Portekiz, uzun süredir Avrupa’da yatırım yoluyla oturum izni sağlayan ülkeler arasında en çok ilgi görenlerinden biri. Ancak 2023 sonunda yürürlüğe giren yasal değişikliklerle birlikte ülkenin Altın Vize (Golden Visa) programında köklü bir dönüşüm yaşandı. Özellikle gayrimenkul yatırımı üzerinden oturum izni alma imkânının kaldırılması, hem bireysel yatırımcılar hem de danışmanlık sektöründe yeni bir dönemin habercisi oldu.
Yatırım Yoluyla Oturumda Yeni Dönem: Fon ve İnovasyon Odaklı Model
Portekiz hükümeti, konut piyasasında yaşanan spekülatif fiyat artışları ve barınma krizine yanıt olarak, Ekim 2023 itibarıyla gayrimenkul yatırımı ile Golden Visa başvurusu yapma hakkını tamamen kaldırdı. Bu değişiklikle birlikte, artık oturum izni almak isteyen yatırımcıların tercih edebileceği alanlar sınırlı ve daha stratejik hale getirildi. Yeni dönemde oturum izni için geçerli yatırım yolları şu şekilde belirlendi:
-
500.000 Euro veya üzeri tutarda bir yatırım fonuna katılım (özellikle Portekiz merkezli risk sermayesi veya kalkınma fonları)
-
Portekiz merkezli araştırma ve geliştirme projelerine 500.000 Euro katkı
-
Kültürel mirasın korunmasına yönelik kamu projelerine 250.000 Euro bağış
-
Yerel bir şirket kurarak en az 10 Portekiz vatandaşı için istihdam yaratmak
Bu düzenlemeyle birlikte, programın odağı konut yatırımlarından bilgi ekonomisi, inovasyon ve kamu yararına dayalı fonlara kaydırılmış oldu.
Gayrimenkul Yatırımı Artık Kabul Edilmiyor
Geçmişte Portekiz’de en az 280.000 Euro değerinde gayrimenkul alan yatırımcılar, Altın Vize programı kapsamında oturum izni alabiliyordu. Bu model, özellikle Türkiye’den ve Brezilya, Çin gibi ülkelerden başvuranlar arasında oldukça popülerdi. Ancak artık konut alımı, oturum izni kazanmak için geçerli bir yatırım türü olmaktan çıkarıldı.
Bu kararın arkasında, yerel halkın yaşadığı konut sıkıntısını hafifletme ve büyük şehirlerde yaşanan fiyat artışını yavaşlatma hedefi bulunuyor. Lizbon, Porto gibi merkezlerde yaşanan yoğun talep, sosyal dengeleri zorlamaya başlamıştı.
Oturum Süresi ve Vatandaşlığa Geçiş Hâlâ Mümkün
Portekiz’de Yatırım Yoluyla Oturma İzni, ilk etapta iki yıl geçerli oluyor ve ardından iki kez üçer yıl süreyle yenilenebiliyor. Toplamda beş yıl yasal oturum sağlandıktan sonra kişi, Portekiz vatandaşlığına başvurma hakkı kazanıyor. Bu süreçte Portekiz’de tam zamanlı ikamet şartı aranmıyor; her yıl yalnızca belirli bir süre ülkede kalmak yeterli görülüyor. Ancak vatandaşlık için Portekizce dil bilgisi (A2 seviyesinde), sabıka kaydının temiz olması ve yasal ikamet süresinin belgelenmesi şart koşuluyor.
Sürecin Karmaşıklığı Nedeniyle Uzman Danışmanlık Talebi Artıyor
Yeni sistem, gayrimenkul yatırımına göre daha teknik ve belge odaklı ilerlediği için, başvuru sahiplerinin profesyonel destek alması önem taşıyor. Fon yatırımlarının yasal uygunluğu, istihdam projelerinin kriterlere uygunluğu veya bağış mekanizmalarının takibi, bireysel başvurularla kolay yürütülemeyebiliyor.
Bu bağlamda, Goldenvisasolutions.com gibi uzman platformlar, yatırımcıların yeni kurallara uyumlu hareket etmelerine yardımcı oluyor. Platform üzerinden hem geçerli yatırım araçları hakkında güncel bilgi alınabiliyor hem de süreç, yetkili danışmanlarla yürütülerek hukuki riskler en aza indirilebiliyor.
Portekiz’in Golden Visa sisteminde yaptığı bu köklü değişiklik, sadece yerel piyasaları değil, küresel göç yatırım trendlerini de etkiliyor. Gayrimenkul yatırımı olmadan da oturum izni almak artık mümkün, ancak bunun için fon yönetimi, girişimcilik ve kamu yararına odaklanan stratejik bir yaklaşım gerekiyor.
Yatırım yapmadan önce güncel mevzuatın dikkatle incelenmesi, başvuru sürecinin uzmanlarla birlikte yürütülmesi ve fon seçiminin sürdürülebilir projelere yönelmesi, yeni dönemin temel başarı kriterlerini oluşturuyor.
