Eski 12 Hayvanlı Türk Takvimi’nde de 21 Mart, yılın ilk günüdür. Nevruz, aynı zamanda Türklerin Ergenekon’dan demirden dağları eriterek çıkış günüdür. Nevruz destansı, mitolojik ögeleri içeren bir gelenektir. Türk kimliğimizin de önemli bir parçasıdır.
Tarihin çok eski zamanlarından beri kuzey yarım kürede ekvatorla dönence arasında var olan bütün ulusların yaşamında bütün dinlerin hayatında 21 Mart son derece önemli bir gündür. Nedeni kış bitiyor, bahar başlıyor. Kış, yeryüzünde hemen her yerde soğuk, karanlık ve kıtlıkla ilişkilendirilen unsurları olan beklenilmeyen ve istenilmeyen bir dönemdir. Bahar bunun tam tersidir. Daha da önemlisi 21 Mart, çok eski zamanlardan beri gece ile gündüzün eşitlendiği bir doğa olayıdır. Öyle ki güneşin etrafında dönen gezegenlerin ilk başlangıç şekilleri aldığı zamandır.
Bu günde armağanlaşmalar, ev gezileri olur, at yarışları yapılır, Gökbörü (Kökbar) oynanır. Atalara ve tarihe saygı gibi gelenekleri sonraki kuşaklara aktarma işlevi olan güzel bir bayramdır. Vazgeçilmez geleneklerden birisi de ateşten atlamadır. Eski Türk inancında ateşin kişiyi kötülükten arındırdığına inanılır. Örneğin, Bizans Elçilik Kurulu, Göktürk Kağanının önüne getirildiğinde kötülüklerden arındırılsın diye iki ateş arasından geçirildi.
Kutlamalarda geleneksel oyunlarımızdan topaç çevirme, aşık, dokuz kumalak gibi oyunlar oynama, ateş üzerinden atlama, örs üzerinde balyozla demir dövme gibi etkinlikler olur.
Türk boylarında Ergenekon Destanı’ndaki demir imgesini anımsatacak biçimde Nevruz günü ateşte demir ısıtılıp dövülür. Nevruz öncesi buğday, mercimek vb. tahıllar ıslatılıp çimlendirilir; elde edilen yeşil filizler, körpe yapraklar ve çiçeklerle birlikte evlerde kurulan Nevruz masalarında kullanılır. Nevruz masalarına boyalı yumurtalar, ayna, su dolu tas, çeşitli meyve, tatlı ve baharatlar konulur. Bazı topluluklarda bu bayram için ayrılan büyük ve küçükbaş hayvanlar kurban edilir. Nevruz için özel olarak pişirilen yemeğin topluca yenilmesi, bayram süresince çeşitli yarışmalar düzenlenmesi ve oyunlar oynanması gibi gelenekler de yaygındır. Nevruz kutlamalarında 7 sayısıyla ilgili bazı gelenekler göze çarpmaktadır. Günümüzde de Nevruz yemeğinde yedi çeşit tahılın kullanılması bu sayıyla ilgili geleneğin devam ettiğini göstermektedir.
Doğanın yenilenmesi, yeniden doğma, bir tür arınma ve bolluğun sağlanması, iyi yazgının ve yaşamın gücünün şölenler, sevinç gösterileri, kutlama törenleri ve yuğ törenleri gibi etkinliklerle kutlanması olan Yeni Gün Bayramı Türk Birliği’nin günümüze dek gelen çok önemli ortak kültürüdür. Yeni kuşağa anlatılması, yeryüzü Türklüğünün ortak değerini Türk’e özgü biçimde özüne bağlı kalınarak yaygın biçimde kutlanılması dileğiyle Yeni Gün (Nevruz) kutlu olsun.
“Körükle ateş yakalı,
Bakırdan dağı yıkalı,
Ergenekon’dan çıkalı,
Nevruz, Türkün bayramıdır.”
Mustafa KESKİN
Genel Başkan
Dilde Fikirde İşte Birlik Yolu Derneği
Kutlu Yol
