Nezaketli, Saygılı Olmak

Nezekaet; başkalarına karşı saygılı ve kibar davranmak, incelik, terbiye, edep demektir. Nezaket, kişinin iç âlemindeki güzelliğin, inceliğin yansımasıdır. Buna zarafet de diyebiliriz ki, hayatı insanlarla paylaşmanın, bir arada ve yaşanılır kılmanın en güzel yoludur.

İnsanlığa hidayet rehberi ve model şahsiyet olarak gönderilen Rasûlullah (s.a.s.)’in nezaketi bizzat Kur’ân-ı Kerim’de şöyle bildirilir: “Allah’ın rahmetinden dolayı sen onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba ve katı kalpli olsaydın, şüphesiz senin etrafından dağılıp giderlerdi.” (Âl-i İmrân, 159)buyurulur. Burada yumuşak davranışın, nezaketin önemi dikkat çekicidir. Böyle davranmanın Allah’ın rızâsına ve Peygamberi’nin ahlâkına muvafık olduğu anlaşılır. Diğer taraftan kaba ve katı kalpli olmanın insanlar tarafından hoş karşılanmayacağı, itici bulunacağı da âyet-î kerimede teyit edilmektedir.

Peygamberimiz, insanların en nezaketlisiydi. O ashabına nezaketiyle örnek oldu, insanlara inceliği ve güzel ahlâkı tavsiye etti. Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurur: “İnsanlara, güzel ahlâkla muâmele edin.” (Tirmizî, Birr 54) Çünkü Peygamberimiz şefkat, merhamet sahibiydi; nezaket ve yumuşak davranışı tercih ve tavsiye ederdi.

Rasûlullah (s.a.s.)’in yanında büyüyen Hz. Enes (r.a.), onun nezaketini şöyle anlatıyordu: “Allah Rasûlü yolda bir kimseye rastlayıp onunla konuştuğu zaman, o kimse dönüp gidinceye kadar yüzünü ondan çevirmezdi, önce kendisi dönüp gitmezdi. Birisiyle tokalaştığı zaman, karşısındaki elini çekinceye kadar o elini çekmezdi (ve yüzüne bakardı). Hiçbir zaman onun dizlerini, yanında oturan kişinin dizlerinin önünde görmedik.” (İbn Mâce, Edeb 21)

Hz. Peygamber, insanlarla iyi geçinmiş, onlara güler yüzle muamele etmiş ve onlara tatlı sözlerle karşılık vermiştir. Ashabını da bu konuda uyarmış, Müslümanı çevresiyle iyi geçinen, kendisi ile hoş geçinilebilen, diğer insanların elinden ve dilinden emin olduğu kimse (Müslim, İman 66) olarak tarif etmiştir.

Hz. Âişe (r.anha)’nın bildirildiğine göre, Rasûlullah (s.a.s.) herhangi bir kişide hoş olmayan bir duruma veya söze muttali olduğunda 'filana ne oluyor ki şöyle diyor? (veya yapıyor)' demezdi, 'bazı kimselere ne oluyor ki, şöyle şöyle diyor (veya yapıyor)lar?' buyururdu." (Ebû Dâvûd, Edeb 5)

Peygamberimiz hata yapan kişiyi rencide etmemek için, onun ismini kullanmadan, nezaketle davranıp hatanın duyurulması ve düzeltilmesi için ‘bazı kimselere ne oluyor ki, şöyle şöyle diyor (veya yapıyor)lar’? demiştir.

Hz. Peygamber insanlara çok iyi davranır, onları inciltecek, üzecek söz ve davranışlardan kaçınırdı. Aynı hassasiyeti, nezaketi aile bireylerine ve akrabalarına karşı da göstermiştir. Kur’ân-ı kerim’in “Onlarla iyi geçinin.” (Nisâ, 4/19) emrini aile hayatında da en güzel şekilde uygulayan Hz. Peygamber, bizlere de güzel örnek olmuştur. Enes b. Malik şöyle demiştir: “Aile fertlerine Hz. Peygamber’den daha fazla merhametli (güzel geçinen) bir kimse görmedim.” (Müslim, Fedail 63)

İbni Abbas (r.a.) ’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah (s.a.s.) Abdülkaysoğullarından Eşecc’e: “Sende Allah’ın sevdiği iki özellik vardır: Yumuşak huyluluk ve acele etmeden sabırla hareket etmek (Müslim, Îman 25) buyurdu.

Yumuşak başlılık ve nezaket insanlarla iyi geçinmeyi sağlayan güzel bir huydur. Hz. Peygamber'in şefkat ve merhameti, hayatının her döneminde açıkça görülür. Kabalıkları nezakete, olumsuzlukları müspet ve güzele çevirmiştir.

Hz. Âişe (r.anha)’ın bildirildiğine göre Rasûlüllah (s.a.s.) şöyle buyurdu: “Allah Teâlâ kullarına lutufkârdır. Onlara her işte kolaylık gösterilmesine memnun olur.” (Buhârî, İstitâbe 4)

Yine Aişe (r.anha)’den rivayet edildiğine göre Rasûlüllah (s.a.s.) şöyle buyurdu: “Allah kullarına karşı daima kolay ve yumuşak olanı yapar onlar hakkında yumuşak davranır. Her işte ve tüm kişilere karşı yumuşak davranılmasını sever ve memnun kalır. Katılık ve zorla yapılana ve başka işlerde vermediği sevabı kolaylık gösterilerek yapılan işlere verir.” (Müslim, Birr 77)

Yine Âişe (r.anha) den rivayet edildiğine göre Rasûlüllah (s.a.s.) şöyle buyurdu: “Hangi işte kolaylık ve yumuşaklık varsa o işi güzelleştirir. Kolaylık ve yumuşaklığın kendisinden çekilip çıkarıldığı her iş ise onu çirkinleştirir.” (Müslim, Birr 78)

Ebû Hüreyre (r.a.)’den; bir adam, Resûlullah (s.a.s.)’e gelerek:

– Yâ Resûlullah, bana bir tavsiyede bulun, dedi.

Rasûlullah: “Öfkelenme” buyurdu. Adam bunu birkaç defa tekrarladı, her defasında Rasûlullah: “Öfkelenme” buyurdu. (Buhârî, Edeb 76)

Peygamberimiz şöyle buyurur:“Mü’min ülfet eden (insanlarla iyi geçinen) kişidir. İnsanlarla iyi geçinmeyen ve kendisi ile geçinilmeyen kişide hayır yoktur.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 2, s. 4, 5)

Yumuşak başlılık, insanlarla iyi geçinmeyi sağlayan güzel bir huydur. Yukarıda ki izahlardan da görüldüğü gibi, Peygamberimizin nezaketi ve yumuşak huylu oluşu insanlarla çok iyi davranmasına ve onlarla iyi geçinmesine sebep olmuştur. Dolayısıyla dünya ve âhiret saadeti için, Peygamberimizin şefkat, merhamet, nezaket ve yumuşak huyluluğunu da örnek almaya özen göstermeliyiz.

ETİKETLER:

NELER SÖYLENDİ?

Website Yorumları

Süleyman GÜLEK

DİĞER YAZILARI Doğruluktan ve adaletten ayrılmamak İbadet ve Güzel Ahlâk Oruç Tutmanın Maddi ve Manevi Faydaları Yılbaşı Kutlamaları Mallar ve Canlar İle İmtihan Cihadin Önemi Birlik ve Beraberlik İçerisinde Olmak Savaş ve ahlak Zalimler İçin Yaşasın Cehennem! Gazze’de Yaşanan İnsani Vahşet Peygamberimizi Sevmek Mutluluk Arayışı Çocuk ve Okul Mutlu Aile Zevk ve Eğlenceye Düşkünlük Ahiret Bilinci Tesettürlü Olmak Çocuğa Allah İnancını ve Sevgisini Aşılamak Çocuk ve Din Eğitimi İbadet Bilinci Hz. İbrahim’in İnanç Mücadelesi Anne ve Babanın Değerini Anlamak İnsanın İki Yönü 28 Mayıs Cumhurbaşkanı Seçimi’ne Bakış Bayramlar Huzur ve Mutluluk Günleridir Câhiliye ve Ahlâk Barış ve Huzur İbadet ve Ahlâk Ramazan ayı ve oruç Dünya Hayatı Ölüm Gerçeği Depremlerden ve Üzücü Olaylardan İbret Almak Gün Birlik, Beraberlik ve Yardımlaşma Günüdür Deprem Gerçeği Sade Bir Hayat Kur’an’ın Önemi Gençle İletişim Âdâb-I Muâşeret, Görgü Kuralları Söz Söyleme Adâbı Noel ve Yılbaşı Din ve Ahlâk İffetli Olmak Yaratiliş Gayesini Anlamak Dünya Engelliler Günü Engelli Bireyi ve Aileyi Anlamak Terör saldırısı Yaşlıları Anlamak Çocukları Tanımak ve Anlamak Gençleri Anlamak Hz. Peygamber’in örnek ahlâkı Ahlâk Eğitiminin Önemi Dünya Hayatına Aşırı Düşkünlük Başarıya Ulaşmanın Kuralları Ailede ve Okulda Çocuk Eğitimi Dünyanın Cazibesine Aldanmak Dünya ve ahiret mutluluğu Siyaset ve Ahlâk İyi bir müslüman olmak Çocuk Yetiştirmek Tartışma Usulü Toplumsal Ahlâk İyilik Yapmak eşlerin karşılıklı vazifeleri Çevre Ahlâkı Kurban bayramının önemini anlamak Dünya-âhiret dengesi nasıl olmalı! Gençlik ve ahlâk Kötü Huylardan Korunmanın Yolları Aile Hayatı Kötü ahlâkın zararları Güzel ahlâkın faydaları Engellileri Anlamak İsraf ve Cimrilik Anneler baş tacıdır! İslâm Ahlâkı Takvâ Sahibi Olmak İslâm Ahlâkının İman Ve İbadetle Alakası müslüman ve ahlâk EDEB VE ÂDÂB Güzel ahlâk sahibi bir müslüman nasıl olmalı! İman, ibadet ve ahlak Ticaret ve Ahlak Ahlâkin önemi ve gayesi Güzel Ahlaklı Omalı Allah’a yönelmenin önemi! Aile Ahlakı Ahlâkî Görevler Ahlâkî Sorumluluk Ahlâka Olan İhtiyaç Ahlâkî Yozlaşma İhlâslı ve samimi olmanın önemi İffet ve Hayânın Önemi Güzel Ahlâklı Olmaya Özen Gösterelim! Güzel Ahlaklı Olmak Vefalı Olmak Bayram sevincini yaşamak! Annelerin Değerini Bilmek Ramazan, Kur’an Ve Oruç Bilinci Ramazan, Kur’an Ve Oruç Bilinci Temizlik İmandandır Miraç Ve Namaz Üzüntü Ve Sıkıntılarla İmtihan Tedbir Almak Ve Allah’a Güvenmek Sağlığı Korumanın Önemi Kadın Haklarına Bakış Kanaatkâr Olmak Hayatı Sade Yaşamak Takvâ Sahibi Olmanın Önemi Yılbaşı kutlamaları neyin nesi? Çocuk Ve Namaz Ailede Mutlu Olmanın Yolları Ailede Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Çeşitli Hurâfeler Ve Batıl İnançlar Lüks Ve İsraf Sorunu Doğru ve güvenilir olmayı hayatımıza ilke edinelim! Merhamet etmeyene merhamet edilmez! Ahlakımızı güzelleştirelim! Zinanın Zararları Hz. İbrahim denilince, aklımıza gelenler Mutlu Ve Uyumlu Evlilik Dünya hayatına aldanmak! Adaletten ayrılmamak! Güzel Ahlâk Mutlu Olmayı Sağlar Dünya Hayatının Cazibesi Mutluluk Özlemi Dünya Hayatını Anlamak Hz. Peygamber’in çocuklara verdiği değer Gençlere Tavsiyeler Ahde Vefa Son Çare Boşanma Eğitim, Öğretim Ve İlim Tevazu Sahibi Olmak Güzel Geçimli Olmak Hz. Peygamber’in hoşgörüsü ve affediciliği Şefkat Ve Merhamet Eşini Tanımanın Önemi Yaşlılar, gözü yaşlı olmasın! Doğru Ve Güvenilir Olmak Hz. Peygamber (s.a.s.)’İn ahlâkî özellikleri Model şahsiyet, hz. Peygamber (S.A.S.) İhlâslı / Samimi Olmanın Önemi Güzel Davranışlar Huzur Ve Mutluluk Kazandırır Neslin Korunması Ailede Çocuğun Yaşına Göre, Din Eğitimi Verilmesi Genç Neslin Manevi Sorunları Evlilikte Mutsuzluğun Sebepleri Bayramları Fırsat Bilmeli Oruç, Ahlâkımızı Güzelleştirir Müslüman bir genç nasıl olmalı? Gençliğin Önemi Gelin-Kaynana Geçimsizliği Ve Çözüm Önerileri Ailede Çocuğun Ahlâk Eğitimi Aile İle İlgili Sorular Ve Cevapları İslâm’ın Kadına Verdiği Değer Başarılı Olmak Ailede Erkeğin Sorumlulukları İnsan hayatının dört önemli dönemi: Çocukluk-Gençlik-Yetişkinlik-Yaşlılık Âhirete İnanmanın Faydaları Yılbaşı Gerçeği Âhirete Imanın Önemi Üç Kutsal Mekânın Özellikleri Dünya Hayatının Aldatması Dünya Ve Âhiret Dengesini Kurmak Ahlâkî Çöküntü Lüks Ve İsraf İlgisi Mal, Mülk, Servet Tutkusu İnsanların Birbirleriyle İmtihanı Cinsellikle İmtihan Üzüntülerle, Bela Ve Musibetlerle İmtihan Dünya Hayatı Bir İmtihandır Dünya Hayatinda Mal Mülk, Evlât, Makam Ve Mevki Gibi Imkânlarla Övünmek Kurban İbadetinin Önemi Dünya Hayatına Hırsla Kapılmak Dünya Hayati Bir Oyun, Oyalanma Eğlence Ve Övünmedir Hayatı Anlamak Ve Anlamlandırmak Doğal Âfetler Hz. Peygamber (s.a.s.)’İn aile hayatı Eğitim Ve Mutluluk Duâ, Huzur Ve Mutluluk Kaynağıdır Bayram Dünya Hayatı Kısa Ve Geçicidir Orucun Önemi Ve Mahiyeti Ergenlik Döneminin Özellikleri Anneler her zaman hatırlanmalıdır! Anne Babaya İyi Davranmak Asr-ı Saadet En güzel örnek hz. Muhammed (s.a.v.) Mutlu Ve Huzurlu Olmak Çocuğa Görgü Kurallarını Öğretmek davet bilinci İman Ve Güzel Davranışların Önemi Ailenin Temel Kuralları Hz. Peygamber’in akla verdiği önem Evliliğe Hazırlık Ve Eş Seçimi Gençlik Çağı Ve Önemi Ergenlik Döneminin Özellikleri Çocuklar zararlı alışkanlıklardan nasıl korunmalı? Evlilikte Geçimsizliğin Nedenleri Ahiret Hayatı Eşler Arasındaki Güzel Geçimin Formülü Doğal Âfetlerin Sebepleri Çocuklarımıza İbadet Bilinci Kazandırmak Kur'ân Ve Sünnetin Hayatımızdaki Yeri Ve Önemi Yılbaşı kutlamaları neyin nesi? İlmin Ve Eğitimin Önemi Dünya Hayatı Bir İmtihandır Mutlu bir yuva nasıl kurulur, nasıl korunur? İnsan Gerçeği Evliliğin Meyvesi Çocuklar Gerçek mutluluğun yolu: İman Ve Sâlih Amel Evlilikte Aile İçi Sağlıklı İletişim Evliliği Kolaylaştırmak Çocuk Ve Disiplin Cennet Ve Cehennem Ailede Çocuk Eğitimi Çocukta Sorumluluk Duygusunun Geliştirilmesi Çocuğun Beden Ve Ruh Sağliği Çocukla Sağlıklı İletişim Televizyon, Bilgisayar ve İnternet Kıskacında Çocuk Özürlü Çocuklar Ve Mânevî Kazanımları İlim Ve Eğitimin Önemi Günümüzde Kaybolan Değerlerimiz: Komşuluk Hz. İbrahim (a.s)’dan İbretler Ve Öğütler İslâm’da Gençlik Ve Gençliğe Verilen Önem Gençlik Ve Arkadaşlık Dünyevîleşmenin Hazin Sonu Zulme Karşı Çıkmak Körü Körüne Bağlılık Gençlik Sorunları Ve Çözümleri Akıllı Olmak! Kadın Hakları Gençle Sağlıklı İletişim Mutlu Olmanın Yolları Dünya Hayatının Gerçeği Çağın Hastalığı: Dünyevileşmek Adaletli Olmak Ve Zulümden Kaçinmak

KÖŞE YAZARLARI TÜMÜ