Hz. Peygamber (s.a.s.)’İn ahlâkî özellikleri

Berâ (r.a.) şöyle diyor: “Rasûlüllah (s.a.s.), simâca insanların en güzeli, ahlâk yönünden de insanların en üstünüydü.” Rasûlullah (s.a.s.), bedenen olduğu kadar ahlak ve şahsiyeti itibariyle de insanların en mükemmelidir. Çünkü Rasûlullah (s.a.s.) şöyle duâ ederdi: “Allah’ım! Kötü ahlâklı olmaktan, çirkin işler yapmaktan ve yanlış inançlara sapmaktan Sana sığınırım.” “Ya Rabbî! Suretimi güzelleştirdiğin gibi ahlâkımı da güzelleştir."

Hz. Hatice’nin Peygamberimizi teselli için söylediği şu sözler, onun peygamberlikten önceki ahlâkî durumunu ve toplumdaki mevkiini açıkça gösterir: “Seni müjdelerim ya Muhammed! Hayır, Allah’a yemin ederim ki, O seni hiçbir vakit utandırmaz. Çünkü sen akrabanı koruyup gözetirsin. Borçluların borcunu verirsin. Doğruluktan ayrılmazsın. Fakirlere yardım eder, misafirleri ağırlarsın. Muhtaçların ihtiyaçlarını karşılarsın.”

Rasûlullah (s.a.s.), Peygamberliğinden önce doğru sözlülüğü, dürüstlüğü, ahde vefası, yardım severliği ve her türlü güzel ahlakı ile takdirler kazanmış ve KureyşIiler tarafından “el-Emin (güvenilir kişi)” ünvanına layık görülmüştü. Herkes ona güvenir ve onun doğruluğunu kabul ederdi. Hz. Peygamber, doğru, dürüst ve güvenilir kişiydi. Asla yalan söylemezdi O, asla doğruluktan ayrılmamıştır. Doğru ne ise onu yapmıştır. Rasûlullah (s.a.s.) hakında Allah Teâlâ şöyle buyurur: “Sen elbette güzel bir ahlâk üzeresin” (Kalem, 68/4) Allah Teâlâ, en sevgili kulu, Hz. Peygamber’i ahlâkî üstünlüğü ile övmüştür.

Rasûlullah (s.a.s.)’in güvenilirliği, hoşgörülü oluşu, vefakârlığı, alçak gönüllülüğü insana değer vermesi ve hakkı gözetmesi herkes tarafından kabul gören ve övgü ile bahsedilen özellikleri idi. Doğup büyüdüğü toplumda her türlü kötülük yaygın olmasına rağmen Rasûlullah (s.a.s.), bu kötülüklerin hepsinden uzak durmuştur. Peygamberliğinden önceki kırk yıllık hayatı boyunca da erdemli bir hayat yaşamıştır.

Hz. Muhammed (s.a.s.), peygamberliğinden sonra da Rabbinin Kur'an'la mü'minlere ve bütün insanlara emrettiği tüm ahlakî değerlere sımsıkı sarılmış ve bunları büyük bir titizlikle harfiyyen yerine getirmiştir. Hz. Peygamber, insanların en ahlâklı olanı idi. Nitekim Rasûlullah (s.a.v.)’in nasıl bir ahlâka sahip olduğunu soran Hz. Urve b. Hişam’a, Hz. Âişe (r. anhâ) vâlidemiz şöyle cevap vermiştir: “Rasûlullah (s.a.s.)’in ahlâkı Kur'ân idi." Görüldüğü gibi, Hz. Peygamber’in ahlâkı Kur’an idi.

Hz. Peygamber (s.a.s.)’in ahlak anlayışı Kur’an’ın ortaya koyduğu ahlak anlayışı idi. Peygamberimiz Kur’an’ın “yapın” dediklerini yapar, “sakının” dediklerinden de uzak dururdu. Hz. Peygamber: "Ben, ancak güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim" buyurmuştur. Hz. Peygamber (s.a.s.) güzel ahlâka sahipti ve her türlü kötü davranışlardan uzaktı. Ahlakı her yönden bütün insanlar için en güzel örnek olabilecek bir hususa sahip idi. İslam, onun daveti ve güzel ahlakı sayesinde hızla yayılmıştır.

Hz. Muhammed (s.a.s.) hem manevi hem de maddi anlamda insanların en temizi idi. “Temizlik imanın yarısıdır.” buyurarak inanan bir insanın, temizliğine dikkat etmesi gerektiğini vurgulardı. Temizlik, aklın, kalbin, bedenin, yiyeceklerin, içeceklerin, giyeceklerin ve çevrenin maddî pisliklerden arındırılması, manevî kirlerden uzak tutulmasıdır. Bu nedenle Hz Peygamber, temizliğe son derece dikkat ederdi ve güzel koku sürünürdü. “Resûlullah (s.a.s.)'in konuşması her dinleyenin rahatlıkla anlayabileceği şekilde açıktı.” “İyice anlaşılmasını istediği kelime ve cümleleri, üç kere tekrar ederdi.” Hasan b. Ali (r.a.)’dan: “Rasûlullah (s.a.s.) lüzumsuz ve gereksiz konuşmazdı. Sükûtu uzun olurdu. Söze başlarken de bitirirken de dudakları ile konuşurdu. Efradını cami ağyarını mâni kelimelerle (az sözle çok mana ifade edecek şekilde) gayet güzel ve veciz konuşurdu. Sözlerinde ne fazlalık olurdu ve ne de eksiklik. Hz Peygamber (s.a.s.) Haşin değildi, hiç kimseyi küçümsemezdi. Az dahi olsa nimete önem verirdi. Dünya ve dünyalık bir şey onu öfkelendirmezdi. Ancak haksızlık yapıldığında öfkelenir ve haksızlık giderilinceye kadar hiç bir şey öfkesini durdurmazdı. Kendi nefsi için kızmaz ve onun için intikam almaya kalkışmazdı.”

Hüseyin b. Ali (r.a.)’dan: “Hz. Peygamber (s.a.s.) evine müsaade ile (haber vererek) girerdi. Evine girdiğinde zamanını üç kısma ayırırdı; bir kısmım Allah'a ibadete, bir kısmını ailesine, bir kısmını da kendisine. Sonra da insanlara ayırırdı. İleri gelen kimselerle de sade vatandaşlarla da eşit şekilde konuşurdu. Onlardan hiçbir şeyi saklamazdı.”

Hüseyin b. Ali (r.a.)’dan: “Rasûlullah (s.a.s.): Hak ve hakikatten ayrılmaz, diğer insanların hakkı çiğnemelerine de müsaade etmezdi. Katındakilerin en üstün ve en iyileri, ihlas ve samimiyet bakımından en ileri olanlarıydı. Katında mertebe bakımından en büyükler, insanlarla iyi geçinen ve yardımlaşmayı başaran kimseler olurdu. Allah Rasûlü (s.a.s.) daima güler yüzlü, yumuşak huylu idi, sert ve kaba değildi. Gürültücü ve hayâsız değildi. Kusur arayan, gereksiz yere insanları öven değildi. Arzulamadığı şeylere kulak aşmazdı. Kimseyi umutsuz yapmazdı. Herkese ümitvar davranırdı.

Üç şeyden uzak dururdu: Lüzumsuz tartışmak, fazla konuşmak ve kendisini ilgilendirmeyen şeylere ilgi duymak. İnsanlarla ilgili şu üç şeyden de uzak dururdu: Kimseyi kötülemez, kimsenin kusurunu, mahremiyet ve ayıbını araştırmazdı. Ancak fayda umduğu şeyleri söylerdi.” Hz. Peygamber, örnek bir aile reisi idi. O, hanımına karşı çok nazik bir eş, çocuklarına karşı da çok şefkatli bir baba idi. Enes b. Malik şöyle demiştir: “Aile fertlerine Hz. Peygamber’den daha fazla merhametli bir kimse görmedim.” “Sizin en hayırlınız, hanımlarına en iyi davrananızdır. Aile halkına iyi davranma konusunda sizin, en hayırlınızım.” buyurarak hanım ve çocukları ile iyi geçinenleri ve onlara güzel davrananları övmüş ve bu konuda kendini model olarak göstermiştir.

Hz. Peygamber, devamlı güler yüzlü ve güzel sözlü idi. Herkesle iyi geçinirdi. İnsanlara çok iyi davranırdı. Hz. Peygamber, hayatı boyunca çevresine, arkadaşlarına ve insanlara karşı hep yumuşak davranmış ve onları kırmamaya özen göstermiştir. Enes (r.a.)’dan. “Peygamber (s.a.s.)’e dokuz yıl hizmet ettim; yaptığım bir iş için: ‘neden böyle yaptın?’; Yapmadığım bir iş için de: ‘Şöyle şöyle yapsaydın ya!’ demedi.” Hz. Peygamber (s.a.s.) sabırlı bir insandı. O, hayatı boyunca pek çok sıkıntılarla karşılaşmıştır. Hz. Muhammed de, “Hiç kimseye sabırdan daha hayırlı ve iyi bir özellik verilmemiştir.” diyerek sabrın insan için gerekli ve önemli bir özellik olduğuna dikkat çekmiştir.

Hz. Ali (r.a.) Hz. Peygamber hakkında şöyle der: “Dünya ve dünyalık hiçbir şey O’nu öfkelendiremezdi (şahsı için, dünyevî şeyler için kızmazdı).” Hz peygamber güzel ahlaklı biri olduğu için insanalarla çok iyi geçinirdi. Hz. Ömer (r.a.) minberde, Allah Rasûlü (s.a.s.)’den şunu duyduğunu söylemiştir: “Hristiyanların Meryem oğlu İsa’ya yaptıkları gibi, beni aşırı şekilde övmeyin! Ben ancak Allah’ın kuluyum. Bana ‘Allah’ın kulu ve Rasûlü’ deyin!”

Hz. Peygamber, herkese karşı mütevazı bir kişiydi. Çünkü Kur’an-ı Kerim’de: “Sana tabi olan mü’minlere tevazu kanadını ger.” (Şuara, 26/215) buyruluyordu. Rasûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Tevâzû göstereni Allah yüceltir, kibirleneni ise alçaltır.” “Çünkü Allah, her kibirleneni (gururlananı) ve kendini beğenip övüneni sevmez.” (Lokman, 31/18) Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurur: “Lüks yaşamaktan sakın. Çünkü Allah’ın gerçek kulları lüks yaşamazlar.” Hz. Peygamber, lüks ve israftan sakınırdı. İslam Devleti’nin başkanı olduğu halde, O’nun yemesi, içmesi, giymesi ve bütün yaşayışı sade idi. O’nun hayatına lüks ve israf hiçbir zaman girememişti. Daima sade bir hayatı tercih ederdi; ev düzeni sadeydi, sade giyinir, sade yer içer, sade yaşardı.

Hz. Peygamber (s.a.s.); Önüne getirilen yemekte kusur aramaz, bundan dolayı eşlerine kızmazdı. Yemeklerden dolayı hanımlarını hiç incitmezdi, üzmezdi. Rasulullah (s.a.s.); Küçüklere sevgi, büyüklere saygı gösterirdi. Onun mesajının temelinde sevgi vardı. Bir Hadis-i Şeriflerinde; “Küçüklerimize merhamet etmeyen, büyüklerimize saygıgöstermeyen bizden değildir.” buyurarak, Müslümanlarda sevgi temelli bir yaklaşımın gelişmesini sağlamıştır.

İnsan ilişkilerinde her zaman dürüst ve güvenilir olan Hz. Muhammed, inananların da güvenilir ve dürüst olmasını istemiştir. “Müslüman, elinden ve dilinden başkalarının güvende olduğu kimsedir.” demek suretiyle dürüstlük ve güvenirliğin önemine vurgu yapmıştır. Bir gün Peygamberimiz Medine çarşısında dolaşırken buğday dükkânının birinde, buğday yığınına elini daldırmış ve altının nemli, üstünün ise kuru olduğunu görmüştür. Sebebini sorduğunda, buğday sahibi; bu durumun yağmurdan kaynaklandığını ileri sürmüştür. Bunun üzerine Hz. Peygamber “Bizi aldatan bizden değildir.” buyurarak onu ikaz etmiştir.

İnsan ilişkilerinde dürüstlüğün ve güvenilirliğin çok önemli bir yeri vardır. Arkadaşlıklar, dostluklar, ticari ortaklıklar, evlilikler daima güven üzerine kurulur. İslam’ın en önemli buyruklarından biri, güvenilir olmaktır. Dolayısıyla güvenilir olmak, iyi bir Müslüman olmanın gereğidir. Allah Resulü, İslam hakkında nasihat almak isteyen bir şahsa, “Allah’a inandım, de. Sonra da dosdoğru ol…” diyerek dürüstlüğün imandan sonra en önemli değer olduğunu belirtmiştir.

Hz. Peygamber çok cömertti. İnsanlara iyilik yapardı. Hz. Peygamber çok cömertlik yaparak ümmetine en güzel şekilde örnek olmuştur. Hz. Muhammed (s.a.s.) şefkatli, merhametli ve affedici olduğu gibi aynı zamanda çok hoşgörülüydü. İnsanlara da hoşgörülü olmayı tavsiye ederek şöyle buyurmuştur: “Hoşgörülü ol ki hoş görülesin.” Hz. Peygamber (s.a.v.), esnek, anlayışlı ve hoşgörülü idi. Hz. Aişe şöyle buyurmuştur: “Hz peygamber, iki şey arasında serbest bırakıldığı zaman, günah olmadığı müddetçe kolay olanı tercih ederdi. Günah olan işlerden son derece kaçınırdı.”

Hz Peygamber, insanlara adaletli davranırdı, kimseye haksızlık yapmazdı. Adalet, ölçülü olmak, haddi aşmamak, demektir. “Allah insanlar arasında hüküm verdiğiniz zaman adâletle hükmetmenizi emreder.” (Nisa, 4/58) Hz. Peygamber (s.a.v.): “Kızım Fâtıma hırsızlık yapsa (hüküm ne ise uygularım), kesinlikle elini keserdim” buyurarak adâletli olmanın önemini belirtmiştir.

Sonuç olarak şunu diyebiliriz, Hz. Muhammed (s.a.s.) güzel ahlaklı biriydi. İslâm’ı en iyi bir şekilde yaşamış iman, ibadet, güzel ahlâk ve hayatın her alanında bizlere en güzel örnek olmuştur. Bizler de dünya ve ahirette mutlu ve huzurlu olmak istiyorsak, Peygamberimizi hayatımızın her alanında örnek almak durumundayız. Ne mutlu Hz Peygamber (s.a.s.)’i örnek alnlara…

Süleyman Gülek

ETİKETLER:

NELER SÖYLENDİ?

Website Yorumları

Süleyman GÜLEK

DİĞER YAZILARI Doğruluktan ve adaletten ayrılmamak İbadet ve Güzel Ahlâk Oruç Tutmanın Maddi ve Manevi Faydaları Yılbaşı Kutlamaları Mallar ve Canlar İle İmtihan Cihadin Önemi Birlik ve Beraberlik İçerisinde Olmak Savaş ve ahlak Zalimler İçin Yaşasın Cehennem! Gazze’de Yaşanan İnsani Vahşet Peygamberimizi Sevmek Mutluluk Arayışı Çocuk ve Okul Mutlu Aile Zevk ve Eğlenceye Düşkünlük Ahiret Bilinci Tesettürlü Olmak Çocuğa Allah İnancını ve Sevgisini Aşılamak Çocuk ve Din Eğitimi İbadet Bilinci Hz. İbrahim’in İnanç Mücadelesi Anne ve Babanın Değerini Anlamak İnsanın İki Yönü 28 Mayıs Cumhurbaşkanı Seçimi’ne Bakış Bayramlar Huzur ve Mutluluk Günleridir Câhiliye ve Ahlâk Barış ve Huzur İbadet ve Ahlâk Ramazan ayı ve oruç Dünya Hayatı Ölüm Gerçeği Depremlerden ve Üzücü Olaylardan İbret Almak Gün Birlik, Beraberlik ve Yardımlaşma Günüdür Deprem Gerçeği Sade Bir Hayat Kur’an’ın Önemi Gençle İletişim Âdâb-I Muâşeret, Görgü Kuralları Söz Söyleme Adâbı Noel ve Yılbaşı Din ve Ahlâk İffetli Olmak Yaratiliş Gayesini Anlamak Dünya Engelliler Günü Engelli Bireyi ve Aileyi Anlamak Terör saldırısı Yaşlıları Anlamak Çocukları Tanımak ve Anlamak Gençleri Anlamak Hz. Peygamber’in örnek ahlâkı Ahlâk Eğitiminin Önemi Dünya Hayatına Aşırı Düşkünlük Başarıya Ulaşmanın Kuralları Ailede ve Okulda Çocuk Eğitimi Dünyanın Cazibesine Aldanmak Dünya ve ahiret mutluluğu Siyaset ve Ahlâk İyi bir müslüman olmak Çocuk Yetiştirmek Tartışma Usulü Toplumsal Ahlâk İyilik Yapmak eşlerin karşılıklı vazifeleri Çevre Ahlâkı Kurban bayramının önemini anlamak Dünya-âhiret dengesi nasıl olmalı! Gençlik ve ahlâk Kötü Huylardan Korunmanın Yolları Aile Hayatı Kötü ahlâkın zararları Güzel ahlâkın faydaları Engellileri Anlamak İsraf ve Cimrilik Anneler baş tacıdır! İslâm Ahlâkı Takvâ Sahibi Olmak İslâm Ahlâkının İman Ve İbadetle Alakası müslüman ve ahlâk EDEB VE ÂDÂB Güzel ahlâk sahibi bir müslüman nasıl olmalı! İman, ibadet ve ahlak Ticaret ve Ahlak Ahlâkin önemi ve gayesi Güzel Ahlaklı Omalı Allah’a yönelmenin önemi! Aile Ahlakı Ahlâkî Görevler Ahlâkî Sorumluluk Ahlâka Olan İhtiyaç Ahlâkî Yozlaşma İhlâslı ve samimi olmanın önemi İffet ve Hayânın Önemi Güzel Ahlâklı Olmaya Özen Gösterelim! Güzel Ahlaklı Olmak Vefalı Olmak Bayram sevincini yaşamak! Annelerin Değerini Bilmek Ramazan, Kur’an Ve Oruç Bilinci Ramazan, Kur’an Ve Oruç Bilinci Temizlik İmandandır Miraç Ve Namaz Üzüntü Ve Sıkıntılarla İmtihan Tedbir Almak Ve Allah’a Güvenmek Sağlığı Korumanın Önemi Kadın Haklarına Bakış Nezaketli, Saygılı Olmak Kanaatkâr Olmak Hayatı Sade Yaşamak Takvâ Sahibi Olmanın Önemi Yılbaşı kutlamaları neyin nesi? Çocuk Ve Namaz Ailede Mutlu Olmanın Yolları Ailede Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Çeşitli Hurâfeler Ve Batıl İnançlar Lüks Ve İsraf Sorunu Doğru ve güvenilir olmayı hayatımıza ilke edinelim! Merhamet etmeyene merhamet edilmez! Ahlakımızı güzelleştirelim! Zinanın Zararları Hz. İbrahim denilince, aklımıza gelenler Mutlu Ve Uyumlu Evlilik Dünya hayatına aldanmak! Adaletten ayrılmamak! Güzel Ahlâk Mutlu Olmayı Sağlar Dünya Hayatının Cazibesi Mutluluk Özlemi Dünya Hayatını Anlamak Hz. Peygamber’in çocuklara verdiği değer Gençlere Tavsiyeler Ahde Vefa Son Çare Boşanma Eğitim, Öğretim Ve İlim Tevazu Sahibi Olmak Güzel Geçimli Olmak Hz. Peygamber’in hoşgörüsü ve affediciliği Şefkat Ve Merhamet Eşini Tanımanın Önemi Yaşlılar, gözü yaşlı olmasın! Doğru Ve Güvenilir Olmak Model şahsiyet, hz. Peygamber (S.A.S.) İhlâslı / Samimi Olmanın Önemi Güzel Davranışlar Huzur Ve Mutluluk Kazandırır Neslin Korunması Ailede Çocuğun Yaşına Göre, Din Eğitimi Verilmesi Genç Neslin Manevi Sorunları Evlilikte Mutsuzluğun Sebepleri Bayramları Fırsat Bilmeli Oruç, Ahlâkımızı Güzelleştirir Müslüman bir genç nasıl olmalı? Gençliğin Önemi Gelin-Kaynana Geçimsizliği Ve Çözüm Önerileri Ailede Çocuğun Ahlâk Eğitimi Aile İle İlgili Sorular Ve Cevapları İslâm’ın Kadına Verdiği Değer Başarılı Olmak Ailede Erkeğin Sorumlulukları İnsan hayatının dört önemli dönemi: Çocukluk-Gençlik-Yetişkinlik-Yaşlılık Âhirete İnanmanın Faydaları Yılbaşı Gerçeği Âhirete Imanın Önemi Üç Kutsal Mekânın Özellikleri Dünya Hayatının Aldatması Dünya Ve Âhiret Dengesini Kurmak Ahlâkî Çöküntü Lüks Ve İsraf İlgisi Mal, Mülk, Servet Tutkusu İnsanların Birbirleriyle İmtihanı Cinsellikle İmtihan Üzüntülerle, Bela Ve Musibetlerle İmtihan Dünya Hayatı Bir İmtihandır Dünya Hayatinda Mal Mülk, Evlât, Makam Ve Mevki Gibi Imkânlarla Övünmek Kurban İbadetinin Önemi Dünya Hayatına Hırsla Kapılmak Dünya Hayati Bir Oyun, Oyalanma Eğlence Ve Övünmedir Hayatı Anlamak Ve Anlamlandırmak Doğal Âfetler Hz. Peygamber (s.a.s.)’İn aile hayatı Eğitim Ve Mutluluk Duâ, Huzur Ve Mutluluk Kaynağıdır Bayram Dünya Hayatı Kısa Ve Geçicidir Orucun Önemi Ve Mahiyeti Ergenlik Döneminin Özellikleri Anneler her zaman hatırlanmalıdır! Anne Babaya İyi Davranmak Asr-ı Saadet En güzel örnek hz. Muhammed (s.a.v.) Mutlu Ve Huzurlu Olmak Çocuğa Görgü Kurallarını Öğretmek davet bilinci İman Ve Güzel Davranışların Önemi Ailenin Temel Kuralları Hz. Peygamber’in akla verdiği önem Evliliğe Hazırlık Ve Eş Seçimi Gençlik Çağı Ve Önemi Ergenlik Döneminin Özellikleri Çocuklar zararlı alışkanlıklardan nasıl korunmalı? Evlilikte Geçimsizliğin Nedenleri Ahiret Hayatı Eşler Arasındaki Güzel Geçimin Formülü Doğal Âfetlerin Sebepleri Çocuklarımıza İbadet Bilinci Kazandırmak Kur'ân Ve Sünnetin Hayatımızdaki Yeri Ve Önemi Yılbaşı kutlamaları neyin nesi? İlmin Ve Eğitimin Önemi Dünya Hayatı Bir İmtihandır Mutlu bir yuva nasıl kurulur, nasıl korunur? İnsan Gerçeği Evliliğin Meyvesi Çocuklar Gerçek mutluluğun yolu: İman Ve Sâlih Amel Evlilikte Aile İçi Sağlıklı İletişim Evliliği Kolaylaştırmak Çocuk Ve Disiplin Cennet Ve Cehennem Ailede Çocuk Eğitimi Çocukta Sorumluluk Duygusunun Geliştirilmesi Çocuğun Beden Ve Ruh Sağliği Çocukla Sağlıklı İletişim Televizyon, Bilgisayar ve İnternet Kıskacında Çocuk Özürlü Çocuklar Ve Mânevî Kazanımları İlim Ve Eğitimin Önemi Günümüzde Kaybolan Değerlerimiz: Komşuluk Hz. İbrahim (a.s)’dan İbretler Ve Öğütler İslâm’da Gençlik Ve Gençliğe Verilen Önem Gençlik Ve Arkadaşlık Dünyevîleşmenin Hazin Sonu Zulme Karşı Çıkmak Körü Körüne Bağlılık Gençlik Sorunları Ve Çözümleri Akıllı Olmak! Kadın Hakları Gençle Sağlıklı İletişim Mutlu Olmanın Yolları Dünya Hayatının Gerçeği Çağın Hastalığı: Dünyevileşmek Adaletli Olmak Ve Zulümden Kaçinmak