Abdürreşid İbrahim ismini biliyordum ama işin doğrusu biraz geç keşfettim. Pandeminin getirdiği fırsatlardan biri de bolca kitap okuyacak zaman oluşturması.
Abdürreşid İbrahim’in yaklaşık yüz on yıl önceye ait seyahat notları olan ALEM-İ İSLAM kitabını uzun zamandan bu yana okumayı planlıyordum ama bir türlü fırsat olmuyordu.
Bir Tatar olan Abdürreşid İbrahim, Rusya’nın boyunduruğu altındaki Müslüman toplulukların fikri öncülerinden biri. Bugün yüz yılı aşan asimilasyon politikalarına rağmen hâlâ Rusya’da bir İslami bilinç kalıntıları varsa, Abdürreşid İbrahim gibi öncülerin bıraktığı izlerin sonucudur.
Bir Müslüman aydın ve bir Müslüman aktivist olarak da çok önemli bir figür.
Ancak yaklaşık yüz on yıl önce tüm Rusya’daki Müslümanların yaşadığı bölgeler, bugün Türk soyundan gelenlerin yaşadığı bölgeleri teker teker dolaşarak tuttuğu kayıtlar da eşsiz birer hazine gibi.
