Sıcaklık, güneş ışınları, insan hayatında önemli bir kavram. Vücudumuzdaki pek çok işlevin normal devam edebilmesini sağlayan D vitamini gibi hayati bir varlığın oluşabilmesi için olmazsa olmaz, ancak normal sınırlarında kaldığı müddetçe. Tabii ki hayatımızı idame ettirmemize sebep olan o canım sebzeler, meyveler, buğdaylar, mısırlar nasıl yetişirdi güneş ve onun yakın sıcaklığı olmasa. Lakin biz insanoğlu o sabahtan akşama kadar güneşin önünde duran ağaçlar, sebzeler kadar dayanıklı değiliz güneşin ışınlarına.
Evet! Sıcak çarpması olayından hatta acilinden bahsettiğimi anladınız sanırım. Güneş çarpması ciddi bir durumdur. Güneşe uzun süre maruz kalmakla herkeste meydana gelebilir, ancak en çok yaşlılar ve çocuklar risk altındadır. Ayrıca kronik kalp damar hastalığı, hipertansiyon, şeker, Alzheimer, kronik böbrek ve karaciğer hastalığı, depresyon, diüretik ilaç kullananlar, hamileler ve obezler de özel risk grubunu oluşturur. Bu kişilerin sıcağa adaptasyonu normal sağlıklı bireylere göre düşüktür.
Güneş çarpmasını nasıl anlarız belirtileri nelerdir derseniz; yüksek ateş, düşük tansiyon, bulantı, kusma, ishal, huzursuzluk veya havale geçirme, bilinçte bulanıklık önemli ve tanı koyduran belirtilerdir diyebilirim. Etrafınızda bu tür belirtiler gösteren birileri varsa hiç beklemeden hastaneye naklini sağlamanız gerekir. Aksi taktirde sonuç ölüm olabilir. Hastaneye nakledilmeden önce yapabilecekleriniz de var elbet. Kişiyi öncelikle serin ve esintili bir yere çekmemiz ve sırt üstü yatırarak ayaklarını yükseltmemiz gerekir. Rüzgar yoksa mutlaka bir vantilatör temin etmeliyiz. Vücudun çok soğuk olmayan soğuk su ile soğutulması, yıkanması veya koltuk altlarına, kasık bölgelerine, boyuna soğuk bezlerle kompres yapılması ilk yardım olarak çok önemlidir. Bilinci açık olanlara soğuk su, hafif tuzlu ayran içirmek de doğru bir hareket olacaktır, çünkü aşırı ısı artışına bağlı vücuttan ter yolu ile sıvı ve tuz kaybı olabilmektedir.
Peki güneş çarpması gibi hayati tehlike barındıran bir durumla karşılaşmamak için ne yapmalıyız:
- Öncelikle , özellikle yukarda saydığım risk grupları kesinlikle korunmasız bir şekilde 10 ile 16 hatta 17 saatleri arasında güneşe çıkmamalılar. Zorunlu ise mutlaka şapka, şemsiye ve güneş gözlüğü ile çıkılmalı, güneş kremi sürülmelidir.
- Günde en az 2,5 litre su içmek son derece önemlidir. Daha fazlası daha iyi olur. İdrar renginiz iyice açık renk olana kadar için derim. Koyu idrar rengi vücuttaki sıvı açığını gösterir.
- Özel bir diyetiniz yoksa sıcak günlerde tuz alımı birazcık arttırılabilir. Doktorunuza bir danışın.
- Açık renkli, pamuklu kumaştan, bol ve rahat kıyafetler tercih edilmelidir.
- İçinde bulunulan ortam mümkün olduğunca serinletilmelidir.
Bol güneşli günler…
