Elektriğin var olduğu ve kullanıldığı her yerde tesisat üzerindeki her noktadan da elektrik enerjisi geçiş gerçekleştirir. Yine bir tesisat düşünüldüğünde de tesisatın her parçasının farklı bir görevi bulunurken, örneğin akla röle nedir sorusu gelebilir. Röle, akımın üzerinden geçiş gerçekleştirdiği bir parçadır ve bu sayede çalışmak ile birlikte elektromanyetik bir eleman görevi görür.

Röle bir anahtar vazifesi gerçekleştirirken, üzerinden geçen akımın küçük değerli mi yoksa yüksek değerli mi olduğunu ayırt etme özelliğine sahiptir. Üretimlerinde tek bir eleman olarak kullanıma sunulsalar da içlerinde 1'in üzerinde anahtar kontak bulundururlar. Çünkü bu sayede değişen farklı yüklerin açıp kapatılması işlemini anlık ve eş zamanlı şekilde yapabilirler. Elektrik tesisatları düşünüldüğünde bu noktada tristör ve triyak gibi parçalar kullanılsa da röle her zaman daha büyük bir avantaj sağladığı için tercih edilebilir.

Röle Nedir?

Daha geniş bir şekilde tanım yapmak gerekirse, röle; bir elektrik tesisatı içerisinde belirli bir kademeye erişildiğinde farklı ekipmanların kontrolünü sağlamak açısından kullanılan bir nevi sigorta parçasıdır. Elektronik anahtar türü olması bağlamında bir elektromanyetik parça vazifesi görerek, bugün çeşitli uygulamalarda ve otomasyonlarda çok sık bir şekilde kullanımı tercih edilir.

Bir sistem içerisinde röleler yer aldığında elektriğin akışı kolaylıkla kontrol edilebilir ve gereğinde kesilebilir. Çünkü örnek olarak bazı cihaz ve ekipmanların alçak akımdan ve bazı cihaz ve ekipmanların ise yüksek akımdan korunması gerçekten önemlidir. Devrelerin ve geçiş noktalarının bu istenenin dışındaki akım değerinden korunması da röle sayesinde sağlanır. Tesisattaki bir yük noktasının aktif veya pasif hale getirilmesi açısından da röle görev gerçekleştirilebilmektedir.

Röle Ne İşe Yarar?

Röle olarak bilinen elektromanyetik ekipman; birbirinden farklı çeşitlere ayrılarak her türünde farklı bir işlev yerine getirecek şekilde tasarım gerçekleştirilmiştir. Örneğin; bazen manyetik role veya bazen de zaman rölesi gibi farklı işlevler gerçekleştiren tasarımlar bulunmaktadır. Ancak genel prensip olarak düşünüldüğünde röle ne işe yarar sorusu açısından elektriksel bir fonksiyonu bulunmak ile birlikte devre kontrolü gerçekleştirmek ve anahtar vazifesi görmek için çalışır cevabı verilebilir.

Röle örnek olarak bir sistem içerisinde elektriksel güç düşük olarak geliyorsa ya da tam tersi yüksek olarak geliyorsa, bu elektriksel yükün yönetilmesi için imkan oluştururken tüm tesisat açısından da bir koruma oluşturur. Hatta bu yapıları sayesinde günümüzde AR ELEKTRİK gibi firmalar tarafından üretimi gerçekleştirilen röle türleri özellikle endüstriyel otomasyondan otomotiv sanayisine veya gıda endüstrisinden elektrik santrallerine kadar birçok noktada yer alabilmektedir.

Röle Çeşitleri Nelerdir?

Farklı kullanım noktaları için farklı ihtiyaçlara cevap verecek şekilde markalar tarafından üretimi gerçekleştirilen röleler değişen türleri ile bazen bir tesisat içerisinde bir araya gelerek de farklı işlevleri yerine getirebilirler. Örnek olarak termik röleler en önemli çeşitlerden biri olarak tesisat ve sistem içerisindeki ısıyı göz önünde bulundurması ile kontak işlemi gerçekleştirir. Eğer çalıştığı ortamdaki ısı daha önceden tespit edilmiş bir seviyenin üzerine ulaşırsa, devrenin elektrik enerjisini kesmek için kullanılır.

Günümüzde yaygın bir şekilde kullanılan diğer çeşitlere bakıldığında örneğin zaman rölesi belirli bir süre bazında çalışma gerçekleştirmek için kullanılır. Örneğin; sisteme 2 saat boyunca elektrik enerjisi aktarılması için bir programlama gerçekleştirilir ve zaman rölesi kullanıcının belirlediği bu süre dolduğunda kontak işlemini sağlar.

Yine değişen önemli röle çeşitlerinden biri olan kaçak akım rölesi ise özellikle yalıtım gerçekleştirilmesi ve güvenlik için kullanılır. Makinelere belirli bir değer ile elektrik enerjisi ulaşması gerekiyor ve ne altına ne üstüne çıkılmaması gerekiyorsa, kaçak akım rölesi belirlenen bu değerin kontrolünü sağlar. Eğer belirlenen değerin üzerinde bir akım gücü ile elektrik enerjisi ulaşıyorsa, sistemde elektriksel bir problem yaşanmaması için röle kontak işlemi gerçekleştirir. Giren ve çıkan akım arasındaki değer sıfırın üzerinde veya altında olduğunda kaçak akım rölesi güvenlik oluşturur.

Röle çeşitleri arasında bugün birçok farklı noktada görev gerçekleştiren motor koruma rölesi, gerilim koruma rölesi veya solid state röle gibi değişen çeşitler bulunmaktadır. Bu çeşitlerin her biri değişen kullanım alanlarına hitap ederken, günümüzde özellikle elektrik devreleri ve motor kullanılan tüm tesis ve yapılarda bir ihtiyaç oluşturduğu ifade edilebilir.

Kaynak: https://www.arelektrik.com/role-nedir-role-panolari-ne-ise-yarar/