Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamasıyla Türkiye erken seçim hazırlıkları yapıyor.
Şimdi herkes 24 Haziran’da yapılacak olan erken seçimde kullanılan oyların Cumhur İttifakına nasıl dağılacağını konuşuyor.
Milletvekili Genel Seçimleri geçerli oylar sayıldıktan sonra partilerin ve bağımsız adayların aldıkları oy oranları her seçim bölgesinde D’Hondt sistemi ile dağıtılarak milletvekili dağılımı hesaplanacak.
Bu sisteme göre seçim bölgesinde ülke seçim barajını geçen partilerin ve bağımsız adayların oy toplamları o seçim bölgesinde çıkarılacak milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar sırasıyla 1’e, 2’ye, 3’e … bölünür.
ÖRNEK MİLLETVEKİLİ DAĞILIM HESABI
7 milletvekili çıkarak bir seçim bölgesinde partilerin aldıkları oy toplamları şu şekilde olsun;
A Partisi: 45.000 oy
B Partisi: 32.000 oy
C Partisi: 14.000 oy
İşlem Milletvekili Dağılımı A Partisi B Partisi C Partisi
1. 45,000 33,000 14,000
2. 1. Milletvekili 45,000 33,000 14,000
3. 2. Milletvekili 22,500 33,000 14,000
4. 3.milletvekili 22,500 16,500 14,000
5. 4. milletvekili 15,000 16,500 14,000
6. 5. milletvekili 15,000 11,000 14,000
7. 6. milletvekili 11,250 11,000 14,000
8. 7. milletvekili 11,250 11,000 7,000
İşlem Açıklamaları:
Bu işlemin aynısını Cumhur İttifakı oylarında AK Parti ile MHP ve Cumhur İttifakı için tekrar yapılacak.
* 3 partinin de seçim barajını geçtiği varsayılmıştır.
İşlem 1:
A Partisi ilgili seçim bölgesinde 1. olduğu için A Partisi 1. sıra milletvekili adayı milletvekili olur. A Partisi’nin oyu 2’ye bölünür.
İşlem 2:
Bu işlemden sonra en çok oy (33,000) B Partisi’nde olduğu için B Partisi 1 sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve B Partisi’nin oyu 2’ye bölünür.
İşlem 3:
En çok oy (22,500) A Partisi’nde olduğu için A Partisi 2. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve A Partisi’nin oyu bu sefer 3’e bölünür (45,000/3 = 15,000).
İşlem 4:
En çok oy (16,500) B Partisi’nde olduğu için B Partisi 2. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve B Partisi’nin oyu bu sefer 3’e bölünür (33,000/3 = 11,000)
İşlem 5:
Bu adımdaki sayılar arasında en çok oy (15,000) A Partisi’nde olduğu için A Partisi 3. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve A Partisi’nin oyu bu sefer 4’e bölünür (45,000/4 = 11,250)
İşlem 6:
Bu durumda en çok oy (14,000) C Partisi’nde olduğu için C Partisi 1. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve C Partisi’nin oyu 2’ye bölünür.
İşlem 7:
Bu 7. ve son işlemde en fazla oy (11,250) A Partisi’nde olduğu için son milletvekilliğini A Partisi 4. sıra milletvekili adayı alır.
Sonuç olarak; ilgili senaryoda bu bölgeden A Partisi 4, B Partisi 2, C Partisi de 1 milletvekili çıkarır.
MİLLETVEKİLİ DAĞILIMI İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER
Hükümet kurulması için toplam milletvekili sayısının salt çoğunluğundan güvenoyu alınması gerekmektedir. 550 sandalyeye sahip TBMM'de 276 milletvekilinden güvenoyu alan parti ya da koalisyon hükümet kurabilir.
Türkiye genelinde seçim barajını (yüzde 10) geçemeyen parti milletvekili çıkaramaz.
Bir seçim bölgesinde 2. parti milletvekili çıkaramayabilir. (1. olan parti ile 2. olan parti arasında çok fazla oy farkı varsa D'Hondt Sistemi'ne göre tüm milletvekillerini 1. parti çıkarabilir.)
Türkiye genelinde en fazla oy alan parti en fazla milletvekiline sahip parti olmayabilir.
