İnsanı diğer canlılardan ayıran, canlı olduğunun şuuruna erdiren şey akıldır. Aklı olmayanın iradesi yoktur. İradesi olmayanın sorumluluğu da olmaz. Bu açıdan baktığımızda aklı ve iradesi olan tek varlık insandır.
Rabbimiz insana akıl ve irade verip insanı önce kendisinden, sonra diğer insanlardan, sonra hayvanlardan, sonra doğadan ve en sonunda da bütün kainattan sorumlu kılmıştır. Akıl ve irade olmadan insan bu sorumlulukları anlayamaz, anlayamadığı içinde sorumluluklarını yerine getiremez.