Dava Adamı

Eskiden dava adamları vardı. Sadra şifa insanlardı. Hasbi adamlardı. Sağda solda, her yerde onlar hüküm sürerdi. Ne zamanki politika paraya tahvil oldu. Bu deva adamların yerini, hesapçı ve popülist adamlar aldı. Eli kitap tutmuş, okuyan, yazan dava adamlardan; eli para sayan, kibirli, işbitirici tiplere geldik.Artık mazide kalan dava adamlığı vasıflarının canlı örnekleri de vardı. Galip Demirel, Seyid Ahmet Arvasi, Tahir Büyükkörükçü vb. misalleri aklımızdadır. Nedir dava adamı, nasıl olunur? Dava adamlığının özellikleri nelerdir? Bunlara kısa yollu dokunursak, belki dava adamlığının kapı aralığını görebilriz.

Bana göre, dava adamı fedakar adamdır. Yaptıklarını rızaen yapan, çevresini aydınlatan bir kişiliktir. Yani dava adamlığının kitabı değil, pratiği vardır. Alaylı adamlar dava adamı olmuştur. İlmi de olursa, on numara olur. Dava adamlığı hâl ilmi ister. Yani müdahil adama, dava adamı diyoruz. Statik adamdan dava ehli olmaz. "Mecliste arif ol, kelamı dinle/El iki söylerse, sen birin söyle/Elinden geldikçe sen iy'lik eyle/Hatıra dokunup yakıcı olma." diyen Karacaoğlan, dava adamlığının nişanesini iyilik olarak anlatmıştır.Doğrudur. İyi adamdan dava adamı olur.İyilik hareketleri de, dava adamlarıyla yürümüştür.Gandi,Mandela,Aliya gibi. Bunlar fedakar adamlardı.Dava adamı çilekeş adamdır.Gününü yaşayan, eğlenceci tiplerden dava adamı olmuyor.Dava adamı hasbi adam olduğu için, çok da hesap yapmaz. Çevresini aydınlatır, örnek olur.

Dava adamı iman etmiş adamdır. İnancı zayıf insan, lider olabilir ama, dava adamı olmaz. Biz lider kişilikle, dava adamını karıştırıyoruz. Liderler politik adamlardır Günün adamıdır. Dava adamıysa, ileri görüşlü adamdır.Uzak idealleri kovalayan adamdan dava adamı oluyor. Kısa mesafeyi koşan adamdan dava adamı değil, partili militan oluyor!Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu, Fethi gemuhluoğlu, Cemil Meriç, İdris Küçükömer,Osman Yüksel Serdengeçti'ler, dava adamıydılar. Dava adamı maraton koşar, partili kısa mesafe koşucusudur."Çalışsa bin sene bülbül gibi karga fasîh olmaz/Balonla âsumâna çıksa bir âdem Mesîh olmaz." dizelerinde Şair Eşref, aslın yerini suret tutamaz diyerek, üstün insana vurgu yapar. Bülbül teşbihi, güzel sesi anlatırken, karga imgesi de taklidi ve kendi olamayanı gösterir.Herkes tabiatta rolünü yapıyor.Hz. İsa mucizeleriyle bilinir, çalışan adam da yaptıklarıyla.İnanmayan, işini iyi yapmayan, topluma karşı vazifelerini bilmeyen adamlardan dava adamı olmaz. Dava adamı beklentisiz adamdır.O, sadece hakikati kovalar.

Samimiyet sınavını geçemeyen ademden de, dava adamı olmaz. Seçim öncesi on parti değiştiren, duran trene binmeyen, partileri çıkar kapısı gören zevattan da dava adamı olmaz. Dava adamı, koltuk adamı değildir. Koltuğu kafasında olan dava adamıdır.Oturacağı koltuğu kovalayan adam, olsa olsa makyevelist bir adam olur. Yani o koltuğun adamıdır.Her seçimde gördüğüm bu manzara midemi bulandırıyor. İrili ufaklı, gelecekli devalı, yaşadıklarımız bunun tezahürüdür.Dava adamı partiyi iman aracı değil, seküler bir eylem alanı gören adamdır.Samimi bir dava adamı: yazılan çizileni değil, kendi doğrularını kovalayan adamdır;kendine yer arayan değil, aranan adamdır dava adamı.Samimi olmayı işbitiricilik olan anlayan adamdan dava adamı değil, devasız bir adam çıkar. Piyasa böylesi aç ve ezik şahsiyetlerle dolu. Davası, Allah davası değil, arpa davası olan tiplerin tasalludu altındayız.Bunlar samimi de değiller.Mış gibi yapan tipler.

Kararlı adamdan dava adamı olur. Kararsız adamların da karar gazeteleri olmayacağı gibi, kararlı bir dava adamının da zaman meselesi yoktur. Onun zamanlarüstü bir davası vardır.Kararlı adam, yıpranır ama, davası büyük olduğu için, tarihe kalan da odur.Gemiyi erken terkeden, çabuk makam kovalayan, erkenci kuşlardan dava adamı olmaz. Dava adamı aynı zaman da deva olan adamdır. Zor zamanda konuşan da dava adamıdır. Ahmet Kekeç,Akif Emre, Kadir Mısıroğlu da dava adamıydı.Davasında kararlı olan adam, ötekine de zulmetmez. Dava adamı adaletli olan adamdır. Başkasına zulmederek kurulan davalar, kağıttan kartondur. İlahi boyayla boyanmış dava adamı şunu unutmaz:"Ezme bîçâregânı zulmünle/ İhtirâz eyle zîr ü bâlâdan /Demesinler gidince ukbâya/ Bir köpek eksik oldu dünyâdan." Ferid Kam üstadın dediği gibi, kendi üstünlüğünü anlatmak için, başkalarına zulmetme. 15 Temmuz'da darbe yapıp insanlarımıza bomba atanlar böyle yapmadı mı?Evet. Nerdeler şimdi, tarihin tozlu raflarında. Aydın olanın devası, halkın hakimiyetidir.Namlusuna güvenenden dava adamı olmaz. Kalemine güvenenden aydın olur.

Dava adamı diğerkamdır.Başkalarını da seven adamdır diğerkam.Ya da empati yapan adam.Ötekini sevebilen adamdan dava adamı olur. Ötekini düşman görenden bir cacık olmaz. gerçek budur.Öteki, senin gibi düşünmeyen herkestir Dava adamı kendi düşüncesinden emin olan adamdır. Onun için de harbidir. Bazen düşmanını bile anlar. Düşmanım sen benim hızımsın mealinde şeyler söyleyen Necip Fazıl, aslında harbi düşmanın motivasyon kaynağı olduğunu anlatmak istemiştir. Haklıdır da.Allah bizi, davasına sadık kullardan eylesin.İhanet içindeki dönem aydınlarına eleştiri yapan Akif dizeleriyle bitirelim, usta dünyada değişen bir şey yok:"Üdebânız hele gâyetle bayağı mahlûkat…/Halkı irşâd edecek öyle mi bunlar? Heyhât!/Kimi Garb´ın yalınız fuhşuna hasbî simsar;/Kimi, Îran malı der; köhne alır, hurda satar!/Eski dîvanlarınız dopdolu oğlanla şarab;/Biradan, fâhişeden başka nedir şi'r-i şebab?/Serserî: Hiç birinin mesleği yok meşrebi yok;/Feylesof hepsi; fakat pek çoğunun mektebi yok!/Şimdi Allah´a söver… Sonra biraz bol para ver./Hiç utanmaz, Protestanlara zangoçluk eder!