Türkiye hızla 31 Mart 2019’da yapılacak yerel seçimlerine hazırlanıyor. Adaylarını açıklayan partiler ve teşkilatları hummalı bir çalışmanın içine girdi bile. CHP birçok il ve ilçe belediye başkanı adayını açıklamıştı. Cumhur İttifakı da geçtiğimiz hafta İstanbul ve Ankara büyükşehir adaylarını ve yanı sıra ilçe belediye adaylarını açıkladı. Yerel seçimlerde elbette parti aidiyeti belli oranda oyların rengini belirliyor ama bununla birlikte belediye hizmetlerinin niteliği ve niceliği de halkın oylarını etkileyen en önemli faktör olarak öne çıkıyor.
Önümüzdeki seçimde de geçtiğimiz dönemlerde belediyelerin verdikleri ya da veremedikleri hizmetler seçmenin tercihinde etkili olacak. Ancak dünün belediyeciliği ile bugünün belediyeciliği arasında belirgin bir fark göze çarpıyor. İstanbul, Ankara gibi metropollerde 90’lı yıllarda altyapı hizmetleri konusunda yaşanan sıkıntıların büyük bir bölümü artık yok. Çöp toplanması, şebeke sularının dağıtılması gibi temel hizmetler artık “zaten yapılması gereken” olarak rutinleşti seçmenin gözünde. Bu nedenle, temel hizmetler saklı olmak üzere, seçmen tarafından belediyelere yüklenen misyon da farklılaştı.
Günümüzün seçmeninin değişen taleplerini kamuoyu araştırmaları yapan isimlere sorduk. Mehmet Ali Kulat öncelikli sıraya tarfik sorunlarını koyarken, bunu hayat alanları ve sosyal uzman desteklerinin izlediğini söyledi. Hilmi Daşdemir ise artık sosyal belediyeciliğin öne çıktığını, gönül belediyeciliği ile vatandaşın gönlüne dokunulmasını istediğini ifade etti. Yusuf Akın da güçlü bir değişim beklentisi olduğuna dikkat çekti ve dürüstlük ve güvenilirlik isteklerinin öne çıktığının altını çizdi.
Mehmet Ali Kulat: TRAFİĞİ ÇÖZEN KAZANIR
Türkiye genelinde asfalt, çöp toplama, elektrik gibi altyapıya yönelik talepler, özellikle son 15 yılda büyük ölçüde çözülmüş görünüyor. Ancak bunlarla birlikte karşımıza yeni sorunlar çıktı. Metropollerde de nüfusu en küçük illerde de hatta kasabalarda da en temel sorun, trafik ve türevleri üzerine kurgulu. Talepler şehirlere göre değişiyor; bazı şehirlerde metrobüs, bazı şehirlerde tramvay, bazı şehirlerde metro gibi talepler var. Temel itibariyle otopark Türkiye’de birinci sırada bir talep olarak karşımızda duruyor. İnsanların en önemli ve toplumsal yatırımı olan araçlarını koyabilecekleri yerleri yok.
AĞAÇ GÖLGESİ ARANIYOR
İkinci olarak Türkiye toplumu son 30-40 yıl içinde köyden kente çok büyük bir göç yaşadı. Köyden şehre gelen insanlar ilk olarak temel ihtiyaçları ile ilgilendiler. Sonrasında iyi kötü bir iş, ev sahibi olunca şehirlerin yaşam alanları insanları sıkmaya başladı. Bu nedenle en büyük taleplerinden ikinci sırada parklar ve piknik yapabilecekleri yaşam alanlarına dair ihtiyaçlar geliyor. Kafeler, salonlar alt gelir sınıfındaki insanlar için pahalı geliyor. İnsanlar aileleri ile gidebilecekleri ucuz mekanlar, onlara az çok köylerini hatırlatan bir ağaç gölgesi istiyorlar. Dikkat ettiyseniz Sn. Cumhurbaşkanı geçen seçimden bu yana özellikle millet parkları projesi ve bunların içinde de kıraathane yapılması projesini hayata geçiriyor. Kıraathaneler sadece kitap okunan alanlar değil, çay içip pasta yiyebilecekleri, ailelerin rahat hareket edebilecekleri mekanlar. Bu ihtiyacı da özellikle Ak Parti gözlemlemiş ve görmüş gözüküyor.
PSİKOLOJİK DESTEK ŞART OLDU
Üçüncü sırada daha çok sosyal ihtiyaçlar ön plana çıkmış gözüküyor. 30 yıl önce insanların stres diye bir problemleri yoktu. Aile kurumunda çok büyük sorunlar yaşanıyor. O nedenle günümüzde psikolojik danışmanlara ihtiyaç duyuluyor. Belediye bunları ne kadar çözebilir ayrı mesele ama belediyelerin özellikle sosyal ve psikolojik uzmanları bünyelerinde taşıyor olmaları çok önemli.
Dördüncü sırada ise Türkiye genelinde çok ciddi bir sorun haline gelen madde bağımlılığı var. Aileler bu büyük sorunla başedemiyorlar. Bu noktada belediyelerden destekler isteniyor. Belediye kuracağı yapılarla çözüm bulsun isteniyor.
ULAŞILABİLİR BELEDİYE GEREK
Aile yaşam merkezleri gibi özellikle hanımların gidip gelebileceği, bir kısım basit meslekler öğrenebilecekleri, insanların ucuz yolla bir kısım kurslarla deneyimler edinebileceği alanlarında çoğalması vatandaşın en temel talepleri arasında yer alıyor. Vatandaş ulaşılabilir belediyecilik arıyor.
Hilmi Daşdemir: SAMİMİYET ARANIYOR
Vatandaşlar öncelikle her belediye başkanından alt yapı hizmetlerini yerine getirmesini bekliyor. Bunlar rutin yapılması gereken işler olarak görülüyor çünkü vatandaş belli bir standarta alıştı. Hizmet belediyeciliği konusunda halka ulaşıldı. Şimdi biraz daha ayrıntı hizmet bekliyor.
TEVAZU SAMİMİYET GAYRET
Seçmenin hiç vazgeçmediği husus ise samimiyet. AK Parti’nin “Tevazu, samimiyet, gayret” mottosu boşuna söylenmiş bir slogan değil. Sonuç itibariyle samimiyet ve tevazuyu yakalayabilmek için çok ciddi anlamda belediye başkanları adaylarında değişikliğe gidildi. Yeni bir arayış, yeni isimleri belirleme noktasında bir gayret içerisinde oldu.
Seçmenin kadınlara yönelik hizmetler veren, ev kadınlarının spor yapabilecekleri, hobi kurslarının olduğu ya da bir takım üretim süreçleri içerisinde yer aldıkları alanları oluşturan belediyelerdeki memnuniyetinin daha yüksek olduğunu gözlemliyoruz. Spor ve sanatsal faaliyetleri kadınların ayağına götüren belediyeler biraz daha öne çıkıyor.
YAŞLILARIN GÖNLÜNÜ DOYURMAK LAZIM
Diğer taraftan gençlere ve yaşlılara yönelik hizmetler çok önem verilen hususlardan biri. Ülkemiz eskiden genç nüfusuyla övünürken şu anda gittikçe yaşlanan bir nüfus olmuş durumda ve yaşlılara yönelik hizmetlerin üretilebildiği belediyelerde bu anlamda önümüzdeki süreçte öne çıkacak. Her kentte, her ilçede ciddi anlamda emekli bir nüfus var, bakıma muhtaç olanlar da var. Her ikisinin de ihtiyaçları gözetilerek hizmet üretenler öne çıkacak. Kimi yerde bu hobi kursları olacak, kimi yerde Kur’an kursu. Yaşlıların ihtiyaç duyduğu hem ruhunu, gönlünü doyuracak hem de ihtiyaçlarını karşılayacak hizmetler olacak.
Samimiyetle vatandaşa dokunan, güleryüzlü hizmet üreten belediyeler her zaman olduğu gibi bugün de artarak daha önce çıkacak belediyeler olacaktır. Gönül belediyeciliği denilen sistemle vatandaşın gönlüne dokunacak olanlar kazanacak.
İNOVATİF HİZMETLER ÖNE ÇIKACAK
Yine kamu alanında bir takım inovatif hizmetlerin ön plana çıkacağını gözlemliyorum. Cumhur-başkanımız e-devleti kullanan 40 milyon vatandaşımız olduğunu açıkladı. O nedenle belediye hizmetlerinin bir kısmı da e- devlet ile yapılabiliyor. Bu tür farklılık sunabilen ve vatandaşın hayatını kolaylaştırabilen belediyecilik hizmetleri yapılmak durumunda.
Yusuf Akın: ÖNCE GÜVEN
Seçmen isteklerini Türkiye’nin sosyolojisi ile değerlendirmek gerek. Türkiye tarım toplumundan sanayi toplumuna geçerken ve henüz buna alışamamışken birden teknoloji çağıyla da tanıştı. 1950’de Türkiye nüfusunun yüzde 25’i kent seçmeniyken şu an yüzde 80’in üzerinde kentli sosyolojiye sahip. Dolayısıyla beklentiler göçten sonraki dönemde köyünde olmayan şeyler veya göç ettiği yerde olmayan şeyler.
SEÇMEN ADAYA GÖRE KARAR VERECEK
Şu an metropol şehirlerden bahsedecek olursak 94 öncesinin sorunlarının hiç kalmadığını, bambaşka şeyleri konuştuğumuzu görürsünüz. Diğer şehirlerde de benzer bir yapı var. Seçmenle Kasım ayında adaylar henüz belirlenmemişken bir çalışma yaptık. 30 büyükşehirde 2468 katılımcıyla gerçekleştirdiğimiz çalışmada seçmenin yüzde 51,4’ünün kararı belliydi. Yüzde 25 ise adaylar belirlenince kararımı vereceğim dedi. Yani her 4 seçmenden biri adayları bekleyeceğini belirtti. Vaatleri görünce diyenlerin sayısı yaklaşık yüzde 20 idi. Bu oranlar cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 63, milletvekili seçimlerinde yüzde 68’di. 16 Nisan’da ise yüzde 64 oranındaydı. Kararım belli diyenlerin oranının azalması seçmenin parti aidetini korumakla birlikte adayları ve vaatleri beklediğini gösteriyor.
GÜÇLÜ BİR DEĞİŞİM BEKLENTİSİ SÖZ KONUSU
Seçmende güçlü bir değişim beklentisi var. “31 Mart seçimlerinde mevcut belediye başkanlarının aday gösterilmesi halinde oy verir misiniz” diye sorduğumuzda, her parti seçmeninin ortalamasını aldığımızda, yüzde 67.2 neredeyse seçmenin yüzde 70’i mevcut belediye başkanı devam ederse oy vermem dedi. Bu çok güçlü bir değişim beklentisini gösteriyor. AK Parti mevcut belediye başkanlarının bir çoğunu değiştirerek bu değişim çağrısına kulak vermiş gibi gözüküyor. “Belediye başkanında aradığınız en önemli özellik” sorusunu sorduğumuzda “Dürüst ve güvenilir olması” yüzde 37,9 ile birinci sırada geliyor. “Halka yakın ve samimi olması” yüzde 24,5’le arkasından takip eden seçmenin önemsediği ikinci başlık.
FİNANSI DOĞRU KULLAN!
“Ne olursa asla bir belediye başkanına oy vermezsiniz” diye sorduğumuzda ise “Belediye finans kaynaklarını yanlış kullanırsa” cevabı yüzde 39,5’le geliyor. Ardından “Hizmet ve proje üretmezse” yüzde 35 ile takip ediyor. Aslına bakarsak finans kaynaklarının kullanımında seçmenin proje beklentisinin dahi önüne geçmiş durumda.
Emeti Saruhan / Gerçek Hayat
