Birleşmiş Milletler 1992 yılında aldığı bir kararla 3 Aralık tarihini Uluslararası Engelliler Günü olarak kutlanmasına karar vermiş ve her yıl çeşitli etkinlikler ile üye ülkeler tarafından kutlanmaktadır. Buna ek olarak Birleşmiş Milletlere üye 156 devletin aynı tarihte yani 10-16 Mayısta kutladığı Engelliler Haftası vardır.
Dünya Engelliler Günü ve Engelliler Haftası boyunca Türkiye’de ve dünyada; engellilik sorunu, engelliliğin önlenmesi ve engellilerin eğitimi konusu üstünde durulur. Radyo ve televizyonda konu ile ilgili programlar yayınlanır. Okullarda her gün ayrı bir engellilik konusu işle¬nir. Bu önemli gün, engelli insanları anlayabilmek açısından oldukça büyük öneme sahip.
Çünkü gündelik hayatta karşılaştıkları sorunlar sadece engellilerin değil, hepimizin sorunudur. 3 Aralık’ın Dünya Engelliler Günü ve 10-16 Mayısta Engelliler Haftası olarak kutlanması elbette ki çok önemli, ancak engelli bireyleri sadece yılda bir gün ya da bir hafta hatırlamak ve sonrasında unutmak doğru bir yaklaşım olmaz. Engelli bireyler için maddî ve mânevî ne yapılması gerekiyorsa onları yapmak çok önemlidir.
Topluma Tavsiyeler
• Bir engelli gördüğünüzde onlara uzun süre bakmayın. Acıyarak, “ah, vah” demeyin, üzüldüyseniz bile üzüntünüzü belli etmemeye çalışın. Onların yanlarında “bu daha çocuk, çok güzelmiş çok yazık” demeyin. Annesine hitaben “bu çocuğa nasıl katlanıyorsun, çok zor, nasıl dayanıyorsun?” demeyin. Bu tür sözlerle daha çok üzünteye sebep olduğunuzu bilin. Bu sebeple engellilere ve engelli yakınlarına daha duyarlı olun. Anne ve babalar; sağlıklı olan çocuklarının, engelli olan çocuklara nasıl davranmaları gerektiği konusunda onları eğitmeleri gerekir. Zira çocuklar, engelli çocuklara nasıl davranacağını bilmediği için, onlarla alay ediyorlar ve olumsuz davranışlar sergileyerek, onları çok üzüyorlar. Okulda, hastanede, toplu taşımada, parkta engellilere öncelik verilmelidir. O açıdan anne-babalar, çocuklarını duyarlı bir şekilde yetiştirmelidir.
• Toplumun engelli kimselerinin çektikleri sıkıntı ve dertlerinin bir o kadarını, onların yakınları da çekmektedir. Dolayısıyla bir kişinin derdi bir toplumu ilgilendirmektedir.
• Engellilere rahatsız edecek bir şekilde uzun süre bakmamak gerekir. Engelli çocuklara farklı gözle bakılması, acınması, küçümsenmesi hem engelli bireyi hem de ailesini üzmektedir.
• Engellilere yönelik toplumsal duyarlılığın artırılması için gerek bireysel gerekse toplumsal düzeyde engellilikle ilgili farkındalığın artırılması gerekmektedir.
• Engellileri topluma kazandırmanın üç basamağı bulunmaktadır:
1. Ağır bir stres ve yük altında bulunan ailelerin sıkıntılarının hafifletilmesi.
2. Engellinin de yaşama hakkının olduğu, ayrıca diğer sosyal imkânlardan da yararlanması gerektiği bilincinin geliştirilmesi.
3. Engellilerin yetenek ve becerilerinin geliştirilerek, toplumsal üretime katkıda bulunmalarının sağlanmasıdır. Engelliliği bir talihsizlik kabul ederek bu insanlarımızı toplum dışı bırakmak yerine, onların da bakım, eğitim ve düzenli bir hayat hakları olduğu unutulmayarak onlara gerekli hizmeti vermek gerekir. Bu bilincin, toplumun her kesimince benimsenmesi ve desteklenmesi çok önemlidir. Engelliler konusunda aile ve okul başta olmak üzere, bütün kurumlar kendilerine düşen görev ve sorumluluğu yerine getirmelidirler. Bu amaçla kurulan vakıf, dernek, eğitim, sağlık ve rehabilitasyon merkezlerine maddî mânevî açıdan ve özellikle araç ve gereç yönünden yardımcı olmak, dinî ve insanî bir görevdir. Engellilerimiz, beceri ve kabiliyetlerine göre iş imkânı sağlanarak topluma kazandırılmalıdır. Daha da önemlisi, sevgi ve ilgiye muhtaç, bu insanlar sık sık ziyaret edilerek, kendilerine mânevî destek verilmelidir.
• Engelli bir kişi aile ve sosyal çevresinden olumsuz düşünce ve davranışları fark ettiğinde kendini sosyal hayattan uzaklaştırabilir. Dolayısıyla çok dikkat etmeli, engellileri üzecek, kızıdıracak söz ve davranışlardan sakınmalıyız.
• Engelli kimselere değer vermeli, söz ve davranışlarımızla onların gönüllerini almalı, huzur ve mutluluklarına vesile olmalıyız. Hayatlarını kolaylaştırıcı mahiyette her türlü maddî ve mânevî yardım yapmalıyız. Diğer yandan, hiçbir engelli kimseyi, “kör, sağır, dilsiz ve topal” gibi sıfatlarla nitelememeli, her türlü aşağılayıcı söz, fiil ve davranışlardan şaka da olsa sakınmalıyız.
• Engellilere karşı önyargılı olmamalı, onlar ile ilgili konularda onlar adına karar vermemeliyiz. Onlara değer verdiğimizi hissettirmeliyiz.
Yetkililere Tavsiyeler
• Engelli vatandaşların devlet tarafından korunması ve onlara pozitif ayrımcılık yapılması, sosyal adaletin bir gereğidir. Türkiye’de devlet tarafından engellilere yönelik çeşitli hak ve hizmetler sunulmaktadır. Ana hatlarıyla söylemek gerekirse; engellilere verilen Sağlık Kurulu raporunun %40 ve üzerinde olması durumunda yetkililerin ise, yasalar yoluyla engellilere sağladıkları şu haklardan yararlanmaktadırlar: Sağlık, evde bakım ve bakım aylığı, eğitim, rehabilitasyon, çeşitli vergi muafiyeti, iş imkanı, erken emeklilik, su, vapur vb. hizmetlerde indirim yapılmakta, özellikle toplu taşıma hizmetleri ücretsiz sunulmaktadır.
• Yetkililer, engellilere sunulan bu hakların ve imkânların uygulanmasında, gerekli takibi yaparak aksamalara sebebiyet verilmemesini temin etmeleri gerekmektedir.
• Mutlu ve huzurlu bir toplumun en önemli şartlarından birisi de tüm bireylerin eşit şartlarda haklardan yaralanmasıdır. Engellilere sahip çıkmak, onların sorunlarının çözümüne katkıda bulunmak ve yaşamlarını kolaylaştırıcı önlemler almak hepimizin üzerine düşen vazifedir. Bu hususta bizlere düşen en önemli görev engelli kardeşlerimize birey olarak toplumun bir parçası olduklarını hissettirmek ve onlara gereken ilgi ve alaka göstermektir.