Doğu Türkistan, yaklaşık 1,700 000 km² alandan oluşan bir bölgedir. Ancak nüfus belirli bölgelerde yoğunlaşmıştır. Çin' in topraklarının 1/6’sını, sınırlarının da 1/4’ünü oluşturur. Doğu Türkistan'ın komşularına baktığımızda; kuzeyde Rusya, batıda Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan, güneybatıda Afganistan, güneyde Pakistan, Hindistan ve Tibet, doğuda Çin, kuzeydoğuda da Moğolistan'ı görmekteyiz.
Türkistan’ın batı kısımları Çarlık Rusya’sı tarafından 1865’te işgal edildi ve daha sonra batı Türkistan olarak adlandırılmaya başlandı. 1924 yılında Sovyetler Birliği’nin kurulmasıyla Batı Türkistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Tacikistan olmak üzere 5 cumhuriyete bölündü.
Türkistan'ın Doğu kısımları ise Çin Devleti(Mançu İmparatorluğu) tarafından 1876’da işgal edildi. 8 sene süren kanlı savaş sonrasında Mançu İmparatorluğu, 18 Kasım 1884 tarihinde Doğu Türkistan’ı resmi olarak ilhak etti ve adını “Yeni Bölge” anlamına gelen “Xinjiang”(Sincan) olarak değiştirdi.
Doğu Türkistan yer altı kaynakları ve tarıma elverişli arazileri ile Çin Devletinin vazgeçemeyeceği bir cazibe merkezî oluşturmaktadır.
Çın bu yüzden Doğu Türkistan'ı asimile etmek istemektedir. Ancak şuurlu ve samimi Müslümanlardan oluşan bu Türk Halkı çetin geçen bir cihat yapmakta ve varlıklarını devam ettirmektedirler.
Bu günlerde buradaki kardeşlerimize yapılan zulümler artık gizlenemeyecek durumdadır.
Buradaki Müslüman kardeşlerimiz gözlerini Türkiye’ye çevirmiş durumdalar. Ancak Türkiye, Çin ile olan münasebetini bozmak istememektedir. Bu yüzden olayı sadece uzaktan seyretmektedir.
TÜRKİYE NE YAPMALIDIR?
1- Divan-ı Lügat-it Türk`ün yazarı Kaşgarlı Mahmud, Kutadgu Bilig`in yazarı Yusuf Has Hacip, Osman Batur gibi tarihi şahsiyetleri yetiştiren Doğu Türkistan ile ilgili Türkiye ve Dünya genelinde kültürel sempozyumlar yapılmalıdır.
2- Doğu Türkistan meselesini Türkiye tek başına sırtlamak yerine, Doğu Türkistan'ın komşularını dâhil ederek bu meseleyi mutlaka bu ülkelerin gündemine taşımalıdır.
Bu ülkeler, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, güneybatıda Afganistan, güneyde Pakistan, Hindistan ve Moğolistan olmalıdır.
3 - Bu zulüm ile ilgili STK'lar yoluyla Türkiye’de gündem oluşturulmalıdır.
4- Son söz; Uluslararası Dengelerin canı cehenneme, bu sorunu Türkiye acilen gündemine alıp, Cin'i diplomatik bir dil ile uyarmalıdır.
Cenab-ı Hak Devlet ve Milletimizi korusun
Suat ZOR