Giriş
“Düşünen Bir Topluma” sloganıyla yayın hayatını sürdüren İşaret Yayınları, Kur’ân’ın anlaşılması ve doğru bir şekilde hayata anlam katması konusunda, uzun soluklu yürüyüşünü sürdürüyor. İşaret Yayınları, kurulduğu 1987 yılından bugüne, 170 civarında önemli, nitelikli ufuk açıcı birçok eseri yayın dünyamıza kazandırdı. Ben İşaret Yayınlarını ilk olarak, Ali Şeriati’nin “Dine Karşı Din” isimli eserini okuyarak tanıdım. Daha sonrada, bizzat Münib Engin Noyan ağabeyimizin vesilesiyle, yayınevinin genel yayın yönetmeni Dr. İsmet Uçma beyefendi ile de tanışmak nasip oldu. Bugüne kadar, Kur’ân’ın sahasına giren birçok önemli eseri, İşaret Yayınları’ndan temin ettim. Bu kısa girişten sonra üzerinde duracağımız, Muhammed Esed’in “Kur’ân Kavramları” isimli eserinin incelenmesine geçebiliriz.
Kur’ân ve Bilinç
Biz Müslümanların hayat rehberi şüphesiz, Kur’ân’dır. Günümüzde Kur’ân’ı anlayarak bilinçli bir şekilde okumadığımız için, Kur’ân’dan yola çıkarak, bilinçli hayatlar inşa edemiyoruz. Aynı şekilde, Kitab-i Kerim’den yola çıkarak nitelikli fikirlerde üretemiyoruz. Çünkü toplumlarımız Kur’an’nı sadece sevap mahiyetinde okuyor. Yâda ölülerinin veya ölümlerine yardımcı olması için okuyor. Oysa Kur’an, İşaret Yayınları’nın sloganı olan, “Düşünen Bir Topluma” hitap etmektedir. Düşünen bir topluma giden yolda, mutlaka Kur’ânî kavramların doğru bir şekilde bilinmesinden geçiyor.
Muhammed Esed ve Kur’ân Kavramları
Muhammed Esed’in “Kur’ân Mesajı” isimli meal ve tefsiri, Kur’an’ın anlaşılması konusunda önemli bir açılım gerçekleştirdi. Eser kimilerin eleştirisine muhatap olurken, kimilerinin de takdirine mazhar oldu. Hiç kimse eleştiriden muaf değildir. Ahlaki eleştiriler elbette dikkate alınır, alınmalıdır. Türkiye’de Muhammed Esed ile birlikte bir nebze de olsa, özellikle gençler arasında, Kur’ân’ın okunup, anlaşılması konusunda gayretler var. Kur’ân talebelerine yardımcı olması konusunda, İşaret Yayınları, Kur’ân kitaplığına yeni bir eseri daha ekledi. Muhammed Esed’in “Kur’an Mesajı Meal ve Tefsiri”nden yola çıkarak, “Kur’an Kavramları” isimli bir kitap daha, Kur’ân kitaplığımızda yerini aldı. Kitabı yayına hazırlayanlar iki usta isim, Prof. Dr. Ömer Aydın ve Ertuğrul Özalp… Her ikisinde canı gönülden teşekkür ediyoruz. Önemli bir çalışmaya imza atmışlar. Zira günümüzde birçok kavramın içi boşaltıldığı gibi birçok kavramda yanlış bir şekilde manalandırılmıştır. İşte “Kur’ân Kavramları” bu boşluğa talip olacak önemli eserlerden birisidir.
Şimdi kitaptan, bir kavramın açılımına bakalım:
Takvâ
“Ya da Allah’a karşı sorumluluk bilinciyle yüklü mü?” (Alak, 96/12)
Lafzen,”yahut Allah’a karşı sorumluluk duymaya (takvâ) emretti mi”- yani, tamamen kişisel bir mesele olduğunda ısrar etmek suretiyle insanların Allah’a karşı sorumluluk bilinçleri derinleştirmeyi mi amaçlamaktadır: bunun açık anlamı, asıl amacının bu olmadığıdır. Ve onun, düşündükleri ve yaptıkları ile doğru yolda bulunmadığıdır. Bu çalışma boyuncu takvâ terimi- burası, Kur’ân’ın nüzul kronolojisinde ilk kullanıldığı yerdir- “Allah’a karşı sorumluluk bilinci duymak” şeklinde çevrilmiş ve bu ismin türetildiği fiile de aynı anlam yüklenmiştir.(Sh,330-331)
Takvâ genelde, “Allah’tan en çok korkan” olarak çevrilmektedir. Aslında, takvâ gerçek anlamda, Allah bilinci ile yaşamaktır. Bu sadece kitaptan bir örnek. Bunun gibi birçok önemli kavram, eserde yer almaktadır.
Sonuç
Muhammed Esed,’in “Kur’ân Kavramları” isimli Kitabı 383 sayfadan oluşmaktadır. Kitap Kur’an’ın okunması ve anlaşılması konusunda, bir başucu görevini görmektedir. Yine İşaret’ten Kur’an Kavramları ile ilgili bir başka eserde “Kur’ân’da Kavramlar ve Terimler” isimli kitaptır. Kitap alanlarında uzman iki ismin ortak eseridir. Dr. Yakup Çiçek ve Fahrettin Yıldız…
Son söz olarak, kitabın arka kapağında kitapla ilgili bir notu paylaşıyorum:
“Kur’ân kelime ve kavramlarının ne denli önem ahzettiğini, erbabının ma’lûmudur. O nedenle, Kur’ân kelime ve kavramlarına Muhammed Esed’in yaklaşımının kolayca tespit edilebilmesi ve onun bakış açısını ve değerlendirme biçimini derli-toplu göstermesi sebebiyle bunları, Kur’ân Meal ve Tefsir isimli eserinden derleyip müstakil hale getirmenin faydadan hali olmayacağı düşüncesiyle- alfabetik sıraya göre- bir araya getirdik.”
Eser hakkında detaylı bilgi için: İşaret Yayınları 0 (216) 519 17 28 www.isaretyayinlari.com.tr
Ziya Gündüz