Siyasetçiler, akademisyenler ve yazarların katıldığı programda, Kürt meselesinin çözümüne yönelik önerilerin yer aldığı sonuç bildirgesi kamuoyuyla paylaşıldı.
“Kürt Meselesi Çok Boyutlu Bir Sorundur”
Sonuç bildirgesinde Kürt meselesinin tanımına ilişkin şu ifadelere yer verildi:
"Kürt meselesi sadece bir asayiş, şiddet veya terör meselesi değildir. Tarihi, siyasi, hukuki, sosyolojik, ekonomik, bölgesel ve uluslararası boyutları olan çok yönlü bir meseledir."
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yüzyılında toplumsal travmaların, isyanların ve hukuksuzlukların yaşandığı vurgulanan bildirgede, Kürtler başta olmak üzere tüm halkların büyük kayıplar verdiği ifade edildi.
HÜDA PAR, Kürt meselesinin emperyalist güçler tarafından istismar edilmesine karşı uyarıda bulunarak, şu değerlendirmede bulundu:
"Uluslararası güçlerin sürece müdahil edilmesi, meseleyi daha da çıkmaza sokacaktır. Emperyalist odaklar, bu sorunu derinleştirerek bölge ülkelerini zayıflatmayı ve Siyonizmi bu coğrafyanın hâkim gücü haline getirmeyi amaçlamaktadır."
Çözüm İçin 15 Maddelik Yol Haritası
HÜDA PAR, Kürt meselesinin çözümü için 15 maddelik öneri paketini kamuoyuyla paylaştı:
Barış ve Adalet Temelli Çözüm: Kürt meselesi, yüz yıldır çözüm beklemektedir. Bir yüzyıl daha kaybedilmemeli, barış ve adalet temelinde yeni bir dönem inşa edilmelidir.
Toplumsal Huzur Öncelenmeli: Kürtler, mevcut çatışmaların en büyük mağdurudur. Diyarbakır’ın huzuru, Ankara’nın saadetiyle doğrudan ilişkilidir.
İslami Değerler Gözetilmeli: Kürt halkı nezdinde, İslamî değerlere aykırı hiçbir çözüm modeli kabul görmeyecektir.
Şiddet ve Silahlı Çözüme Son: Silah ve şiddet, Kürtlerin siyasi ve toplumsal gücünü kriminalize etmiştir. Kürt meselesinin çözüm adresi siyaset kurumudur.
Askerî ve Bürokratik Vesayet Reddedilmeli: Savaş baronlarına ve askeri vesayetten yana olanlara fırsat verilmemeli, silaha dayalı çözüm arayışları mahkûm edilmelidir.
Asimilasyon Politikalarına Son Verilmeli: Ulus devlet ideolojisinin asimilasyon ve inkâr politikaları terk edilmeli, temel haklar pazarlık konusu yapılmamalıdır.
Gerçek Bir Kardeşlik Hukuku İnşa Edilmeli: Kürt-Türk kardeşliği artık sadece söylemde kalmamalı, hukuki zemine oturtulmalıdır.
Geçmişle Yüzleşilmeli: Şeyh Said-i Palevi gibi Kürt âlimlere yönelik zulümlerden dolayı devlet resmî özür dilemeli, kayıp mezar yerleri açıklanmalıdır.
Eğitim Müfredatı Revize Edilmeli: Tarih kitaplarında yer alan resmi ideolojinin önyargılı tezleri kaldırılmalı, Kürtlerin ve Türklerin tarihsel birlikteliği gerçekçi bir şekilde anlatılmalıdır.
Anadilde Eğitim Güvence Altına Alınmalı: Kürtçeye anayasal güvence sağlanmalı, eğitimde Kürtçenin kullanımının önündeki engeller kaldırılmalıdır.
Önceki Hatalar Tekrarlanmamalı: Çözüm sürecinde yapılan hatalar gözden geçirilmeli, toplumsal güveni sarsacak her türlü tutumdan kaçınılmalıdır.
Yeni Bir Anayasa Şart: Kemalist zihniyetin ürünü olan darbe anayasası değiştirilerek, eşit vatandaşlık temelinde yeni bir anayasa hazırlanmalıdır.
Vatandaşlık Tanımı Değiştirilmeli: Anayasadaki "Türkiye Cumhuriyeti'ne bağlı herkes Türktür" ifadesi kaldırılmalı, dışlayıcı ve inkârcı dil tüm mevzuattan çıkarılmalıdır.
Bölgesel İş Birliği Güçlendirilmeli: Kürtleri ayıran Sykes-Picot sınırları sembolik hale getirilmeli, bölgesel ekonomik ve sosyal ilişkiler geliştirilmelidir.
Bütün Taraflar Sorumluluk Almalı: Kürt meselesinin çözümü için tüm taraflar gecikmeksizin sorumluluk üstlenmeli, barış ve adaletin tesisi için kararlı adımlar atılmalıdır.
“İnsani ve İslami Bir Çözüm Mümkün”
HÜDA PAR, Kürt meselesinin çözümünde ulus devlet paradigmasının ve ırkçı/kavmiyetçi bakış açısının terk edilmesi gerektiğini belirtti. Devletin çözüm için kararlı bir irade ortaya koymasının önemine dikkat çekerek, çözümün ancak adalet, insani ve İslami değerler çerçevesinde mümkün olabileceğini vurguladı.
Çalıştayın sonuç bildirgesi, çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi noktasında yetkililere ve siyaset kurumuna çağrıyla sona erdi.
