Günümüz dünyasında giderek artan bir şekilde "narsist " bireylerden şikayet eder olduk. Bazen en yakınımızda bulunan bu seçkin ve olağanüstü olduğuna inanan zorlayıcı insanlar kimdir, bizden ne isterler, çevresindekilere nasıl davranırlar, onların ilişkilerimizi zedeleyen daha da kötüsü kendimizi korumamızı gerektirecek boyutta benliğimize zarar veren davranışlarını nasıl tanır ve manipülasyonlarından nasıl korunuruz?
"Narsizm" Yunan mitolojisinde kendisine hayran ve âşık Narkissos'un imkânsız aşkının anlatıldığı efsaneden günümüze ulaşan bir terimdir.
Narkissos peri kızı Echo 'un aşkına karşılık vermez ve onun aşkını hor görerek küçümser. Echo, Narkissos da sevsin ve bu sevgisinin nesnesine asla sahip olamasın diyerek lanet eder.
Ve Narkissos bir gölde, kendi yansımasını görerek yansımasına aşık olur, fakat ona dokunamadan kendisine hasret bir şekilde imkansız aşkını doyuramadan eriyip gider ve ölür..
Narsist birey, kendisine hayran ve yoğun beğenilme ihtiyacı duyan, olağanüstü ve özel olduğu duygusuna sahip bir bireydir. Seçkin ve ayrıksı olduğuna inanır. Bu büyüklenme onda her şeyi kendinde hak görme, diğerlerinden farklı ve özel olduğuna inanma, kıskanıldığını düşünme ve özel bir muameleye tabi tutulması gerektiğine olan inancını doğurur.
En yakın ilişkilerini dahi çıkarları için kullanan, her şeyi hak kazandığı duygusuyla yaşayan, diğerlerinin duygu düşünce ve isteklerini, değerlerini, sınırlarını önemsemeyen, maddiyata dayalı yaşayan, insanlara güvenmeyen, kıskanç biridir bu " narsist" kişi...
Yalnızca kendisini düşünen, empatiden ve merhamet duygularından yoksun, amacına ulaşmak için diğerini kullanıp sömüren, yüzeysel yaşayan bu bireyin topluma yansıyan yüzünün ardında gizli bir başka gizli yüzü daha vardır.
Temelde değersizlik duyguları yaşayan kendini değersiz gören ve kuşku hisseden, eleştirilere tahammülü olmayan ve sürekli onay arayan bu kişi oldukça kırılgandır ve egosu kolaylıkla yaralanır.
Bize yansıyan yüz ise yeteneklerini abartan, yüksek standartlara sahip, büyüklenmeci ve eşi benzeri olmadığına inanan, başarı fantezileriyle örülmüş bir kişilik örüntüsüdür.
Yakınındaki insanlar, yıkıcı şekilde alaycı, eleştirel ve manipülatör sapkının tuzağına düştüklerinde çoğunlukla sürecin farkına bile varamamış olurlar.
Yakın ilişkilerde belli ölçüde taraflar birbirini manipüle ederken narsist sapkında bu sistematik şekilde ilerler ve muhatabını istila eder.
Değersizleştiren , tecrit eden , yoğun eleştiren , alaycı davranan ve benliği yok etmeye kadar giden bu tehlikeli sürecin başlangıcı elbette gizli ve sinsi bir şekilde başlamış narsist avını tuzağına düşürdükten sonra da giderek artan bir şekilde devam etmiştir..
Narsist sapkın kendisine ayna olacak insanı arar.
Bu bir dahaki haftanın konusu olarak devam edecek.
Peki belli ölçüde hepimizde narsisistik özellikler yok mudur, ya da sağlıklı sınırlar içerisinde kalan narsizm nasıldır?
Elbette belli bir ölçüde her birimizin narsistik özelliklere ihtiyacı vardır. Kişi kendini belli ölçüde sevmeli ve değerli bulmalıdır. Bu özsaygının
Gelişmesi için gereklidir.
Sağlıklı narsizm söz konusu olduğunda kişi kendini sevip, yetenekli ve başarılı görerek özsaygısına yatırım yapar. Fakat diğer insanların dünyalarıyla uyumlu bir şekilde empatiktir. Diğerinin sınırları, istekleri, değerlerini gözetir ve haklarına saygı duyar.
Sağlıklı sınırlar içerisinde kalan narsizm, özsaygının bir yansımasıdır..
Aksi bir durum ruh sağlığımız adına yıkıcı bir işlev görebilir. Bu sebeple kişinin kendisini belli ölçüde sevmesi, değerli bulması, yeteneklerini farketmesi patolojik narsizm kapsamında değerlendirilmemelidir.
Önümüzdeki hafta narsist sapkının manipülasyonlarını daha derin bir şekilde inceleyeceğiz.
Kendimizin ve diğerinin değerini bildiğimiz günlere..
Hanife Okutan