Yeni yıl kutlamaları, insanlık tarihinin en eski ve yaygın geleneklerinden biridir. Kökenleri, binlerce yıl öncesine, tarım toplumlarının doğa döngülerini gözlemlemesiyle başlamıştır. İlk yeni yıl kutlamaları genellikle baharın gelişi, ekinlerin ekimi veya hasadı gibi tarımsal olaylarla ilişkilendirilirdi. Online İngilizce Kursu Preply hazırlamış olduğu araştırmasında Yeni yıl kutlamalarının tarihi ve sosyal medyada popüler olan 12 üzüm yeme geleneğini araştırdı.
-
Mezopotamya'dan Günümüze: İlk kaydedilen yeni yıl kutlamaları, MÖ 2000'li yıllarda Mezopotamya'da, özellikle Babillerde "Akitu" festivali olarak kutlanıyordu. İlkbahar ekinoksunda kutlanan bu 12 günlük festival, doğanın yeniden doğuşunu ve bereketini simgeliyordu. Tanrıların onurlandırılması, krallığın yenilenmesi ve gelecek yıl için iyi dilekler dilenmesi gibi ritüeller içeriyordu. Bu gelenek, zamanla farklı kültürlere yayılarak günümüzdeki yeni yıl kutlamalarının temelini oluşturmuştur.
-
Antik Uygarlıkların İzleri: Mezopotamya'nın ardından Antik Mısır'da Nil Nehri'nin taşmasıyla başlayan tarım döngüsü kutlanırken, Antik Roma'da ise başlangıçta Mart ayında kutlanan yeni yıl, MÖ 153'te 1 Ocak'a kaydırılmıştır. Roma tanrısı Janus'a adanan bu tarih, "Ocak" (January) ayının da kökenini oluşturur.
-
Orta Çağ'dan Modern Zamanlara: Orta Çağ Avrupa'sında yeni yıl kutlamaları bölgesel farklılıklar gösterirken, 1582'de Papa XIII. Gregory tarafından Gregoryen takviminin kabulüyle 1 Ocak, Batı dünyasında genel olarak yeni yılın başlangıcı olarak benimsenmiştir.
Peki Yeni yıl hedefleri nasıl belirlenir?
Her yıl geldiğinde, özellikle sosyal medyada İngilizce “New Year’s resolution” olarak ifade edilen ve Türkçede yeni yıl hedefleri, yeni yıl kararları olarak tanımlanabilecek bir kavrama da rastlanır. Cambridge sözlüğüne göre New Year’s resolution, insanların yılın ilk gününden itibaren kendilerine iyi bir şey yapmaya başlama veya kötü bir şey yapmayı bırakma sözü vermesidir. Her yılın son ayı genellikle başarılabilir, gerçekleştirilebilir yeni yıl hedefleri aramakla geçer. Hazır bu kadar bahsetmişken, bazı yeni yıl hedefi örnekleri de paylaşalım.
Preply'den İlhamla Örnek Yeni Yıl Hedefleri:
-
Dil öğrenmek: İngilizce konuşma becerilerini geliştirmek, yeni bir dil öğrenmeye başlamak.
-
Sağlıklı yaşam: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, uyku düzenine dikkat etmek.
-
Kişisel gelişim: Kitap okumak, yeni hobiler edinmek, online kurslara katılmak.
-
Seyahat: Yeni yerler keşfetmek, farklı kültürleri deneyimlemek.
-
Finansal hedefler: Tasarruf etmek, bütçe yapmak, yatırım yapmak.
-
Sosyal ilişkiler: Aile ve arkadaşlarla daha fazla vakit geçirmek, yeni insanlarla tanışmak.
12 Üzüm Ritüeli: İspanyol Geleneği ve Anlamı:
Yılbaşında 12 üzüm yemek veya yılbaşı gecesi 12 üzüm yemek, en çok aranan yeni yıl ritüelleri arasında başı çekiyor. İspanya’yla ve İspanyolca konuşma yapılan ülkelerle özdeşleşen bu kutlama ritüeli, bir inanışa dayanıyor. İspanyollar veya Latin ülkeleri, saat 12:00’yi vurduğunda, 12 üzüm tanesi yiyor. 12 üzüm ritüeli, bu 12 üzümün, yılın 12 ayı boyunca mutluluk getireceği inanışından kökleniyor. İspanyolcada las doce uvas de la suerte olarak anılan ve Türkçeye şans getiren on iki üzüm olarak çevrilen 12 üzüm geleneğinin, 1895’e kadar uzandığı tahmin ediliyor. 12 üzüm geleneğinin popülaritesini 1909’da kazandığı, o yılın aralık ayında bazı üzüm yetiştiricilerinin üzüm satışlarını teşvik etmek için bunu bir geleneğe dönüştürmeyi teşvik ettikleri tahmin ediliyor.