Mısır’ın Seydibesir Kuveysna Osmanlı Useray-ı Harbiye Kampı’nda, 1’inci Dünya Savaşı sonrasında Mehmetçiğe yapılan vahşetin sır perdesi halen tam olarak aydınlatılabilmiş değil.
1918-1920 yılları arasında İngilizler tarafından yapılan büyük işkencelerle kampta 15 bin Mehmetçik krizollu maddenin döküldüğü havuzlara indirilerek tek tek kör edildi. Bunların arasından da yüzlerce Mehmetçik maalesef feci bir şekilde can verdi.
Konu 1921 yılında TBMM’de görüşüldü ancak o yıllardan bu yana hiç gündeme gelmedi. Yakın zamanda konuyu gündeme getiren, konuyla ilgili bazı çalışmalar yaşanan bu acı dramı gündeme taşıdı. Fakat bu girişimlerin hedefine ulaşabildiğini söylemek mümkün değil.
KRİZOLLU HAVUZDA İŞKENCE
15 bin askerimize krizollu havuzda yapılan büyük vahşet ve sosyal sitelerde geniş olarak yer bulmuştu. Bu vahşet Birinci Dünya Savaşı’nda yaşanmış olup İngilizlere, 150 bin askerimize uygulanmıştır. Bu askerlerden bir kısmı Mısır’ın iskenderiye şehri yakınlarında bulunan Seydibeşir Usare Kampı’na hapsedilmişti. Kampın tam adı, “Seydibesir Kuveysna Osmanli Useray-i Harbiye Kampı” idi.
Bu kampta, 1918′de Filistin cephesinde esir düşen 16. Tümen’in 48. Alayı’na baglı Osmanlı askerleri tutulmakta idi.
12 Haziran 1920′ye kadar iki yıl boyunca askerler her türlü işkence, eziyet, ağır hakaret ve aşağılamaya maruz bırakıldılar.
Bu insanlık dışı muamelenin nedeni ise Ermenilerdi. Kamptaki, Türkçe bilen Ermeni tercümanlar yalan, yanlış çevirileri sonucu kampların İngiliz komutanları, azılı Türk düşmanı haline gelmişlerdi.
Savaş sonrasında ise kamptaki ağır koşullar nedeniyle ölenler dışındaki askerleri teslim etmek, ingilizler’in işine gelmiyordu. Çünkü, olası yeni bir savaşta, bu askerlerin yeniden karşılarına çıkabilecekleri Ermeniler tarafından, İngilizlere empoze edilmekteydi. Çözüm olarak toplu katliam yapılabileceği düşünülmeye başlandı.
Askerlerimiz, mikrop kırma bahanesiyle, süngü zoruyla dezenfekte havuzlarına sokuldu. Ancak suya normalin çok üzerinde krizol maddesi katılmıştı. Mehmetçik, daha ayağını soktuğunda, aşırı krizol maddesi nedeniyle haşlanıyorlardı. Ancak ingiliz askerleri dipçik darbeleri ile askerlerimizin havuzdan çıkmalarına izin vermiyorlardı.
GÖZLERİ YANDI
Mehmetçikler, bele kadar gelen suya başlarını sokmak istemedi. Ancak bu kez ingilizler havaya ateş etmeye başladı. Askerlerimiz, ölmemek için başlarını suya soktular. Ancak başını sudan kaldıran artık göremiyordu. Çünkü gözler yanmıştı. Dışarı çıkanların halini gören sıradaki askerlerimizin direnişleri de fayda etmedi ve 15 bin askerimizin gözü kör oldu.
Bu akıl almaz vahşet, 25 Mayıs 1921 tarihinde TBMM’de görüşüldü. Milletvekilleri Faik ve Şeref beyler bir önerge vererek, Mısır’da esirlerin krizol banyosuna sokularak 15 bin vatan evladının gözlerinin kör edildiğini, bunun faili olan İngiliz tabip, garnizon komutanı ve askerlerinin cezalandırılması icin TBMM’nin teşebbüse geçmesini istediler. Tabii ki yeni kurulan devletin bin türlü sorunu vardı. Bu hesap sorma işi de zamanla unutuldu gitti.
KRİZOL NEDİR?
Krizol metilfenol sınıfından organik bileşiklerdir. Çoğunlukla, doğal halde ya da aromatik bileşiklerin üretimiyle elde edilirler. Bazen fenol ya da fenolikler olarak adlandırılırlar. Sıcaklığa bağlı olarak krizol katı ya da sıvı halde bulunabilir.Krizol (Cresol) ençok Lysol isimli markayla bugün tuvaletlerde dezenfekte edici olarak kullanılan keskin kokulu temizlik maddesinin kimyasal ismidir.
Kaynak: Muhtelif
