TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker: “Bilimsel bilgiyi esas alıyor ve bilim diplomasisini önceliyoruz.”
Çalıştaya kadar geçen sürecin aslında aylar önce başladığını ifade eden TÜBA Başkanı Prof. Şeker konu hakkında şu şekilde konuştu: “Geçtiğimiz aylarda Moğolistan’ın Ankara Büyükelçisi Sayın Bold Ravdan bilim diplomasisi çerçevesinde Moğolistan ve Türkiye arasındaki bilimsel iş birliğinin geliştirilmesi amacıyla TÜBA’ya bir ziyaret gerçekleştirdi; gündeme getirilen Cengiz Han hakkında ortak bir çalışma yönünde fikir birliğine varıldı. TÜBA’nın Türkiye’de Cengiz Han ve Moğolistan konusunda çalışmaları olan bilim insanlarına yaptığı, davet sonucu farklı üniversitelerden 20 akademisyenle düzenlediğimiz online çalıştayı Haziran ayında gerçekleştirdik; TÜBA’nın koordinatörlüğünde Cengiz Han ve Moğolistan tarihi konusunda mevcut belgelerin ve kültürel eserlerin listelenmesi ve derlenmesi sürecinin ardından izlenecek bir sonraki yol haritası görüştük.” dedi.
Prof. Şeker, Cengiz Han ve Mirası Çalıştayı kararının ise Haziran ayında gerçekleşen online toplantıda alındığını, çalıştayın ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan’ın geçmiş dönemde Moğolistan ve Moğol tarihi ile ilgili araştırmaları dolayısıyla özellikle ALKÜ’de planlandığını dile getirdi, destekleri dolayısıyla da Prof. Kalan’a ayrıca teşekkür etti. Bilimsel bilgiyi esas alan ve bilim diplomasisini önceleyen TÜBA’nın, ortak kültürel ve bilimsel değerler üzerinden iki ülke ilişkilerinin derinleştirilmesi noktasında çalıştayı çok önemli bulduğunu vurguladı. “Türk tarihinin önemli simalarından Cengiz Han’ın bilimsel anlamda, tarihi veriler üzerinden ve sağlıklı bilgi temelinde objektif değerlendirmelere tâbi tutulmasını çok değerli buluyoruz. Çalıştayda geçmişten günümüze Moğol tarihinin Anadolu’ya etkileri de dahil olmak üzere birçok tarihi, sosyo-kültürel ve yoğun emek mahsulü bilimsel çalışma paylaşılacak.” dedi.
Moğolistan’ın dış politika konseptinde Türkiye’nin 2011 itibariyle “üçüncü komşu” olarak yer aldığını söyleyen Prof. Şeker “Türk ve Moğol dilleri, bu dillerin arasındaki bağlantılar, Göktürk Kitabeleri ve özellikle Uygur-Uranhay ve Sayan dilleri üzerine çalışmaları ile 2018 yılında Sosyal ve Beşerî Bilimler kategorisinde TÜBA Uluslararası Akademi Ödülünü Moğolistan Bilimler Akademisi Üyesi Bold Luvsandorj’un aldığını hatırlattı. Diğer yandan 2021 yılının Türkiye’de “Moğolistan Turizm Yılı” ve Cumhuriyetimizin 100. yılı olan 2023 yılının ise Moğolistan’da “Türkiye Turizm Yılı” ilan edilmesi yönünde çalışmaların da ülke temsilcilikleri koordinasyonunda devam ettiği bilgisini verdi.
Dört oturumda Cengiz Han, Moğollar ve Büyük Miras
Programın ilk oturumu olan “Cengiz Han Dönemi ve Algısı”nın moderatörlüğünü TÜBA Asli Üyesi Prof. Dr. Feridun Emecen yerine getirecek ve; TÜBA Şeref Üyesi Prof. Dr. İsenbike Togan "Cengiz Han'ın İç Asya Halklarının Kaderine Getirdiği Değişim", ALKÜ Rektörü Prof. Dr. Ekrem Kalan “Cengiz Han ve Global Dünya Tasavvuru”, Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Saadettin Yağmur Gömeç "Çingiz Han ve Ortaya Çıktığı Çağın Özellikleri", Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Abdullah Gündoğdu ise "Türkiye ve Türk Dünyası Tarih Bilincinde Cengiz Algısı" hakkında konuşacak.
“Cengiz Han Evladı” adlı ikinci oturumun moderatörlüğünü ise Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nermin Şaman Doğan üstlenecek. İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ölmez "Cengiz Hanın Dilinden İstanbul'a Kalanlar", Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu “Rus Yıllıklarındaki Tarihî Hikâyelerde Altın Orda”, Erciyes Üniversitesi’nden Prof. Dr. Abdülkadir Yuvalı “Cengiz Han'ın Evlatlarının Merkezîleştirme Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mustafa Uyar “Moğol Hanlarının Müslümanlaşması”, İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nilgün Dalkesen "Moğol İmparatorluk Mirasının Önemli Bir Unsuru olarak Alan-goa Kültü", Ege Üniversitesi’nden Doç. Dr. Serkan Acar “Moğolların İkinci Kuşak Halefleri: Türk-Tatar Hanlıklarında Yönetim Anlayışı”nı anlatacak.
İnönü Üniversitesi’nden Prof. Dr. Neslihan Durak “Yazma ve Minyatürlü Eserler” adlı oturumun moderatörlüğünün yanı sıra ilk konuşmacı olarak "Nesebname-i Müluk (Moğol Kısmı) ve Muizzü'l- Ensab'ın Biçim ve İçerik Açısından Mukayesesi” hakkında sunum yapacak. Bonn Üniversitesi’nden Dr. İlker Evrim Binbaş “Türkiye Kütüphane ve Arşivlerinde Cengiz Han ve Moğollar’ın İzleri”, Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Serpil Bağcı "İlhanlı Resim Sanatı Mirasına Dair Gözlemler” ve Topkapı Sarayı El Yazma Kütüphanesinden Zeynep Atbaş ise "Topkapı Sarayı Kütüphanesindeki Sanatlı İlhanlı Elyazmaları" hakkında konuşacak.
“Mimari eserler” başlıklı son oturum ise İstanbul Medeniyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hayrunnisa Alan tarafından yönetilirken Prof. Dr. Nermin Şaman Doğan “Erzurum'un Sembolü İki Medrese: Çifte Minareli/Hatuniye ve Yakutiye Medreseleri”, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erdal Eser “13. Yüzyıl: İlhâni Etki Açmazı”, Hacettepe Üniversitesi’nden Meral Koçak “Amasya'da Bir Darüşşifa/Hastane, Kırşehir'de Caca Bey Medresesi” ve Akdeniz Üniversitesi’nden Dr. Mehmet Sağ ise “Cengiz Han Dönemi Moğol Sanatında Estetik Algı” üzerine sunum yapacak.
