Batı dillerinde adı Alberuni veya Aliboron olarak bilinir.
Gökbilim, matematik, tabi bilimler, astroloji, coğrafya, tarih alanındaki çalışmalarıyla tanınır.
Afrigoğulları (Âl-i Irak) hanedanı yanında sarayda matematik ve astroloji eğitimi aldı.
17 yaşındayken ilk kitabını yazan Birûni Harezm’in, Me'mûnîler hanedanının yönetimine girmesi ile İran’a giderek bir süre orada kalmıştır.
El Âsâr’ul Bâkiye adlı kitabını Ziyârîlerin sarayında yazıp, iki yıl sonra memleketine geri döndü.Burada gökbilim ve astroloji üzerine çalışmaya başladı.
Ömrünün sonlarında Gazze şehrine gelerek Gazneliler'in himayesine girip, sarayda büyük itibar görüş ve Gazneli Mahmut'un Hindistan seferine katılmıştır.
Uzun zamandır hazırladığı Tahdîdu Nihâyet’il Emâkin adlı eserini 1025 yılında yayınlamıştır.
Astronomi üzerine yazdığı Kanûn-i Mes'ûdî adlı eserini Gazneli Mahmud'un oğlu Sultan Mesud'a ithaf etmiş,
Sultan Mesut da bunun üzerine kendisine bir fil yükü gümüşü hediye edince,
"Bu armağan beni baştan çıkarır, bilimden uzaklaştırır." diyerek bu hediyeyi geri çevirmiştir.
Birûni eczacılıkta uygulamalı eğitime, kitaplardan çok daha fazla önem veren ilk bilim adamlarındandır.
Meşhur İslam Biim Adamlarından olan Birûni, elle tutarak ve gözlemleyerek veri toplamanın insana, kitap okumaktan çok daha fazla yarar sağladığına inanmış ve bunu uygulamıştır.
İlk eserlerinden biri Asar-ül Bakiye’dir, El-Bîrûnî’nin eserlerinin sayısı yüz seksen civarındadır.
Yetmiş adet Astronomi ve yirmi adet de Matematik kitabı bulunmaktadır.
Tıp, Biyoloji, Bitkiler, Madenler, Hayvanlar, Şıfalı otlar üzerine bilgilerini bir dizi halinde kitaplaştırmıştır.
Ancak bu eserlerden sadece yirmi beş civarı günümüze kadar gelebilmiştir.
Bîrûnî matematikte biliminde yaşadığı yüzyılın en büyük öncülük yapmış meşhurlardandır.