O zamanlar dinleme cihazı olmaması, Kurtuluş Savaşı ekibi içerisinde hiç gayrimüslim bulunmaması bile onlara engel olmamış. Öyle ki TBMM’nin kuruluşu ve çalışmaları ile ilgili her şeyi anında İngiliz İşgal Kuvvetleri Komutanlığı aracılığı ile İngiliz Savaş Bakanlığına rapor etmişler. Mesela TBMM’nin açılışındaki isim tartışmaları, padişaha sunulan Sadakat Arızası, Hıyanet-i Vataniye Kanununun çıkarılması gibi açık ve gizli bütün faaliyetleri hemen ayrıntıları ile raporlarda yer almıştı.
23 Ağustos 1921 tarihinde başlayacak olan Sakarya Savaşının bütün harekat emirleri 20 Ağustos 1921 tarihinde İngiliz Generali Harrington’a ulaştırılmıştı. Bu olay bile başlı başına İngiliz istihbaratının ulaştığı noktayı göstermesi bakımından korkunçtur. Korkunçluğun nedeni ise Başkomutan Mustafa Kemal, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’nın emirlerini bile bir şekilde öğrenmiş olmalarıdır. Peki bunu nasıl başarıyorlardı?
Takma Adı ‘’Black Jumbo’’
İngilizler İstanbul’u işgal ettikleri ilk andan itibaren güçlü bir istihbarat örgütü oluşturma çabalarına hız vermişlerdi. Kurdukları örgütün takma ismi Black Jumbo idi. Yerli Rum ve Ermenilerden oluşturulan Sahil İstihbaratı adlı örgüt ise yine bu örgütün yan kuruluşu niteliğindeydi.
Üst kademesi tamamen tecrübeli İngiliz casuslarından oluşan bu örgüt bilgi toplama işinde yerli Rum ve Ermenilerin yanında, İngiliz Muhipler Cemiyeti üyelerinden de yardım alıyordu. TBMM başta olmak üzere Bakanlar Kurulu ve Genelkurmay Başkanlığı gibi kuruluşların en gizli belgelerine bile ulaşmayı başarmışlardı. Bilgiler ulaştırılırken bilgi kaynakları olan kişiler ise çeşitli kodlar ile ifade ediliyordu. Mesela T.25/2 gibi.
TBMM’nin Bütün Çalışmalarını İzlemişler
İstanbul Hükümeti’nin bütün çalışmalarını özellikle buralarda tercüman olarak çalışan Rum ve Ermeniler vasıtası ile kolayca elde ediyorlardı. TBMM’nin ya da Ankara’nın en üst düzey bilgilerinin İngilizlerin eline geçmesi oldukça düşündürücüdür. TBMM’nin gizli oturumları kelimesi kelimesine dakikası dakikasına İngilizlerin eline geçiyordu.
İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Sir John de Robeck’in İngiltere’ye gönderdiği 22 Mayıs 1920 tarihli raporda HA/928 no’lu ajandan alınan oturum ve karar bilgilerinin aynen yer alması TBMM’de ki sızıntıyı açıkça ortaya koymaktadır. Londra Konferansı sırasında TBMM temsilcisi Bekir Sami Bey’in bütün çalışmaları en küçük ayrıntısına kadar elde edilmişti.
Şimdi sıkı durun daha korkunç bir bilgi ise 26 Ağustos 1921 tarihli İngiliz İstihbarat raporunda karşımız çıkıyor. Raporda aynen şöyle deniyor bilgi kaynağı olarak: ‘’Aşağıda ki bilgi Mustafa Kemal’in yakın bir dostu ve Ankara yönetiminin kıdemli bir yetkilisi olan kişiden oldukça gizli olarak sağlanmıştır.’’
Bu bilgi bize şunu açıkça gösteriyor ki İngiliz İstihbaratının başarısı sadece Rum ve Ermeni casusların çalışmaları ile sınırlı değildir. Ne yazık ki İngilizler hainler yardımı ile Mustafa Kemal’in yakınına kadar sokulmayı başarmışlar…
Sonuç olarak gücünü korumak için hiçbir etik kural tanımayan emperyalizm karşısında her zaman dikkatli ve tedbirli davranmanın ne kadar önemli olduğu umarım anlaşılmıştır.
Kaynak: İsmail Çal / Dünya Bülteni
