Mayıs 2023’te Samsun’daki Sheraton Oteli için, Samsun Büyükşehir Belediyesi ve İlkadım Belediyesi’ne karşı Mimarlar Odası Samsun Şubesi tarafından açılan dava sonuçlanmıştı.
Samsun 2. İdare Mahkemesi, otel binasının ruhsatının iptaline karar verdi. Mahkeme, kıyı alanına yapılan bu binayı şehircilik ilkelerine aykırı buldu.
Mimarlar Odası’nın kıyı kenar çizgisini ihlal ettiği gerekçesiyle Sheraton Otel’e karşı açtığı davada ikinci kez karar verildiğini belirten Şube Başkanı Burak Şener, “Binanın boşaltılarak yıkılması gerekiyor” dedi.
Peki, Sheraton Otel yıkıldı mı?
Samsun’da şehircilik sadece betonun nereye döküldüğüyle değil; aynı zamanda betonu kimin döktüğüyle, kime göz yumulduğuyla da ilgilidir.
Yabancılar Pazarı, Sheraton Otel, Samsun Valilik Binası, Lovelet AVM, Lovelet’in hemen ilerisinde eski belediye başkanının oto galerisi ve yol kıyısına, dağlar delinerek kondurulan mobilya mağazaları...
Kıyı Kenar Çizgisi Nasıl Delinir?
Önce temel soruyu soralım:
Kıyı kenar çizgisi, yasalarla korunuyorsa bu çizgiye yapılan devasa yapılar nasıl hâlâ ayakta duruyor?
Şehrin tam merkezine dikilen, kıyı kenar ihlaliyle gündeme gelen bu yapılar bir yandan “ekonomik canlılık” iddiasıyla savunulurken, öte yandan halkın denize ulaşım hakkını ve kamusal kıyı alanlarını gasp ediyor.
Üstelik bu yapılar, kıyı kenar çizgisi “arkadan dolanılarak” aşıldığı için ruhsatlı mı, imar planına uygun mu, bütün bunlar hâlâ tartışmalı.
Ama bir gerçek var:
Şehrimizde “kim yaparsa yapsın” değil, “kim yaptıysa ona göre muamele” kuralı işliyor.
Dere Yatağına AVM mi Olur Demiştik Ama…
Samsun’un en büyük alışveriş merkezlerinden biri nereye kurulmuş dersiniz?
Tam dere yatağına…
Bu yapıların bir kısmı taşkın riski altındaki bölgelerde yer alıyor.
Az ileride, eski belediye başkanı Mustafa Demir’in oto galerisi yükseliyor.
Hemen yanı başında büyük bir mobilya mağazası.
Bina daha açılmadan yukarıdan aşağı düşen bir kaya parçasıyla kullanılmaz hale gelmişti.
Yıllardır abidevi bir şekilde orada öylece duruyor.
Ne yıkıldı ne yapıldı…
Kimse müdahale etmedi, edemedi.
Yine yamaçlar kesilerek işyerleri için alanlar açılmaya devam ediyor.
Dağlar Deliniyor, Yolların Kıyısına İşyerleri Diziliyor…
Canik’ten Kirazlık’a doğru uzanan hatta, dağlar delinerek yamaca işyerleri oturtuluyor.
Yol kenarlarında sıralı dükkânlar…
Hiç durmayan bir inşaat faaliyeti…
Bu yapıların birçoğu plansız ve doğa tahribatı gözetilmeden kurulmuş.
Denetim nerede?
Şehircilik ilkeleri kimler için geçerli?
Aynı Terazi, Farklı Tartı…
Samsun gibi büyümekte olan şehirlerde adil ve sürdürülebilir bir kentleşme, eşit uygulanan hukukla mümkündür.
Yasa, zengine farklı, yoksula farklı uygulanıyorsa; o şehirde ne adaletten ne de planlamadan söz edilebilir.
Kent bir hafızadır.
Bu hafızanın adaletle yazılması, geleceğin daha sağlıklı bir şehirde inşa edilmesine zemin hazırlar.
Eğer kamu vicdanı zedelenirse, bir bina yıkmakla şehir düzelmez.
Şehir adaletle ayağa kalkar, ayrımcılıkla değil.