USAID Nedir?
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), 1961 yılında dönemin ABD Başkanı John F. Kennedy tarafından kuruldu. Ajansın temel hedeflerinden biri, dünya genelinde bağımsız medyanın gelişimini desteklemekti. USAID bu kapsamda, yıllar içinde birçok medya kuruluşuna ve sivil toplum örgütüne finansal destek sağladı.
Sınır Tanımayan Gazetecilere (RSF) göre USAID, 2023 yılında 30'dan fazla ülkede 6 bin 200 gazeteciye, devlete ait olmayan 707 medya kuruluşuna ve 279 sivil toplum kuruluşuna fon aktardı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Fonları Durdurdu
ABD Dışişleri Bakanlığı 27 Ocak'ta yaptığı açıklamada, USAID tarafından finanse edilen tüm dış yardımların durdurulduğunu duyurdu. Bu karar, Amerikan kamuoyunda geniş yankı uyandırırken, USAID’in Türkiye ile olan bağlantıları da gündeme geldi.
Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Serdar Üsküplü, USAID tarafından desteklenen Türkiye'deki basın kuruluşları ve sivil toplum örgütlerinin listesini açıkladı.
Üsküplü yaptığı açıklamada, “Türkiye’deki etki ajanlığı faaliyetlerinin ana foncularından biri İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA)’dır. SIDA ile USAID arasında 2013 yılında stratejik işbirliği anlaşmaları imzalanmıştır. USAID’in fonları Türkiye’ye SIDA aracılığıyla aktarılmaktadır. İsveç Dışişleri Bakanlığı’nın raporlarına göre SIDA 2021–2025 arasında Türkiye’deki basına, sivil toplum örgütlerine ve aktivistlere 1,75 milyar TL fon aktarmıştır.” ifadelerini kullandı.
USAID Tarafından Fonlanan Türkiye’deki Basın ve Sivil Toplum Kuruluşları
Bianet: 2007-2023 arasında SIDA’dan 335 milyon TL fon aldı. 2024-2026 dönemi için 67,5 milyon TL daha alacak.
Medyascope: 2016-2022 arasında Chrest Vakfı’ndan 19 milyon TL, Norveç Dışişleri Bakanlığı’ndan 1,9 milyon TL, SIDA’dan 2 milyon TL fon aldı. Ayrıca Avrupa Demokrasi Vakfı (EED) ve Heinrich Böll Vakfı tarafından destekleniyor.
Guardian Vakfı, Yeni Medya Akademisi ve Dijital Medya Araştırmaları Derneği: Bağımsız Türk Medyası Kuluçka Merkezi Projesi kapsamında Türk gazeteci ve gazeteci adaylarını eğitmek için yaptıkları işbirliğiyle SIDA’dan 50,7 milyon TL fon aldı.
Newslab Turkey: 2019-2023 yılları arasında İsveç Devleti’nden aldığı fonlarla 96 medya kuruluşuna eğitim ve danışmanlık sağladı.
Denge Denetleme Ağı: 2018-2023 arasında İsveç Devleti üzerinden 84 milyon TL fon aldı.
Oy ve Ötesi Derneği: SIDA’dan 4 milyon TL fon aldı. Ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı, Hollanda Dışişleri Bakanlığı, İsviçre Büyükelçiliği ve Heinrich Böll Vakfı’ndan da fon aldı.
Gofor (Gençlik Örgütleri Forumu): 2022-2023 yıllarında sadece SIDA’dan 16,3 milyon TL fon aldı.
KAMER Vakfı: 2005-2023 yılları arasında İsveç Devleti’nden 277 milyon TL fon aldı.
Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER): 2010-2024 yılları arasında SIDA’dan 96 milyon TL fon aldı.
Mor Çatı Kadın Sığınağı: 2020-2023 döneminde SIDA’dan 58,6 milyon TL aldı ve 2024-2027 dönemi için 73 milyon TL fon alması bekleniyor.
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği: SIDA tarafından 58 milyon TL fonlandı.
KAMER Vakfı: 2005-2023 yılları arasında İsveç Devleti’nden 277 milyon TL, ayrıca Chrest Vakfı’ndan 11,4 milyon TL fon aldı.
Kaos Gey ve Lezbiyen Derneği: SIDA’dan 2013-2024 arasında 198 milyon TL fon aldı. 2024-2028 dönemi için İsveç’ten 112 milyon TL daha fon alması planlandı.
USAID, LGBT Hareketini Destekliyor mu?
USAID’in resmi sitesinde yer alan bilgilere göre, ajans dünya çapında LGBT hareketini destekleyen projeler yürütüyor. “LGBTI Global Development Partnership” programı kapsamında 14 ülkede LGBT örgütlerine finansal ve teknik destek sağlamaktadır. “Being LGBT in Asia” girişimi ise Asya ülkelerinde LGBT topluluğunu güçlendirmeyi hedeflemektedir. “PEPFAR” programı ise HIV/AIDS ile mücadelede eşcinsel erkeklere ve transseksüellere destek sağlamayı amaçlamaktadır.
Türkiye’de USAID tarafından fonlanan medya kuruluşları ve sivil toplum örgütlerine bakıldığında da LGBT savunuculuğu yapan derneklere doğrudan bağış yapıldığı görülmektedir.
Kaynaklar
[1] https://www.aydinlik.com.tr/haber/vatan-partisi-usaidden-para-alan-basin-kuruluslarini-ve-stklari-acikladi-510095
[2] https://www.aa.com.tr/en/americas/in-waste-of-money-usaid-channeled-vast-sums-for-dei-lgbtq-programs-white-house/3470976
[3] https://www.aa.com.tr/tr/dunya/usaidin-2023te-6-bin-200-gazeteciyle-707-medya-kurulusuna-fon-sagladigi-iddiasi/3474430
Kaynak: meselelgbt.com
