Yapay Zekâ Kullanımı Artıyor, Tehditler de Derinleşiyor
Türkiye’de 6-15 yaş arası çocukların yüzde 91,3’ü internet kullanıyor; bu çocukların dörtte üçü akıllı telefona sahip ve yüzde 66’sı aktif sosyal medya kullanıcısı olduğunu belirten Coşkun, Mart 2024 itibariyle üretken yapay zekâ uygulamaları ayda 3 milyar ziyaret alıyor. Bu veriler, çocukların dijital dünyada ne denli yoğun yer aldığını ortaya koyarken, yapay zekânın potansiyel tehditlerini de gündeme getiriyor.
Çocuklar Yapay Zekâya Karşı Savunmasız mı?
Coşkun, Külünkoğlu Eğitim ve Kültür Derneği tarafından yayımlanan kapsamlı bir rapor, yapay zekânın özellikle çocuk hakları üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerek, UNICEF’in 2019 tarihli “Yapay Zekâ ve Çocuk Hakları Memorandumu”nu referans alan çalışmada, oyuncaklar ve dijital uygulamalar aracılığıyla çocukların mahremiyetinin ihlal edilebileceği vurguladı.
Yapay Zekâ İstismar Ediliyor, Riskler Katlanıyor
Stanford Üniversitesi Yapay Zekâ Laboratuvarı’nın 2024 Endeksi’ne göre yapay zekânın kötüye kullanımı 2012'den bu yana 26 kat arttı. Sosyal medya algoritmalarının çocuklar üzerinde bilinçsizce etki yarattığına dikkat çeken rapor, algoritmaların insan haklarına uyumlu şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini savunuyor.
Yapay Zekâ Denetimsiz Bırakılırsa Ne Olur?
Raporun en çarpıcı uyarısı: Yapay zekâ, denetimsiz ilerlerse yalnızca bilinen tehditler değil, öngörülemeyen ve henüz keşfedilmemiş riskler de ortaya çıkacak. Bu durumun şimdiden bazı örnekleriyle görülmeye başlandığı ifade edildi.
Dergiden Hükûmete ve Kurumlara Net Çağrılar
Külünkoğlu Eğitim ve Kültür Derneği’nin hazırladığı raporda önerilen çözüm adımları arasında şunlar yer aldı:
Yapay zekâ algoritmalarının nasıl çalıştığı şeffaf hale getirilmeli.
İnsan hakları ve etik denetimi, sürekli gözlem altında tutulmalı.
Türkiye, çocuk dostu yapay zekâ teknolojileri geliştirmeli.
TÜBİTAK, eğitimde yapay zekâ kullanımı projelerine destek vermeli.
MEB, eğitim teknolojileri birimlerini yeniden yapılandırmalı.
STK’lar ve sektör temsilcileri, çocuklar için çözüm üretmeye teşvik edilmeli.
Çocukların yapay zekâyla ilgili kararlara katılımı sağlanmalı.
Ufuk Coşkun’dan Net Mesaj: “Yapay Zekâ Yalnız Bırakılmamalı”
Yazısında yapay zekânın kontrolsüz büyümesinin çocuklar üzerinde telafisi güç zararlara yol açabileceğini vurgulayan Coşkun, “Yapay zekâ, artık bir tercihten öte toplumsal bir sorumluluk alanıdır. Hükûmetin, kurumların ve ebeveynlerin bu konuda kararlı ve bilinçli adımlar atması gerekmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
Uzmanlar Uyarıyor: Gecikilen Her Gün Risk Büyüyor
Yapay zekâ çağında çocukları korumanın yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda etik ve hukuki bir mesele olduğu giderek daha fazla dile getiriliyor. Türkiye’nin bu alanda ulusal bir vizyon belirlemesi ve eylem planı geliştirmesi çağrıları artıyor.
Kaynak: Ufuk COŞKUN – Milat Gazetesi
