fakültesi,
Diş Hekimliği Fakültesi,
Sağlık Bilimleri Fakültesi,
Veteriner Fakültesi,
Fen-Edebiyat Fakültesi,
Mühendislik Fakültesi,
Ziraat Fakültesi,
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,
İlahiyat Fakültesi,
Eğitim Fakültesi
İLKADIM KAMPÜSÜ:
Güzel Sanatlar Fakültesi,
Mimarlık Fakültesi,
Konservatuar,
Samsun Meslek Yüksek Okulu
MUSTAFA KEMAL GÜNEŞ DOĞDU KAMPÜSÜ:
Ali Fuat Başgil Hukuk Fakültesi,
İletişim Fakültesi,
Çarşamba İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi (Yeni kuruldu henüz aktif değil),
Adalet Meslek Yüksek Okulu
BALLICA KAMPÜSÜ:
Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi,
Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi
Sivil Havacılık Yüksekokulu
BAFRA KAMPÜSÜ:
Turizm Fakültesi,
Bafra İşletme Fakültesi (Yeni kuruldu henüz aktif değil),
Bafra Meslek Yüksek Okulu
CANİK KAMPÜSÜ:
FETÖ ile mücadele kapsamında kapatılan Canik Başarı Vakıf Üniversitesinin garantör üniversite olan OMÜ’ye devredilen kampüs alanı ve yurtları
SAMSUN’DA İKİNCİ BİR ÜNİVERSİTE GEREKLİLİĞİ
Kampüs alanı sayısı 6’ya ulaşan OMÜ’nün diğer kampüs alanlarına dair olabildiğince planlı bir yapılanma gayreti sürdürülmüştür. Ancak Canik Kampüsü olarak OMÜ’ye tahsis edilen alanın başlı başına bir Üniversite alanı olduğu gerçeği dikkate alındığında, OMÜ’nün bu alanların bir kısmını, yeni bir planlama ile Samsun için ikinci bir devlet üniversitesine dönüştürmesi gerekliliği doğmuştur. Nitekim Sayın Cumhurbaşkanımızın Isparta ziyaretinde Süleyman Demirel Üniversitesi’nin bölünmesinin uygun olacağı yönündeki kanaatlerinin Samsun gibi büyük bir şehir için de geçerli olacağını düşündürmektedir.
Ayrıca kampüs alanlarının çokluğu ve birbirinden uzaklıkları, bu alanlar arasındaki ulaşım ağı, haberleşme ve etkileşimi sınırlamaktadır. Bu bağlamda Samsun’un yeni bir devlet üniversitesine ivedilikle ihtiyacı olduğu düşünülmektedir. Sahip olduğu konumu, kampüs alanları ve öğrenci potansiyeli bakımından bir “Üniversite Kenti” sıfatını kazanmış olan Samsun’un bu yolda daha emin ve kararlı seyretmesi, Samsun’un bu vasfını daha da güçlendirmesinin ötesinde fiziki olanakların da daha etkili ve verimli olarak kullanılmasının önünü açacaktır.
Yeni kurulacak ikinci devlet üniversitesi sayesinde, Ondokuz Mayıs Üniversitesi gibi içinde tüm bilim alanlarından fakültelerin olduğu bir Üniversite değil, özenle seçilmiş, OMÜ’yü tekrar eden değil, olabildiğince bütünleyen akademik birimlerin yer aldığı özelleştirilmiş bir tematik üniversite yapılanması da söz konusu olabilir. Nitekim Türkiye Yüksek Öğretiminin yeniden yapılandırılmasının tartışıldığı günümüzde, bu yönde fikirlerin de tartışıldığı gözlenmektedir. Bu çerçevede, Canik Başarı Vakıf üniversitesinden OMÜ’ye devredilen ve Canik Kampüsü olarak bilinen bu alanın Samsun Üniversitesi adıyla ikinci (yeni) bir üniversitenin merkez kampüsü olacak biçimde yapılandırılması, içinde ağırlıklı olarak sosyal bilim alanında öğretim yapan fakültelerin kurulması, bu vesileyle ihtisaslaşmayı da teşvik eden yapısı ile sosyal bilimler alanında daha nitelikli bir öğretim ortamının sağlanması mümkün olacaktır. Bu türlü yapılanmanın tematik üniversitelerin yaygınlaştırılması adına da oldukça yararlı bir girişim olacağı düşünülmektedir. Nitekim günümüzde, ülkemizin köklü üniversitelerinde dahi sosyal bilim alanındaki disiplinler sağlık, fen ve mühendislik bilimleri arasında sıkışıp kalmakta, sosyal bilim alanındaki öğretim, sınırlanan kaynaklar ile bir türlü istenilen başarı düzeyini sağlayamamaktadır.
Oysa sosyal bilim alanındaki disiplinlere bakıldığında, bu alanda öğretim gören öğrencilerin, kaymakam, hakim, savcı, avukat, vergi müfettişi, hesap uzmanı, gelir uzmanı, din görevlisi, öğretmen gibi topluma önemli hizmetleri yerine getiren ve saygın meslek mensupları yetiştiren bölümler olduğu hususu gözardı edilmekte, bilimsel çıktılarının diğer çalışma alanlarındaki kadar somut olamaması bakımından geri plana itildikleri görülmektedir.
YENİ ÜNİVERSİTE İÇİN BİR YAPILANMA ÖNERİSİ
Ağırlıklı olarak sosyal bilimlerle ilgili fakültelerin ve birimlerin yer alacağı yeni ve ikinci bir devlet üniversitesi yapılanması içinde sosyal bilimlerin kendi dinamikleri bağlamında ciddi bir gelişme süreci içine gireceği ve bu gelişmenin de daha nitelikli sosyal bilimci yetiştirerek idare, ekonomi, siyaset, toplum, tarih, kültür, din gibi sosyal alanlarda ülkemizin yaşadığı sorunların çözümüne ve geleceğine ciddi katkı sunacak bir üniversite ortaya çıkabilecektir. Bu kapsamda kurulması hedeflenen Samsun Üniversitesi kapatılan Canik Başarı Üniversitesindeki mevcut akademik birimlere ilaveten Samsun’un doğusunda kalan ilçelerdeki akademik birimleri de bünyesine alarak eğitim öğretim faaliyetlerini, çok kısa bir geçiş dönemi ile sürdürmeye koyulabilecektir. Buna göre olası Samsun Üniversitesi’nin akademik birimleri aşağıdaki gibi yapılandırılabilecektir:
CANİK MERKEZ KAMPÜSÜ:
Lisans düzeyinde:
Eğitim Fakültesi
Siyasal Bilgiler Fakültesi
Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi
Uygulamalı Bilimler Fakültesi
Dini İlimler Fakültesi
Lisansüstü düzeyinde:
Sosyal ve Beşeri Bilimler Enstitüsü
Kültür, Sanat ve Dünya Medeniyetleri Araştırmaları Enstitüsü
ÇARŞAMBA MUSTAFA KEMAL GÜNEŞDOĞDU KAMPÜSÜ:
Ali Fuat Başgil Hukuk Fakültesi
İletişim Fakültesi
İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi
Adalet Meslek Yüksekokulu
MESLEK YÜKSEK OKULLARI:
Çarşamba MYO
Terme MYO
Yeşilyurt Demirçelik MYO
Canik ve doğusunda kalan ilçeleri de içine alacak şekilde, Samsun’da yeni bir Üniversite yapılanması söz konusu olduğunda, kurulacak yeni üniversitenin birimlerinin yer alabileceği ilçeler Şekil 1’de oluşturulmuş mavi alan içinde kalacaktır.
BEKLENEN YARARLAR
İfade edilen bu yapılanma çerçevesinde Samsun’da Samsun Üniversitesi adıyla yeni bir devlet üniversitesi kurulması, hem büyüklüğünden ve kampüslerinin dağınıklığından sadece çevre kampüs alanlarında değil merkez kampüs alanında da hizmette ve eğitimde sorunlar yaşayan OMÜ’nün daha etkin ve verimli yönetilmesini hem de Samsun Üniversitesi bünyesinde ayrı bir kimlik kazanacak birimlerin rekabet içinde daha hızlı gelişmelerine katkı sağlayacaktır.
Kurulacak bu yeni üniversite ifade ettiğimiz gibi, eğer sosyal bilim ağırlıklı olursa, hem öğretim elemanı hem de öğrenci açısından da sorun yaşanmayacaktır. Dahası Ondokuz Mayıs Üniversitesi bünyesinde sıkışıp kalan sosyal bilim alanlarının, bu sıkışmışlıktan kurtulup hem nicelik hem de niteliksek olarak gelişip büyümesi de söz konusu olacaktır. Öte yandan bazı idareci ve siyasilerinin fikirleri doğrultusunda diğer bazı il örneklerinde olduğu gibi teknik ağırlıklı bir üniversite kurulacaksa bu kaynakları heba etme anlamına gelecektir. Nitekim son dönemde Erzurum, Bursa ve Adana’da teknik üniversiteler açılmış; ancak bu üniversitelerin üzerinden geçen bunca zamana dek istenilen ölçüde yol alamadıkları gözden kaçırılmamalıdır. Bize göre bunun en önemli nedeni, o şehirde zaten prestiji bakımından daha yüksek ve aynı bölümleri içeren bir üniversitenin daha olmasıdır. Bir de teknik üniversite yapılanmasının gerektirdiği daha yüksek donanım ve donatı gereksiniminin de kısa süre içinde tamamlanması mümkün olamamaktadır. Bu nedenle anılan üniversitelerin isimleri teknik üniversite olsa da eğitim-öğretim programları içinde sosyal alanlara kaymalar olmaktadır.
Bursa Teknik Üniversitesi’nde İnsan Ve Toplum Bilimleri Fakültesi, İletişim Fakültesi ve Sanat ve Tasarım Fakültesi; Erzurum Teknik Üniversitesi’nde Edebiyat Fakültesi ile İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi; Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde İşletme Fakültesi, Turizm Fakültesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Hukuk Fakültesi ve Siyasal Bilgiler Fakültesi açıldığı görülmektedir. Bu şekilde isimleri ile içerikleri arasındaki uyumsuzluğun yer aldığı bir yapılanma yerine doğrudan sosyal bilim alanlarının yer aldığı bir üniversite kurmanın daha doğru olacağı düşüncesindeyiz.
Zira Ondokuz Mayıs Üniversitesi bünyesinde yaklaşık 20 yılı aşkın bir süredir faaliyette olan Mühendislik Fakültesi hem fizik imkanlar hem de öğretim elemanı açısından ciddi noksanlıklar barındırırken, teknik ağırlıklı yeni bir üniversitenin Samsun’da gelişmesi çok mümkün görülmektedir.
Kurulacak yeni üniversite ile, geçmişte OMÜ’nün de etkisiyle, batıya doğru gelişen Samsun şehirinin bundan sonra doğu yönünde de gelişme göstermesine ve bu şekilde şehrin dengeli büyümesine pozitif katkı sağlayacak bir dinamik oluşturacaktır. Bu yolla hem yeni yerleşim ve istihdam alanlarının açılması hem de Samsun ekonomisinin hızlı büyümesine ve gelişimine de katkı sağlanacaktır.
Son olarak şu hususun da altı önemle çizilmelidir: 15 Temmuz hain darbe kalkışması sonucu KHK ile kapatılan Canik Başarı Üniversitesinin tüm mal varlığı Ondokuz Mayıs Üniversitesi’ne devredilmiştir. Ancak mevcut OMÜ yönetimi, kendisine devir edilen fiziki mekanları kullanmak yerine, içinde yer alan demirbaşı ve tefrişatı Ondokuz Mayıs Üniversitesi depolarına taşıyarak, binaları adeta çürümeye terk etmiştir. Bu durum bile mevcut alt yapısı ile yeni bir devlet üniversitesi olarak eğitim-öğretim yapamaya müsait ve hazır olan Üniversite kampüsünün, yeni bir devlet üniversitesine dönüştürülmek üzere, ivedilikle, Devlet Büyüklerimizin yüksek takdir ve teemmüllerine sunulmasını gerektirmektedir.
