1971 yılında yan yana duran bilgisayarın iki birbirine e-posta iletmesiyle başlayan sosyal medya kavramı e-posta grupları ile yükselişe geçmiş, “chat” denilen sohbet odaları ile de tüm dünyaya yayılmıştı.
Gerek e-posta grupları gerek ise sohbet kanalları internet kullanıcılarının ilgi alanlarına göre birbirleri ile aynı konuları tartışmalarını sağlamış, küresel çapta ortak paydada buluşan internet kullanıcıları kitleler halinde olayları ve durumları tartışır hale gelmişti.
Blog tarzı ücretsiz internet siteleri içerik üreten blogger internet kullanıcılarının kendi fikirlerini özgürce yazma ve yayma fırsatı vermişti.
Sohbet odalarında rumuz, ICQ gibi mesajlaşma ortamlarında numara kullanarak kendisini gizleyen kullanıcılar Facebook ve Twitter gibi sosyal medya platformları ile gerçek kişilikleri yani profilleri üzerinden iletişim kurmaya ve ilgi alanlarına göre kişileri takip etmeye ve gruplara dâhil olmaya başlamıştı.
***
Tüm bu gelişim sürecinde internet kullanımının küresel çapta artması, internet ve buna bağlı sosyal medya kullanıcılarının kendi fikir, siyasi görüş, ideolojik bakış açılarına göre bloglarda, sohbet odalarında, sosyal medya gruplarında ve birbirlerini takip ederek mikro bloglarda karşılıklı olarak etkileşmelerine neden oldu.
Birleşmis Milletler (BM) tarafından hazırlanan "Dünya Nüfus Beklentisi" başlıklı rapora göre şu an dünya nüfusu yaklaşık 7,7 milyar.
Halen dünya üzerinde 4,38 milyar internet kullanıcısı var. Yani dünyanın %56’sı internet kullanıyor.
Dünyadaki sosyal medya kullanıcısı ise 3,48 milyar. Yani dünya nüfusunun %45’i sosyal medya kullanıyor.
Bu çok büyük bir güç!..
Sosyal medya gücü çarpan etkisi ile kat kat artmaktadır.
Örneğin 100 takipçisi bir kişi veya grubun gücü 200 takipçisi olan bir kişi veya gruba göre 2 kat değil tam 4 kat daha güçlüdür ve etkilidir.
Sosyal medyanın gücü hesaplanırken 100 kişinin etkisi 100x100= 10.000 olarak hesaplanırken 200 kişinin etkisi 200x200=40.000 olarak hesaplanmaktadır.
İşte bu çarpan etkisi her türlü fikrin, ideolojisinin, görüşün veya yaklaşımın çok hızlı şekilde yayılmasına hatta viral hale gelmektedir.
***
“Toplumsal iletişimin en etkili kitle iletişim aracı medyadır.” sözünü güncellersek günümüz yeni dünyasında en etkili ve hızlı iletişim internet ve buna bağlı sosyal medyadır.
Bir propaganda alanı olarak sosyal medyayı incelersek; Toplumsal iletişim bağlamında bağımsız ve etkin bir görünümle müdahil olan medya, gerçekte ise yönetimsel manada egemen grubun ideolojisinin toplumsal alanda yayılmasının en etkili aracıdır.
Sosyal medya ise egemen grubun tam tersi olarak, birey bazında etkisiz olmasına rağmen kitleleri yönlendirmek ve toplumsal hassasiyetler yaratmak ve etkiye tepki oluşturmak bağlamında kolay etkili ve güdümlenebilir bir yapıdadır.
Sosyal medya, yeni dünya düzeninde birçok ideolojiyi kutuplaştırarak ve bir araya getirerek etkileşime soksa da bu ideolojilerden ve fikirlerden çok etkilenen radikalizme yakın eylemsel yapıları da etkisel gücü itibariyle büyütmektedir.
Bu anlamda toplumda sosyal medya kullanım gerçeğini kabullenerek eğitim müfredatlarından başlamak suretiyle toplumu oluşturan bireylere olabildiğince hızlı ve etkili bir şekilde “sosyal medya okuryazarlığı” eğitimleri verilmeli ve bilinç seviyesi yükseltilmelidir.
Hüseyin KURT