DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Hüseyin KURT
Hüseyin KURT
Giriş Tarihi : 02-07-2018 09:08

Samsun’da Yeni Rejimin İlk Seçimleri

 

Samsun bir seçimi daha tamamladı!

24 Haziran 2018 seçimleri, Samsun tarihinin %88,51 katılım oranı ile 1987’den bugüne kadar yapılan 9 genel seçimdeki en yüksek katılımlı gelen seçim oldu.

Seçim büyük katılık oranı ile tamamladı ama sonuçları itibariyle birçok analiz ve yorum gerektiren konuda ortaya çıktı.

Öncelikle Cumhurbaşkanı ve AKP açısından Samsun’u değerlendirelim;

AKP Türkiye’de sadece 10 ilde oyunu arttırabildi. Samsun dâhil 71 ilde ise oy kayıpları yaşadı. Üstelik Samsun, AKP’nin 10 puan ve üzeri oy kaybı olan 28 il içerisinde.

Dikkat çeken ilk konu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aldığı oy ile genel başkanı olduğu AKP’nin aldığı oy arasındaki fark oldu;

Türkiye genelinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aldığı oy ise %52,59 olurken AKP %41,85’lik bir oy aldı. Aradaki fark 10,74 puan!

Cumhurbaşkanı adayı Erdoğan Samsun’dan %66,57 oranında oy aldı. AKP’nin aldığı oy ise %52,09 seviyesinde kaldı. Aradaki fark 14,48 puan!

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’deki 91 seçim bölgesinin 64’ünde oy artışı sağlamış. Samsun ise oy artış oranına göre 64 il/bölge içerisinde 49. sırada.

Türkiye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 58 ilde oy artışı23 ilde ise oy kaybı yaşamış. Samsun’da 2014 yılında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’ın aldığı %65,87’lik orana göre bu seçimlerde oyunu 0,7 puan arttırmış.

AKP’nin genel seçimlerdeki oy oranı bir önceki genel seçim olan 1 Kasım 2015 genel seçimlerine göre 11,97 puan azaldı.

AKP Samsun’dan;

2002’de %44,84

2007’de %57,90

2011’de %61,50

2015 (7 Haziran)’de %52,94

2015 (1 Kasım)’de %63,69 oy almıştı.

Bu 24 Haziran 2018 seçimlerinde ise %52,09!..

AKP’nin Samsun’dan aldığı bu oy oranı, AKP’nin ilk seçime girdiği 2002 seçimlerini saymazsak girdiği 5 genel seçimde aldığı en düşük oy oranı oldu.

AKP’nin en çok oy oranı aldığı ilçeler %66,1 ile Vezirköprü, %65,5 ile Ayvacık ve %64,7 ile Salıpazarı oldu. AKP’nin en az oy oranı aldığı ilçe ise %37,1 ile Atakum oldu.

Samsun’da AKP oylarının azalmasının temel nedeni listeye olan tepkiler oldu. Diğer bir neden ise Samsun’da FETÖ’nün siyasi ayağıyla mücadeleyle ilgili dağın fare doğurmasıydı. Ulusal ve yerel haberlere konu olan FETÖ ile ilgili birçok konu seçmen üzerinde bir beklenti yaratmış ama karşı bir müdahale olmamıştı.

Listeler konusunda adaylıkların açıklanması sonrası haberlerin altına ve sosyal medya gönderilerine yapılan yorumlar listeye olan tepkilerin ve olası oy kayıplarının habercisiydi. Samsun tarihinde ilk kez bu kadar yoğun tepki alan adayların listede olması AKP seçmeni üzerinde bir hayal kırıklığına neden oldu.

Bafra bölgesinden aday olan vekile olan tepkiler ve diğer illerdeki yakın dönemdeki tek liste olarak seçimlere giren AKP teşkilatları birçok küsküne de neden oldu. Bunun üzerine adaylığına kesin gözü ile bakılan temayül yoklamasında da öne çıkan isimlerin listeye girememesi küskünlük ve kırgınlıklara neden oldu.

Diğer nedenler ise yanlık ekonomi politikaları, işsizlik, Suriyeli mülteciler, tarım sektörünün sorunları, il bazında kişi başı kamu yatırımlarının çok düşük olması, teşkilatlar ile taban arasındaki iletişim sorunları gibi ülke genelindeki temel oy kayıpları ile aynı!..

Tüm bu durumlar Samsun’da 7 Haziran 2015 genel seçimleri öncesi yaşanan benzeri bir sessizliğe ve şehrin seçim havasına girememesine neden oldu.

Sonuç ise ortada!..

***

CHP ve Muharrem İnce açısından seçimi incelersek;

Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce Samsun’dan %23,06 oranında oy alırken CHP ise %17,32 oy aldı. Aradaki fark 5,74 puan.

CHP Samsun’dan;

2007’de %17,06

2011’de %21,66

2015 (7 Haziran)’de %23,13

2015 (1 Kasım)’de %20,43 oy almıştı.

Bu 24 Haziran 2018 seçimlerinde ise %17,32!..

CHP, Samsun’da son 4 seçimin en düşük oy oranını aldı. CHP’nin Samsun’da 7 Haziran seçimlerine göre 5,81 puan, 1 Kasım seçimlerine göre ise 3,11 puan kaybı var.

CHP’nin en çok oy oranı aldığı ilçeler %28,7 ile Atakum, %21,8 ile İlkadım ve %20,3 ile Alaçam oldu. CHP’nin en az oy oranı aldığı ilçe ise %4,8 ile Salıpazarı oldu.

 

CHP’nin oy kayıplarının nedenlerine bakıldığında ise;

En önemli etmen listelere olan tepkilerden dolayı İYİ Parti’ye giden oylar oldu. CHP’nin 3. sırasına Saadet Partisi ile ortak liste ittifakından dolayı gösterilen aday, CHP parti tabanında örgütlerde tepkilere neden oldu. Bu nedenle CHP seçmeni Samsun’da 2 vekillik çalıştı diyebiliriz. CHP 2. vekilini ise 2 bin civarında küçük bir fazlalık oy ile aldı. Daha önce CHP’ye oy vermiş çok az bir seçmenden de HDP’ye oy verdiğini ilçe oy oranlarına baktığımızda görebiliyoruz.

Muharrem İnce’nin Samsun oylarında sadece sol değil sağ seçmen oylarının da olduğu il geneli ve ilçe sonuçlarından da görmek mümkün.

***

MHP’ye baktığımızda ise bir ayrışma sürecinden geçmesine rağmen oylarını koruduğunu söyleyebiliriz. MHP’nin Samsun’da oy oranı 24 Haziran seçimlerinde %16,43 oldu. Türkiye’de %10,90 alan MHP’nin Samsun’daki oy oranı bakarsak Samsun’da 5,53 puan daha fazla oy çıkmış.

MHP Samsun’dan;

2007’de %12,18

2011’de %11,25

2015 (7 Haziran)’de %17,86

2015 (1 Kasım)’de %12,49 oy almıştı.

Bu 24 Haziran 2018 seçimlerinde ise %16,43!..

MHP’nin en çok oy oranı aldığı ilçeler %28,9 ile Asarcık, %24,4 ile Havza ve %22,3 ile Ayvacık oldu. MHP’nin en az oy oranı aldığı ilçe ise %8,1 ile Yakakent oldu.

MHP, 1 Kasım seçimlerine göre Samsun’da oyunu 4 puan arttırmış. Şu bir gerçek ki; MHP’nin Samsun listesi diğer partilere göre en az tartışılan ve kabul gören liste oldu. Liste özellikle son dönem Samsun’da oluşan “Samsunluluk ruhu” çerçevesinde de değerlendirildiğinde en iyi liste diyebiliriz.

MHP 2. sıra adayının Bafra’da yarattığı etki İYİ Parti 3. sıra vekil adayının 2. sıraya son anda yükselmesi ile azalsa da Bafra gibi 109 bin seçmen olan büyük bir ilçeden 17 bin 500 oy aldı. MHP Cumhur İttifakı içeriden 2. vekilini 2 bin gibi küçük bir oy farkı ile AKP’ye kaptırdı.

***

İYİ Parti Samsun’da %11,07 , Meral Akşener ise %8,87 oy aldı. Aradaki fark 2,2 puan. İYİ Parti’nin Samsun teşkilatlarına bakıldığında MHP’den ayrılanlar, daha önce CHP’ye oy veren seçmenlerden ve 2000 yılı öncesinde merkez sağ partiler olan DYP, ANAP ve DP seçmeninde oluştuğunu görüyoruz. Oylarını da teşkilatlardaki yapıları doğrultusunda aldılar.

Peki, Akşener ile İYİ Parti arasındaki oy farkı nereden kaynaklanıyor?

CHP’nin listelerine tepki gösteren seçmeni Cumhurbaşkanlığında Muharrem İnce’ye genel seçimde ise İYİ Parti’ye oy verdi. Diğer farklar ise 1. sıra adayının Gümüşhaneli olmasından dolayı Samsun’da yaşayan Gümüşhanelilerin oyları ve 2. sıraya yükselen Bafra adayının Bafra bölgesinden vekillik için aldığı oylar ve diğer küçük oylar olarak sıralayabiliriz.

İYİ Parti aday listeleri açısından da bekleneni veremedi. 1. sıra adayının Genel Merkez tarafından kontenjan olarak Samsun ile hiçbir bağı olmayan bir adayın gönderilmesi, kalan listenin ve sıralamaların bekleneni karşılamaması olası oy potansiyelini azaltmıştır. Özellikle listelerden dolayı MHP tabanından gelen bir kısım seçmenin yeniden MHP listesine oy vermesine neden olmuştur. CHP’den İYİ Parti’ye kayan oyların büyük bir bölümünün mübadil oyları olduğu görülüyor. AKP’nin ilk 5 içerisinde 3 mübadil adayın olması ve CHP içerisinde mübadil adayın listede olmaması CHP’li mübadillerin İYİ Partiye oy vermesine neden oldu.

***

Saadet Partisi beklenen oyu hem Türkiye genelinde hem de Samsun’da alamadı.

Saadet Partisi’nin Samsun’da aldığı %1,43 oranında oya karşılık Temel Karamollaoğlu %1 oy aldı. Aradaki fark ise 0,43 puan.

Saadet Partisi Samsun’dan;

2007’de %2,35

2011’de %1,59

2015 (7 Haziran)’de %2,87

2015 (1 Kasım)’de %0,92 oy almıştı.

Bu 24 Haziran 2018 seçimlerinde ise %1,42!..

Son dönem seçimlerine bakıldığında Saadet Partisi’nin Samsun’da %2-3 oranında bir potansiyeli var. Son seçimlerde bu potansiyelin altında bir sonuç görüyoruz. Üstelik bu sonuç Millet İttifakı içerisinde CHP listelerinden vekil adayları gösterilmesine rağmen. Artık oylar ile ittifak içerisinde CHP 3. sıradan aday olan Saadet Partisi adayının seçilmesine yetmedi.

Saadet Partisi Millet İttifakı içerisinde CHP ile bir ittifak daha yapmış ve İstanbul 1 ve 3. Bölge, Kayseri, Konya, Samsun ve Trabzon'da Saadet Partili 6 isim CHP'nin listesinden seçimlere girmişti. CHP listelerinden meclise girenler İstanbul ve Konya’dan 1’er vekille sonuçlanarak 2 vekil çıkartabildi.

Samsun’daki sonuçlar gösteriyor ki Saadet Partisinin oyları AKP’ye ve Erdoğan’a kaymış görünüyor. CHP Listesinden artık oylar ile vekil çıkarma stratejisi Saadet seçmeninin kendi partisine oy vermesine rağmen olumlu sonuç vermedi.

***

HDP’nin Samsun’da aldığı %1,29 oranında oya karşılık Selahattin Demirtaş %0,29 oy aldı. Aradaki fark ise 1 puan.

HDP Samsun’dan;

2015 (7 Haziran)’de %1,18

2015 (1 Kasım)’de %0,64 oy almıştı.

Bu 24 Haziran 2018 seçimlerinde ise %1,29!..

HDP en çok oyu merkez ilçeler olan Atakum ve İlkadım’dan almış. HDP’nin Samsun’dan aldığı yaklaşık 15 bin oyun yarıya yakını bu iki ilçeden gelmiş.

7 Haziran seçimlerini referans alırsak Samsun’da HDP’nin oyu oran olarak çok fazla değişmemiş görünüyor. Sol fraksiyonlardan ve CHP içinden çok az da olsa tepkisel oylar aldığını da söyleyebiliriz.

***

Son olarak Doğu Perinçek ise Samsun’dan %0,20 oy oranına karşılık 1.652 oy almış.

***

Özetlemek gerekir ise;

Samsun seçimleri demokratik bir ortamda geçti. Seçim takvimi süresince herhangi bir toplumsal olayın yaşanmaması ve partilerin/adayların birbirine karşı hoşgörü ve saygıları bu demokratik ortamı taçlandırmıştır.

AKP’nin adaylarına ve listelerine olan tepkiler seçim sonuçlarının ana değişkeni olmuştur.

İYİ Parti il başkanı, 2. ve 6. sıra vekil adaylarının geçirdiği kaza ve seçim öncesinde 2. sıra vekil adayının vefatı seçim sonuçlarını az da olsa etkilemiştir.

MHP listesinin Samsun’un son dönem hassasiyetleri doğrultusunda az eleştirilen ve dengeli listesi seçmenden oy kazandırdığı gibi kendi tabanının da seçime ve adayla inanmasını sağlamıştır.

CHP ve SP’nin ittifak içerisindeki liste ortaklığı sonuç vermediği gibi CHP’nin oylarının İYİ Parti’ye kaymasına ve parti örgütlerinde ve tabanda rahatsızlıklara neden olmuştur. CHP’nin oy kaybındaki diğer bir konuda liste dışı kalan ve parti örgütleri ve tabanda karşılığı olan adaylardır. Muharrem İnce harici bir aday olması durumunda CHP’nin Samsun’dan çok daha az oy alma ihtimali olduğunu da söyleyebiliriz.

***

Görünen o ki; Önümüzdeki 1 yıl içerisinde 2 seçim daha olacak!..

Not: Oranlar ve rakamlar ajanslardan alınan verilere göre hazırlanmıştır.

Kalık sağlıcakla…

Hüseyin Kurt

NELER SÖYLENDİ?
@
Hüseyin KURT

Hüseyin KURT

DİĞER YAZILARI Osman Kara’nın Kutlu Mücadelesi Doğruya doğru demek; Milletvekili Mehmet Muş! Yerel Seçim Öncesinde İlkadım Analizi Tilkilerin Hikâyesi ve Modern Toplum 12 Eylül Askeri Darbesi Unutulmaz Bir Kırılma Noktası Seçim Gündemine Dair Kısa Kısa Samsun En Çok Göç Alan İller Arasında Parti vekili ile milletin vekili arasındaki fark! Siyasette değişim adaylarla başladı! Samsun İlçelerin Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (Sege) Verilerine Göre 1966’dan Bugüne Kıyaslaması DEPREM ve SAMSUN İlçelerin 2022 Karnesi; İlçe 2022 Sege Verileri Bedava Peynir Fare Kapanında Olur Dar gelirli vatandaş ve çiftçiler için empati yapmak! Karadeniz ve Müsilaj! Türk Milleti’nin Ferasetine Güvenmeyenler! Bitcoin ve Altcoin Kripto Para Piyasalarından Nasıl Kripto Para Satın Alabilirim! Fetö’nün Siyasi Ayağı” İşi Ne Oldu? Yarım Akıllı Ulaşım İnsanlığın Kronik Hastalığı Ön Yargı! Halka Cennette Cehennemi Yaşatanlar! Deltadaki Çakallar Ve Domuzlar Kızılırmak Deltasında Keyfi Kararlar Kuş Cennetinde Yanlış İşler! Değişime Hazır Değilseniz Okumayın! Laftan Fazlası Lazım! Yeni Dünya Düzeni Ve Sosyal Medya Beğeni Peşinde Koşanlar Bu yerel seçimler farklı olacak! Ekonomik İstikrarsızlık Ve Sivri Diller Sokma akıllı tarım! Yeni Rejimin Seçimi 24 Haziran Ak kurtlar yuvaya dönüyor! Üniversite-Sanayi İşbirliğinde Türkiye’ye Model Olabiliriz… Fiiliyattan Resmiyete Yeni Rejim Ekonomik endişelerimiz artıyor!.. Milliyetçilikten Rol Çalanlar Seçime 27 Gün Kala Samsun Seçimleri Vekil Listeleri Ve Hesaplamalar Milletin vekili mi, partinin temsilcisi mi? Genel af çıkacak mı? Devletin Yapısını Değiştirmek At Gözlüğünü Çıkartın, Düzenleme Yapın Tarım Şehri Samsun Masalı Utanmak 30 dakika, pişmanlık bir ömür! Üst Akıl Oyunları Gündeme Dair Kısa Kısa Kralcı Aymazlar Seçim Havasına Girememek 19 Mayıs’ın 100. Yılı Ve Pontuscular Erken değil, baskın oldu! Samsunluluk Ruhu Ve 19 Mayıs 2019 Samsun’un Acı Karnesi Ve Yönetişim Zihniyeti Konumuz Deizm! Fındık Üreticisinin Acınacak Hali!.. Darbe Tatbikatları Ve Yakın Gelecek Dost-düşman kavramı değişiyor mu? Faşist Hollanda! Bu Ne Kepazelik; Alayımızı Dinlemişler sosyal tembellik ve –mış gibi yapanlar… Davranış Batağında Toplumsal Çöküş Ve Şehri Planlayanlar Samsun’un Şiddet Halleri Dünya’nın Oylamaları Memleketin Oylamaları Sağlıklı Düşün, Sağlıklı Karar Ver Sihirli Rakam 330 ateşten gömlek ve at gözlüğü Umut etmek haram mı? Ülke savaşta desek abartmış olur muyuz? Elçiye zeval oldu! Ya menfaati olanlar? Milli seferberliğe hazır mıyız? Abd yaklaşanı yakmış! Kim Demiş Olmaz Diye Fındıkta Oynanan Oyunlar Samsun’un Havaalanı İle İmtihanı Kovuldun Trump Efendi… Davetsiz Darbe Unesco Ve Kızılırmak Deltası Bylock Yok Eagle Verelim Yeni Kapı Ruhunu Ruhsuzlaştıranlar Abd Ve Yunan’ın Samsun’u Bombalaması Bugün Samsun’da Samimiyet Sınavı Var Zirvesi Siyaset Yapıda Dayak Yiyen Papaz Vicdan Terazisi Toplumsal Şizofreninin Eşiğindeyiz Suriye Bataklığında Öso Teknolojik Umacı Bylock Mütedeyyin vatansever! Koridorcular Sahnede, Ordu Suriye’de
KÖŞE YAZARLARI TÜMÜ
NAMAZ VAKİTLERİ
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA