Türkiye'de eğitim alanında faaliyet gösteren sendikalar, artan üye sayılarına rağmen öğretmenlerin özlük ve ekonomik haklarını koruma konusunda etkisiz kalmakla eleştiriliyor. Lider Eğitimci Yazarlar Derneği İzmir İl Başkanı Alpay Cavlak, eğitim sendikalarının siyasi kaygılarla hareket ettiğini ve eylemsizlik ile strateji eksikliği nedeniyle öğretmenlerin umutlarını boşa çıkardığını söyledi.
Cavlak, sendikaların “grev gibi etkili araçlardan yoksun olması” nedeniyle hareket alanlarının daraldığını ifade ederek, bu yapıların “yöneticilerinin taht ve baht sevdasını tatmin eden” kurumsal yapılara dönüştüğünü vurguladı.
Büyüme Var, Etki Yok
Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı örgütlü sendikaların güncel üye sayıları kamuoyuyla paylaşıldı. Sayısal büyüme dikkat çekerken, sendikaların niteliksel olarak gelişemediği, hatta gerilediği yorumları yapılıyor. Cavlak, "Nicelik olarak büyüdüklerini ama nitelik olarak gerilediklerini söylemek abartı olmaz" dedi.
Siyasi Bağımlılık Mücadeleyi Engelliyor
Türkiye’deki büyük eğitim sendikalarının mücadelesi özlük ve ekonomik taleplerden çok siyasi dinamiklere göre şekilleniyor. Cavlak’a göre bazı sendikalar hükümeti üzmemek için pasif kalırken, bazıları da sahada görünür olmak yerine sosyal medya üzerinden etkisiz tepkilerle yetiniyor.
Bu durum, sendikaların “sarı sendika” olarak anılmasına ve öğretmenlerin temsil gücünün zayıflamasına yol açıyor. Ayrıca sendikalar arasındaki ideolojik ayrılıklar, ortak bir mücadele platformunun oluşmasını engelleyerek toplu hareket kabiliyetini de azaltıyor.
Eylemsizlik ve Strateji Eksikliği
Eylem ve grev gibi mücadele yöntemlerini kullanmaktan çekinen sendikalar, öğretmenlerin taleplerine karşı etkisiz kalıyor. Milli Eğitim Bakanlığı'nın iş bırakma eylemlerine karşı yasal yaptırım uygulayacağını duyurması da sendikaların en güçlü araçlarından birini kaybetmesine yol açtı.
Cavlak, bu durumun sendikaları yalnızca “koltuk ve kişisel menfaat beklentisinin adresi” haline getirdiğini belirterek, öğretmenlerin özlük hakları, maaş artışları ve emeklilik hakları gibi temel meselelerde somut kazanımların elde edilemediğini vurguladı.
Başarısızlığın Temel Nedenleri
Uzmanlara göre eğitim sendikalarının başarısızlığında şu etkenler öne çıkıyor:
Eylemlere düşük katılım, kitlesel baskı gücünün oluşmasını engelliyor.
Sendikaların siyasi reflekslerle hareket etmesi, öğretmenleri temsil gücünü zayıflatıyor.
Enflasyon ve ekonomik kriz karşısında öğretmen maaşlarının erimesine karşı kalıcı çözümler üretilemiyor.
Yoksulluk sınırının altındaki maaşlar ve yetersiz ek ders ücretlerine rağmen yetkili sendikaların etkisiz kalması.
Emeklilikte maaşların düşmesi ve tazminatların emekliliğe yansıtılmaması konularında ortak mücadele eksikliği.
Sendikaların üyelerin çıkarlarından çok yöneticilerin beklentilerine odaklanması.
Dijital mecralarda verilen tepkilerin sahada karşılık bulmaması.
Üye Katılımı Düşüyor
Eğitim sendikalarına katılımın düşük olmasının nedenleri arasında güvensizlik, hak arama bilincinin zayıflığı, aidatların keyfi kullanımı ve yeni nesil öğretmenlerin siyasetten uzak durma eğilimi yer alıyor.
Cavlak, bu tablo karşısında sendikaların yapısal bir dönüşüm yaşaması gerektiğini belirterek, “Gerçek anlamda emek mücadelesi verilmeden öğretmenlere umut olmak mümkün değil” dedi.
