İslam Bilim Adalarından İbin-i Haysem, Batı Dünyasında Elhazan, Ortaçağ bilim dünyasında ise Avenetan ismiyle tanınmaktadır.
Din ve fen ilimleri öğreniminin temel derinleşmesi Basra’da gerçekleşmiştir. Çalışmalarının devamı ise Bağdat’ta tamamlamıştır.
İslam bilim adalarından İbin-i Haysem, Optiğin mucidi ve bu alanda söz sahiplerindendir. Çağında yaşayanların en önde olan ve ibn-i Sinadan sonra gelen Fizikçilerin en büyüklerindendir.
İbn-i Haysem optiğin ufkunu açmasından olmalı ki, Astronomi bilim tarihi alanında da öncülerdendir.
İbn-i Haysem çok yönlü ve araştırmaya aşık bir bilim adamı olup, Matematik alanında da bilginliğini kabul ettirmiş, Aristoteles ve Galen’in çalışmalarını açıklığa kavuşturcu ve uygulamaya yönelik çözümler getirmiştir.
İbn-i Haysem aynı zamanda önemli bir Tıp bilginidir. Yazmış olduğu eserlerinden Kitabü’l Menazir isimli maalesef bizim ismini duymadığımız ve literatürümüzde o kadar yer etmemiş eseri, Batı Dünyası tarafından kaynak olarak kullanılmıştır.
Bacon ve Kepler bu bilim adamımızı takdir edip, ondan ilham alarak önemli çalışmalara imza atmışlardır.
Mısır’da astronomiye ilgi duyan Fatımi Hükümdarı El-Hakim, kendisinden istifade etmek için ülkesine davet etmiştir. İbn-i Haysem, Matematik üzerine araştırmalarıyla Nil nehrinin taşmasına çözümler getirecek hidrolik projesini Hükümdara sunarak destek almıştır.
İbn-i Haysem felsefeyi iyi bilen ve bilimsel çözümlerde kullanan bir bilim insanıdır. Bu alanda Aristo’nun çalışmalarını takdir edenlerdendir.
Kitabül Menazır’ın dışında fizik, optik ve diğer alanlarda günümüze ulaşan 50 cıvarında önemli eserlerini bilim dünyasına kazanımda bulunmuştur.
Üzülerek söylemek gerekirse 2006 yılında ABD’li bilim adamı Steffens, İbnu’l Heysemi “İlk Bilim Adamı” ismi ile dünyaya tanıtmıştır.
Göz anotomisi
Kamaleddin Farisi, İbn-i Haysem’den faydalanarak göz anatomisini çizmiştir. Görüntü ile beynin ilişkisini ve retinanın fonksiyonunu çözümlemiştir.