Sonu gelmeyen işçi ve işveren ilişkileri!

İşçi ve işverenlerin haklarından bahsetmeye devam ediyoruz. Bu yazımızdaki konumuz ihbar tazminatı. İhbar tazminatı dendiğinde asıl anlatılmak istenen, işçi veya işverenin, iş akdine son vermeden önce karşı tarafa bunu bildirmemesinden doğan zararı karşılamasıdır. İşçi veya işveren olsun farketmeksizin, kanun ihbar etme yükümlülüğü koymuştur. İş akdini sonlandırmadan belli bir süre öncesinde herhangi bir mağduriyet oluşmaması adına karşı tarafa ‘’ ben iş akdimizi sonlandıracağım sana da bunu bildiririm ‘’ şeklinde beyan etmek gerekir. Peki ne kadar süre önceden bu bildirimi yapacağız ?

Bu bildirim süresi belirlenirken esas alınan bir etmen var. O da çalışmanın süresi. İhbar süreleri İş Kanunu madde 17’de düzenlenmiştir.

• İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için; 2 Hafta,

• İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için; 4 Hafta,

• İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için; 6 Hafta,

• İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için; 8 Haftadır.

Yani çalışma süresi ne kadar çoksa önceden ihbar edilmesi gereken süre de okadar uzamaktadır. Kanun metninde yazan işçi ifadesi kafamızı karıştırmasın. Bu ihbarı yapmakla yükümlü olan iş akdini sonlandıran taraftır. İşçi işten çıkıyorsa bu ihbarı işçi yapacak, işveren işçiyi çıkarıyorsa bu ihbarı işveren işçiye yapacak. İhbar sürelerine uyulmadan iş akdi sonlandırılırsa karşı taraf İHBAR TAZMİNATI almaya hak kazanılıyor. Bunun tek bir istisnası var o da iş akdinin haklı sebeple sonlanması.

İş sözleşmesini haklı bir nedene dayanarak fesheden tarafın karşı tarafa ihbar tazminatı ödemesi yapması gerekmeyecektir. Haklı neden olarak kabul edilen ve işçiye derhal fesih hakkı veren haller İş Kanunu m. 24’te sayılmıştır. Buna göre maddede belirtilen haklı nedenlere dayanan işçi, iş sözleşmesini bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir. İşçi bu durumda işverene ihbar tazminatı ödemeyecektir.

Peki derseniz ki parası neyse verelim kardeşim, ben önceden bildirmeyeceğim aynı gün çıkarım işten ! Aklımıza şu soru gelmektedir.

Bildirim Süresine Ait Ücret Peşin Verilerek İş Sözleşmesi Sonlandırılabilir Mi?

Bildirim süresine ait ücretinin peşin ödenerek iş sözleşmesinin sonlandırılabilmesi imkânı İş Kanunu m. 17/5 uyarınca, yalnızca işverene tanınmıştır. Buna göre işveren, bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilmektedir. İşçinin ise böyle bir imkânı bulunmamaktadır. İşçi, işveren açısından mağduriyet yaratmamak adına önceden işten çıkışını bildirmelidir.

İhbar tazminatı hesaplanırken neler dikkate alınır ? Bunun miktarı nedir ?

İhbar tazminatı hesaplanırken, yukarıda atıfta bulunduğumuz kanun maddesindeki hususları dikkate alacağız. Örneğin altı aydan az çalışmış olan işçi için ihbar süresi 2 hafta idi. Bu durumda ihbar tazminatı kazanan bir işçi için, 2 haftalık ücreti hesaplanır ve işçiye tazminat olarak verilir. Şöyle örnekleyelim ; 5 aydır 3.000 TL maaş ile çalışmakta olan işçi için, işveren tarafından ihbar sürelerine uyulmadan yapılan haksız fesih sonucu alacağı ihbar tazminatı 1.400 TL olacaktır. 30 gün için 3.000 TL alan kişinin günlük ücreti 100 TL dir, 2 hafta = 14 gün yani işçi için 14 günlük ihbar süresinin tazminatı, 14x100 = 1.400 TL olacaktır. Dikkat edelim ! İhbar tazminatı da kıdem tazminatı gibi BRÜT ücret üzerinden hesaplanacaktır.

Konuyu toparlayacak olursak, yıllardır ‘’ işten çıktı tazminat aldı ‘’ şeklinde halk arasında bilinen şeyin aslında işçiler açısından KIDEM TAZMİNATI ve İHBAR TAZMİNATI olduğunu ve bunun kanuni unsurlarını siz değerli okurlarımıza anlattık ve bir önceki ile bu yazımda detayları hakkında sizi de bilgilendirmiş olduk.

Yine değinmek gerekir ki yalnızca kıdem ve ihbar tazminatı değil, şartlar sağlandığı halde bir işçi bunlara ek olarak ;

Fazla çalışma ücreti hakkı

Yıllık izin ücreti hakkı

Ulusal bayram ve genel tatil ücreti hakkı

Hafta tatili ücreti hakkı

Asgari geçim indirimi hakkı

Ayrımcılık tazminatı hakkı

Sendikal tazminat hakkı

İşsizlik ödeneği hakkı

Maddi ve manevi tazminat haklarına sahip olacaktır.

Gelecek yazımızda her bir hak için aranan şartlara örneklerle ve tüm istinasları ile değineceğim. Tüm okurlarımıza sevgi ve saygılarımla…

‘’ Herkes için adalet, adalet için avukat ! ‘’