İbn-i Heysem Kitap el-Menâzır’ın kırıma konusuna ayırdığı son bölümünde, ışık her zaman kendine en kolay yolu seçtiğini ortaya koymuştur.
Heysem'e göre, yoğunluk fazlalaştıkça direnç de artmaktadır. Ancak direnç ışığın hızını tamamen etkisiz hale getirecek kadar fazla değilse, o zaman hızda yok olma yerine yavaşlama olmaktadır. İbn-i Heysem burada özellikle ışığın hızının, ortamın yoğunluğuna bağlı olduğunu belirtmiştir.
ESERLERİNDEN BAZILARI
Kitab-ül-Cami' fi Usûl-il-Hisab, El-Muhtasar fi İlm-il-Hendese, Kitabun fihi Rüdûd alel-Felasifet-il-Yunaniyye ve Ulema-il-Kelam; Kitab-ül-Ezlal, Risaletün fi Keyfiyet-ül-Ezlal, Kitabun fi İlm-il-Hendese vel-Hisab, Kitabun fil-Cebri vel-Mukabele, Makaletün fi İstihracı Semt-il-Kıble fi Cami-il-Meskûneti Bicedavilin, Risaletün fi Şerhi İtticah-il-Kıble, Kitabun fi Hayat-il-alem, Kitabu Hey'et-il-alem vb. birçok eserleri vardır.
İbn-i Heysem'in fizik, astronomi, güneş ve ay sistemleriyle ilgili o kadar çok eseri vardır ki, bunların bir kısmından bastırılarak hazırlanan kitaplar Hristiyan ve Yahudi aleminde ders kitabı olarak okutulmuştur.
Muhtelif ilim dallarında ortaya koyduğu terimler bugün hala kullanılmaktadır. Astronomideki modern başarıların kaynağı, İbn-i Heysem'in parlak görüş ve teorilerinden kaynaklanmaktadır.
Apollo ile Ay'a inen ikl astronotlar, orada gördükleri muhteşem kraterlere önemli adlar verirken, bir tanesini de İbn-i Heysem olarak isimlendirmişlerdir.
İbn el-Heysem’in; “Karanlıkta göremiyoruz. Işınlar gözden cisme doğru gitseydi karanlıkta da görmemiz gerekirdi.
Kuvvetli bir ışığa baktığımızda gözlerimiz kamaşır. Eğer ışınlar gözden çıksaydı kamaşmaması gerekirdi.
Karanlık bir odanın tavan ya da duvarında bir delik açarsak yalnızca o noktadan gelen ışığı görürüz. Oysa ışınlar gözümüzden çıksaydı her tarafı görmemiz gerekirdi.
Yıldızlara baktığımızda onları anında görürüz. Eğer ışınlar gözden çıkmış olsaydı yıldızları görmemiz için belirli bir süre geçmesi gerekirdi.” önemli sözlerindendir.