Haklısınız! Bir kısmınız bu başlığın ne anlama geldiğini anlamamış olabilir. Özellikle tıp camiası dışından olanlar. CO, karbon monoksit denilen çok zehirli bir gazın kimyasal adı. Karbon monoksiti eminim pek çoğunuz duymuşsunuzdur. Hani şu her sene onlarca kişinin canını alan zehirli gaz. Özellikle de kış aylarına yaklaştığımız ve sobalı evlerdeki sobaların yanmaya başladığı şu günlerde yeniden hayatımıza girebilir. İşte yeniden hayatımıza girmemesi için neler yapabilirizi konuşalım istedim bu hafta.
Bakanlık bu konuya çok önem veriyor, çünkü CO kaynaklı ölümler önlenebilir ölümler arasında. Bu nedenle de halkın bilinçlendirilmesi çok çok önemli. CO kaynakları çok çeşitlidir. Soba başta olmak üzere, mangal, tüp, şofben, kombi, ocak, şömine, tandır, egzoz dumanı, jeneratörler, sigara, maden ocakları bu kaynaklar arasındadır. Her mevsim görülebilecek zehirlenme türlerindendir. Ancak bakanlık verilerine göre CO kaynaklı ölümlerin en başında sobaya bağlı ölümler gelmektedir.
Kış dendiğinde akla ilk gelen şeydir gürül gürül yana bir sobanın sıcaklığı değil mi? Çocukluğumuza duyulan bir özlemdir. Kaloriferli evlerin hiçbir zaman sahip olamayacağı bir güzellik ve sıcaklıktır. Evimizde soba olmayabilir, ama eminim pek çoğumuzun bir yakınının, akrabasının evinde vardır ve yine eminim ki güzel bir kış akşamında o sobanın sıcaklık ve güzelliğine duyulan özlemle, soba üstünde kaynamış bir çay eşliğinde, kestane pişirip sohbet etmek için bu kişiler ziyaret ediliyordur. O ziyaretlerin devamlı olmasını istiyorsak bizlere de vazife düşüyor. Gittiğimiz o evlerde en azından sobanın nasıl bilinçli bir şekilde kullanılacağını anlatabiliriz. Neler mi anlatalım? İşte size hayat kurtarıcı birkaç tane bilgi:
CO, renksiz, kokusuz bir gazdır. Bu nedenle oda havasında fark edilmez. Kişiler sobalı bir oda da baş ağrısı ve bulantı hissetmeye başlarlarsa mutlaka evin bütün pencerelerini açıp havalandırmalı ve kendileri de açık havaya çıkmalıdırlar, ayrıca mutlaka bir acil servise başvurmalıdırlar. Her yıl sobaları kurmadan önce mutlaka baca bakımının yapılması gerekmektedir. Soba kurulumunun doğru yapılması gerekir. Kaliteli yakıt kullanılması oldukça önemlidir. Kapalı ortamda, pencere önünde bile olsa mangal ateşi yakılmamalıdır. (Ben gördüm) Ters rüzgar veya lodoslu günlerde çok dikkatli olunması, mümkünse sobalı oda da uyunmaması veya yatma saatinde sobaya kömür atılmaması gerekir. Sobaya hava giriş çıkışı kapatılmamalıdır. Her sabah ve akşam sobanın bulunduğu ortamın iyice havalandırması sağlanmalıdır. Son olarak eğer yapabiliyorsak bu dostlarımıza hediye olarak bir CO dedektörü hediye edebiliriz.Güzel ve sıcacık bir kış geçirmeniz dileklerimle…
Saadettin BAYÇELEBİ