Hem işçilerimiz haklarını bilmiyor hem de işverenler sorumluluklarını bilmiyor. İşçi ve işveren konusunda iş mahkemelerimiz dahi işçiye pozitif yönde ayrımcılık yapabilmekte fakat bu yazımda işçi ve işveren ilişkilerini tamamen tarafsız ve objektif bir şekilde ele alacağım.
İşçiler veya işverenler için özel bir kanun çıkarılmamıştır. Bu durum, iş kanunda düzenlenmiş bir başlıktır. Hal böyle olunca da vatandaşın haklarını ve görevlerini anlaması zorlaşmaktadır. Hem işten çıkarılan işçilerin hak kaybı yaşamaması için hem de işverenlerin zarara uğramaması için bu ve devam yazılarımda anlatacağım hususların iyi anlaşılması gerekmektedir.
Hukuk ilminde temel ilke olan, her olayın kendi nezdinde değerlendirilmesi bu konumuzda da dikkat edilmesi gereken bir husustur. Bu yüzden anlatacağım olayları daha çok kısa örnekler ile anlatacağım. Unutmayalım ki her somut olayın özelliğine göre talep edilebilecek haklar değişmektedir. Yaşadığınız duruma göre hangi hakları talep edip edemeyeceğini merak ediyorsanız sayfanın en altındaki iletişim kanallarından tarafıma ulaşabilirsiniz.
İşçi için ilk ve en önemli haklardan birisi KIDEM TAZMİİNATI VE İHBAR TAZMİNATI hakkıdır. Bu hak sosyal devlet ilkesinin bir gereği olarak işçilere tanınmıştır. Haklı bir neden olmaksızın işten çıkarılan bir işçi, 1 yıldan fazla çalışmış olmak kaydıyla kıdem tazminatına hak kazanmaktadır. Belirli istisna denebilecek koşulların sağlanması halinde ise istifa eden işçi dahi kıdem tazminatı hak kazanabilir.
Peki kaç para bu kıdem tazminatı ?
Kıdem tazminatı, her yıl için işçinin 30 günlük BRÜT ücreti üzerinden hesaplanır. Yani bu ücret içerisinde vergiler ve her türlü ücret bütün halinde bulunur, aylık ücretin kesintisiz halidir.
Kısa bir örnek vermek gerekirse, 5 yıldır aynı işyerinde kesintisiz olarak çalışan A kişisi, işten çıkarıldıktan sonra 5 aylık brüt maaşı kadar kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Brüt maaş hesaplamasında işçinin en son aldığı maaş dikkate alınır.
DİKKAT ! işe girerken anlaşılan maaş miktarı değil, en son alınan maaş baz alınarak hesaplama yapılıyor. 2021 yılı için asgari ücret brüt 3.577 lira, 2.825 liradır. Örneğimizdeki A asgari ücretle çalışıyorsa, 5 x 3.577 TL = 17.885 TL KIDEM TAZMİNATI’na hak kazanacaktır.
Yalnızca kıdem tazminatı değil, şartlar sağlandığı halde bir işçi; kıdem tazminatı
ihbar tazminatı
fazla çalışma ücreti hakkı
yıllık izin ücreti hakkı
Ulusal bayram ve genel tatil ücreti hakkı
Hafta tatili ücreti hakkı
Asgari geçim indirimi hakkı
Ayrımcılık tazminatı hakkı
Sendikal tazminat hakkı
İşsizlik ödeneği hakkı
Maddi ve manevi tazminat haklarına sahip olacaktır.
Gelecek yazımızda her bir hak için aranan şartlara tek tek değineceğim. Tüm okurlarımıza sevgi ve saygılarımla…
‘’ Herkes için adalet, adalet için avukat ! ‘’
Avukat Muhammed Oğulcan EKİZ
Telefon : 535 240 96 20
Mail : av.ogulcan55@gmail.com
Instagram hesabımız : Av_Ogulcan