Bu yazı okumaya değer mi değmez mi bilmem ama. Değer denilince aklıma bir toplumda benimsenmiş ve yaşatılmakta olan duygu ve fikirler bütünü geliyor. Bu bütünlük toplumları harç gibi bir arada tutmaya yarıyor. Bugün biz bundan daha ziyade, sayısal manada bizi biz yapan değerlerimize tıbbi manada bakalım.
Önceki hafta VKİ (Vücut Kitle İndeksi) üzerine yazı yazmıştık zaten. Bu hafta ise kan basıncı ve kolesterol değerlerini görelim isterseniz. Çünkü bu değerlerle hayat denilen şu mecrada daha sağlıklı nasıl olabiliriz irdeleyip, bu yolda kuvvetli ve sağlam adımları teşvik edeceğimizi düşünüyorum. Uzun yola çıkarken nasıl arabamızın lastik basıncını kontrol ediyorsak, kısa olan bu hayat yolculuğumuzda hayati öneme sahip kan basıncımızı da kontrol etmeyi unutmamalıyız. Kan basıncımız için normal değerlere gelince büyük kan basıncımız 120 mmHg küçük kan basıncımız için ise 80 mmHg’ nın altı normal kabul edilmektedir. Ancak büyük kan basıncımız 120-139 mmHg ve küçük kan basıncımız 80-89 mmHg arasında olursa, tansiyon hastalığına yatkın olduğumuzdan bahsedebiliriz.
Peki, kan basıncı neden bu kadar önemli diye kendimize soru sorabiliriz. Bu sorunun cevabını ben size vereyim. Kan basıncımızın 115 (büyük)/75 (küçük) mmHg düzeyinden başlamak üzere büyükte 20 mmHg ve küçükte 10 mmHg basınç artış olması kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm oranını iki kat artırmaktadır. Bu kadar küçük çaplı bir yukarı oynamanın hayatımızı nasılda tehdit ettiği ortada iken, tansiyon oluşumuna sebebiyet veren tuz tüketimimizin dünyada en yüksek ülkelerden biri olması üzüntü vericidir. İlerde tansiyon hastalığına yakalanmamak istiyorsak, tuz tüketimimizi günlük 5 gramın( bir çay kaşığı) altında tutmalı, aşırı yağlı yemek ve abur-cubur tüketiminden uzak durmalıyız. Yağlı yemek demişken diğer önemli bir kan değerimiz olan kolesterolden bahsetmek istiyorum. Aslında bu konu şimdiye kadar çok tartışılagelmiş bir konu olduğunun farkındayım. Ancak çok derinlemesine inmeden ve fazla tartışma oluşturmadan her şeyin bir dengesinin olduğuna inandığım dünyada kolesterol içinde bir denge olması gerektiğini düşünenlerdenim. Çünkü ne kadar sağlıklı olursa olsun sınırsız tüketime karşı olduğum gibi, kolesterolünde bir sınırının olduğunu düşünüyorum. Bu sınır ise herhangi bir hastalığı olmayan sağlıklı bir insanda total kolesterolün 200’ün altı, LDL kolesterolün 130’un altı ve yine faydalı kolesterol dediğimiz HDL kolesterolün ise erkekte 40’ın üstü, kadında 50’nin üstü olması gerektiğidir.
Biz kendimize tüketim noktasında düzenli alışkanlıklar kazandırabilirsek bu değerlerinde düzgün geleceğine hastalarımda şahit oldum. Sizde neden olmasın. Bunun için 20-50 yaş arasındaysanız ve başka bir probleminiz yoksa 5 yılda bir kez, 50-65 yaş arası iseniz 2 yılda bir kez, 65 yaş üzerinde iseniz yılda bir kez kolesterol değerlerinizi kontrol etmeyi unutmayın. Sağlığımızın kıymetini sağlıklı iken bilelim ki, ilerde dönüşü olmayan yolculuklar bizi beklemesin.
Sağlıklı bir hafta sonu geçirmeniz dileğiyle…
Saadettin BAYÇELEBİ