Moderatörlüğünü Samsun Kültür ve Turizm İl Müdürü Adnan İpekdal’ın yaptığı programa konuşmacı olarak Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Köktürk ile Samsun Yazarlar Derneği Başkanı Ahmet Seven katıldı.
İlk olarak söz alan Samsun Yazarlar Derneği Başkanı Ahmet Seven Aşık Kemali Bülbül’ün hayatından kesitler sunarak Kemali Bülbül ile yaşamış olduğu anılarını anlattı.
DÜNYALIK BİR ŞEY BIRAKMADI
Samsun Yazarlar Derneği Başkanı Ahmet Seven, “Aşık Kemali Bülbül'ü anlatır mısınız denildiği zaman insanın aklına öyle çok şey geliyor ki. Nereden başlayayım diyerek önce bir bocalama geçiriyorsunuz. Zira o her yönüyle zengin birisi. Zengin dedimse mala mülke itibar etmeyen zenginlerdendi. Dünyalık adına ardında bir şey de bırakmadı. Fakat çocuklarını okuttu. Sohbetimizde benim servetim çocuklarımı okutmaktır derdi. Daha sonra hepsini de okuttum itibarlı görevlere geldiler diyerek devam ederdi. Hele öğretmen olan kızını anlatırken göğsü daha bir kabarır, gururlanır ve benim kızım öğretmen derdi. İşte böyle bir soru karşısında ister istemez hemen hangi yönünü diyesiniz geliyor” diye başlayan Seven konuşmasını şöyle sürdürdü;
İsterseniz Aşık Kemali Bülbülü, Ali Kayıkçının hazırladığı “Dünden Bugüne Samsunlu Şairler ve Yazarlar' isimli kitabında yer alan biyografisini okuyarak tanımaya başlayalım:
"Samsun Kavak İlçesine bağlı Kozansıkı Köyü’nde, 1928 yılında dünyaya geldi. Annesinin adı Zekiye, babasının adı ise Recep’tir.
Maddî imkânsızlıklar sebebiyle ilkokuldan sonra öğrenim göremedi. İlkokulu bitirdikten sonra Samsun’da, çeşitli gazete ve matbaalarda işçi olarak çalıştı. 1948 yılında askere gitti. Askerlik dönüşü (1950) bir süre İstanbul’da kaldı. Orada da bazı işlere girip çıktı.
Ocak 1951’de İstanbul’da “Torun” adlı bir mizah gazetesi çıkardı. Akabinde de tekrar Samsun’a dönerek burada “Vicdan Sesi” isimli bir gazete daha çıkardı (1952). Bu gazete ile yalnız Kavak ve Samsun’un değil, bütün bir Karadeniz Bölgesi insanının duygu ve düşüncelerini dile getirmeye çalıştı. 4 yıl süre ile bu gazeteyi neşretti. Bu arada (1951-52) yıllarında “Büyük Cihat” gazetesinin 22 inci sayıdan kapanışına kadar “Yazı İşleri Müdürlüğü”nü yaptı.
Gerek “Vicdan Sesi” ve gerekse “Büyük Cihâd” gazetelerindeki bazı yazılar sebebiyle toplu basın, asliye ceza ve ağır ceza mahkemelerinde yargılandı ise de açılan davaların hepsinden de beraat etti.
1960 ihtilalinden sonra Ankara’ya yerleşti. Hâcı Bayram Câmiî civarında bâzı dînî kitaplar, ufak destanlar ve risaleler bastırarak onları pazarladı. Bu çalışmalar, 1965 yılına kadar devam etti.
1965-68’de, serbest ticaret ve pazarlamacılık yaptı. 1969-70’de Tarko’da işçi olarak çalıştı. 1970-72 yıllarında tekrar dînî yayınları, risaleleri ve destanları pazarladı. 1972-86 yıllarında “Emlâk ve Vergi İşleri Takip Bürosu”nu açarak bu işlerle uğraştı. 1986’da Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne işçi olarak girdi ve 1993 yılındaki “emekliliğine kadar burada çalıştı. Emekli olduktan sonra tekrar Samsun’a dönerek burada yerleşti.
“Kemâlî Bülbül” ve “Âşık Bülbül” mahlâslarını kullanarak çok sayıda “şiir” yazan ve bunları 9 ayrı kitapta toplayan Âşık Kemâlî Bülbül’ün, üyesi bulunduğu kurum ve kuruluşlar ile katılmış olduğu festival ve bazı yarışmalar ise şunlardır:
Türk Kooperatifçilik Kurumu, Folklor Araştırma Kurumu, İlesam Türk İlim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek Birliği, Samsun Yazarlar Derneği, 19 Mayıs Kültür Derneği, Samsun Aydınlar Ocağı, Kavaklılar Yardımlaşma Derneği, Hotey-Der Derneği v.b.dir.
ÂşıkBülbül, ülkemizde yapılan pek çok festival, şenlik, şölen gibi faaliyetlere katılmış, yarışmalara girmiş ve çeşitli “ödül ve dereceler” kazanmıştır.
Erzurum Atatürk Üniv., Elazığ Fırat Üniv., Ankara Gazi Üniv., Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nce düzenlenen şenlik ve festivallere; Konya Âşıklar Bayramı’na, Eskişehir Yûnus Emre Kültür ve Sanat Festivali’ne, Kırşehir Ahi Evran Şenlikleri’ne, Âşık Veysel’i Anma Günü’ne, Gülhâne Şenlikleri’ne, Sultanahmet Şenlikleri’ne, Antalya Altın Portakal Festivali’ne, Mersin Silifke Festivali’ne; Kocaeli, Kastamonu, Çankırı, Adıyaman, Amasya, Adana gibi illerde ve pek çok çevre ilçede yapılan toplantılara iştirak etti; yarışmalara katıldı ve dereceler aldı.
Bunlardan en önemlileri, “Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılı Kurtuluş Savaşı Destanı” yarışması olup burada “1. Mansiyon”, “Konya Âşıklar Bayramı”nda da “Yılın 7’li, 9’lu Şiiri” yarışması ve “dereceye girmesi”dir.
Son yıllarda aldığı en büyük ödüllerden biri Haziran 1998 tarihinde başkentte düzenlenen “5. Ankara Halk Âşıkları Bayramı”nda “Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel”in elinden “Türk Kültürüne Yaptığı Hizmetleri ve Sanat Hayatının 50. Yılı Armağanı” olarak “Kupa ve Madalya” alması, Kavak Belediyesi’nce görüşülen bir karar neticesinde de “Yaşar Doğu Mahallesi”ndeki bir sokağa “Âşık Kemâlî Bülbül Sokağı” isminin verilmesi, 10 Nisan 2006’da Samsun Atatürk Kültür Merkezi’nde İl Kültür Müdürlüğü ile Kavak Belediyesi’nce müştereken düzenlenen “Âşık Kemâlî Bülbül’ün 60. Sanat Yılı” ve 2011 yılında İlkadım Belediyesi tarafından Vefa Gecesi kutlamasıdır...
Bir süre şehrimiz Buğdaypazarı semtindeki Vakıf Taşhan Binasında, “Âşık Kemâlî Bülbül Kültür Evi”nde, kültür-sanat faaliyetlerini sürdürmüş; dostları, kitapları ve çeşitli hâtıra eserlerle gününü değerlendirmiştir. 2008 yılı sonunda bunu kapatmak zorunda kalmıştır.
Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından 20-22 Haziran 2008 tarihinde düzenlenen “Uluslararası Samsun Şiir Günleri”ne “Ev Sahibi Şair” olarak katılmış ve bir şiirini sunmuştur.
ERKEN YAŞTA HAYAT YÜKÜNÜ OMUZLAMASI
Daha sonra söz alan Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Köktürk ise, Samsun Aşık Kemali Bülbül’ün hayatı, kişiliği ve sanatı hakkında bir konuşma yaptı.
Prof. Dr. Şahin Köktürk Aşık Kemali Bülbül’ün ozan aşık geleneğine Samsun’da ve ülke bazındaki katkılarından, bu geleneğin yaşaması için yaptığı maddi fedakarlıklardan, kalem şuarası oluşundan ve aşıklık geleneğini nasıl edindiğinden bahsettiği konuşmasında Kemali Bülbül’ün rüya yoluyla ve usta çırak ilişkisiyle aşık olmadığına vurgu yaparak, "Kemâlî Bülbül, Prof. Dr. Umay Türkeş-Günay'ın: "Âşıklık geleneği, sanat niteliğinin yanında Türk Milletinin iletişim yolu ve yöntemi olduğu kadar genetik şifrelerin de taşıyıcısıdır.” tespitini doğrularcasına âşık tarzı halk şiirine örnek teşkil edecek, geleneği mükemmelen yansıtan manzumeler yazmış ve yayımlamıştır” dedi.
Köktürk şöyle devam etti;
“Hayat hikâyesini gözden geçirdiğimizde ise bu geleneği miras olarak nasıl devraldığını açıklamakta zorlanırız.
O, saz çalmayan ama eli sazlı âşıklarla atışma-deyişmelerde bulunabilen bir "kalem şuarası"dır. Herhangi bir usta âşığın yanında çıraklık devresi geçirmemiş, âşık edebiyatında önemli bir motif olan "rüya yoluyla âşık olma" macerasını yaşamamıştır. Onu şiire yönelten sebepler, küçük yaşlarda gazete muhabirliği yapması, kitaplarla tanışması, başta Karacaoğlan olmak üzere bazı saz şairlerinin şiirlerini okumuş olması (Ferhat, Mecnun, Kerem, Karacaoğlan / On beşimden evvel sermayem olan); erken yaşta hayat yükünü omuzlaması; yaşadığı felaket ve acıların ruhuna verdiği ilhamlardır, denilebilir. Dolayısıyla onun sanatını, okumak ve ilham gibi biri kesbî diğeri vehbî iki sebebe bağlamak da mümkündür."
