Ancak belirtilen günde ve sayfalarda kanunla ilgili herhangi bir müzakere tutanağı bulunmuyor.
Fihrist’e müzakeresi yapılmayan kanun hakkındaki bilgiyi kim ve niye yazmıştır?
Sonuç olarak, 68 yıl sonra 2425 sayılı kanunun ne olduğunu, ancak 2002’de öğrenebildik.
Kanun 3 Mayıs 1934 tarihli…
TBMM, 2 Nisan’dan itibaren ayın son günü dâhil 12 gün çalıştı.
1934 yılının Nisan ayı tutanağı, TBMM Zabıt Ceridesi’nin 21’inci cildidir. Nisan ayında kanunla ilgili herhangi bir müzakere yapılmamıştır.
4’üncü devre, 3’üncü yılın Mayıs 1934 dönemi zaptı 22’nci cilttir. Fihrist’inde (s.1-3) 67 kanun (sayı: 2421-2488) hakkında bilgi vardır. Fihrist’te 3 Mayıs 1934 tarih ve 2425 sayılı kanun içinse yazan şudur: “2425 sayılı kanun Millî Müdafaa Vekâletince 49 500 000 liralık taahhüdat icrası hakkında, sayfa 6:9, 12, 21, 32:35.”(9)
Fihrist’te belirtilen sayfalar nedeniyle kanun tarihi 3 Mayıs’ta ve devamı 5-7 Mayıs’ta da TBMM gündeminde adı geçen kanunla ilgili müzakere yapılmamıştır.
Kanun, ‘Fihrist’ten başka, 1934 Yılı Bütçe Kanunu’nun G Cetveli’nde de ‘2425 sayılı Millî Müdafaa Vekâletince gelecek senelere sarî taahhüt icrasına dair’ olarak yazılmıştır.
Kanunun Resmî Gazete varlığı bu kadardır. Zaten kanunlarla ilgili sıralamada da “kanun yayınlanmamıştır” yazılmıştır.
Özet olarak, TBMM’nin 4’üncü devresinin 22’nci cildinin Fihrist’inde yazılana göre 2425 sayılı kanunun müzakeresi yapılmıştır, ama belirtilen günde ve sayfalarda kanunla ilgili herhangi bir müzakere tutanağı bulunmamaktadır.
Gizli celsede müzakere yapılmış olacağını düşünerek, TBMM GC Zaptına da baktım.
TBMM, 1931-1935 döneminde 25 Ekim 1934’te gizli celse için toplanmıştır. Konuysa, Balkan İtilafı Çerçevesinde Yugoslavya ve Romanya ile İmzalanan Antlaşmanın müzakeresiydi. Bu, 2 Eylül 1927-15 Mayıs 1950 döneminin tek gizli celse oturumuydu.
Soru şudur: Fihrist’e müzakeresi yapılmayan kanun hakkındaki bilgiyi kim ve niye yazmıştır?
GİZLİ KANUNA 68 YILLIK PERDE
Milletvekillerini CHP liderinin atadığı Meclis’in yasama faaliyetine değindim.
Bu kadar mı?
Devamı var.
Yazıldığına göre TBMM’nin kabul ettiği kanun gizlendi, tutanakta tek satır yazılmadı.
Belki kanun, tasarı ya da teklif Meclis’e gelmeden doğrudan yazılmış olamaz mı? Hayır demek mümkün mü?
Çünkü TBMM, kanunu Resmî Gazete’de yayımlamadı.
Kanunun, yaklaşık üç çeyrek asır gündeme gelmemesi de hayli ilginçtir. Nasıl olur da hiçbir milletvekilinin dikkatini çekmez ve gündeme getirmez.
Neyin gizlendiğini ancak 68 yıl sonra öğrenebildik.
İSTANBUL MİLLETVEKİLİ AZMİ ATEŞ,
İstanbul Milletvekili Azmi Ateş, 19 Mart 2002’de gizli kanunla ilgili TBMM Başkanlığı’na yazılı soru önergesiyle başvurdu (sayı: 7/6576). Azmi Ateş, konunun hikayesini, 1’inci soruda yazdı (aynen aktarıyorum):
“1934 tarihinde çıkarılmış olan 2425 sayılı kanunu temin etmek için her zamanki prosedür gereği, TBMM kütüphanesinden istedim. İlgililer bulamayınca, bu defa Kanunlar Kararlar Müdürlüğü’nden temin etmeye çalıştım. Gizli olması dolayısıyla sizin onayınızın gerektiğini söylediler. Bunun üzerine Genel Sekreterlik’ten -sizinle yaptıkları görüşme sonucunda- bu kanunu Başkanlıktan bir yazıyla talep etmem gerektiği cevabını aldım. Bu durumu teyid etmek üzere de sizi telefonla aradım. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü tarafından 1989 yılında ‘Kanunlar Külliyatı Fihristi’ adıyla yayınlanan kitapta; 2425 sayılı kanunun karşısında 'Bu kanun neşredilmemiştir' ifadesi yer almaktadır. Ayrıca, Emekli Hâkim Tümamiral Fahri ÇÖKER, Av. Faruk KAZANCI ve Muharrem KAZANCI tarafından 1991’de hazırlanıp ‘Türkiye Cumhuriyeti Kanunları’ adıyla yayınlanan kitabında ise, 2425 sayılı kanun için 'Bu kanun gizliliği dolayısıyla yayınlanmamıştır' denmektedir. Bu tesbitlerimin ışığı altında, size sormak istiyorum. Bu kanunun adı ve ‘konusu’ nedir?”
İkinci ve üçüncü soru da kanunla ilgili ve kendisine verilmesi hakkındaydı.
Milletvekili Azmi Ateş’e kadar kimse bu gizli kanunu merak etmemiş ya da önemsememiştir.
TBMM BAŞKANI ÖMER İZGİ
TBMM Başkanı Ömer İzgi’nin verdiği yanıtla, 2425 no’lu kanun üzerindeki gizlilik perdesi kaldırıldı. 3 Mayıs 1934 tarih ve 2425 no’lu Millî Müdafaa Vekaleti’nce 49,5 Milyon Liralık Taahhüdat İcrası Hakkında Kanun yedi maddedir. Kanunla sekiz senede, askeri yönden gerekli araç gerecin alınması ve emlakin inşasıyla tamiri için toplam 49,5 milyon liralık harcama yapılması planlandı. 5’inci maddede ilga edilen kanun (8 Haziran 1933 tarih ve 2283 sayılı) askeri ihtiyaçlar için Ankara, Konya ve Merzifon’da alınacak binalar hakkındaydı.
Kaynağın bir tür örtülü ödenek gibi harcanmasının öngörüldüğü kanunla, gelir/gider bütçesi gerçekleşmesinin 207/229 milyon lira olduğu(15) 1934’te, sekiz yılda askeri ihtiyaçlar için 49,5 milyon lira harcanması planlandı.
1934’te başlangıç gelir/gider bütçesi 184,1 milyon lira olup, bunda Milli Müdafaa Vekaleti (Millî Savunma Bakanlığı) payı yaklaşık yüzde 27’ydi (49,4 milyon liraydı).(16)
TBMM Başkanı Ömer İzgi, cevaplarının 27 Mart 2002’de TBMM Tutanak Dergisi’nde (cilt: 90) yayımlanmasından önce 19 Mart’ta yaptığı açıklamadaysa, iki doğru olmayan söylemde bulunmuştur. Birincisi, 2425 sayılı kanunun Resmî Gazete’de yayımlandığını ve ikincisi de TBMM’de görüşüldüğünü söylemiştir. İkisi de yanlıştır.
Mevcut eldeki bilgiye göre, ortada ne yayımlandığı gazete ne de kanunun müzakere tutanağı vardır.
Kaynak: Nevzat ONARAN - Duvar
