Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, sosyal mecralarda dezenformasyonu engellemeyi öngören yasayla birlikte Ekim 2022’de “Dezenformasyon Bülteni” paylaşmaya başladı. Söz konusu bülten, Başkanlık tarafından “Yalan” olarak değerlendirilen haftanın haberlerini konu alıyor, bu değerlendirmenin ardındaki gerekçelere yer veriyor.
İletişim Başkanlığınca paylaşılan ve yalan olarak değerlendirilen haberlerin bulunduğu en güncel bülten, 31 Ekim - 6 Kasım haftasında paylaşılan haberlere yer verdi. Başkanlık tarafından yalan olarak değerlendirilen haberler ve gerekçeleri şu şekildeydi:
Bu içerikteki tüm ifadeler, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca tarafından paylaşılan bültenden olduğu şekilde alınmış, hiçbir şekilde değiştirilmemiştir.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca yalan olarak değerlendirilen haberler (31 Ekim - 6 Kasım)
1) “TOGG’un Üretim Bandı Yok” İddiası
2) Akkuyu Nükleer Güç Santrali Bölgesine Kurulacak Radar Sistemi “Ülkemizin Güvenliğini Tehdit Edebilir” İddiası
3) “Kuduz Meselesi Yalan Çıktı” İddiası
4) AFAD Tatbikatına Yönelik Asılsız İddialar
5) “Çin’in Long March 5B Roketi Türkiye’ye Düşecek” İddiası
6) “ABD Savaş Uçakları KKTC Hava Sahasını İhlal Etti” İddiası
“TOGG’UN ÜRETİM BANDI YOK” İDDİASI
Bazı basın yayın organlarında yer alan ve sosyal medyada paylaşılan, “TOGG’un üretim bandı yok” iddiası, doğru değildir.
TOGG’un teknoloji üssü olarak tasarlanan Gemlik Kampüsü’nün temeli, 18 Temmuz 2020 tarihinde atılmış, tesisin üst yapı çalışmalarına Ocak 2021’de başlanmıştır. Tesisin inşası, planlandığı gibi iki yılda tamamlanmıştır. TOGG’un resmî Twitter hesabından aracın tüm üretim aşamalarını ve üretim bandını açık şekilde gösteren bir video yayınlanmıştır.
536 BİN METREKÜP KAZI ÇALIŞMASI
Gemlik Kampüsü’nün zemin güçlendirmesi için 44 bin adet beton kolon üretilmiştir. 536 bin metreküp kazı çalışması, 493 bin metreküp yapısal dolgu çalışması yapılan tesisin inşasında, 34 bin ton demir, 325 bin metreküp beton kullanılmıştır. 230 bin metrekare yalıtımın yanı sıra toplam 55 bin metrekare cephe panel, 520 bin metre elektrik kablolama ve 160 bin metre boru hattı döşemesi yapılmıştır.
Gemlik Kampüsü, Gövde, Boya ve Montaj tesislerinin yanı sıra Ar-Ge Merkezi, Stil Tasarım Merkezi, Prototip Geliştirme ve Test Merkezi, Strateji ve Yönetim Merkezi ile Kullanıcı Deneyim Parkı birimlerini barındırmaktadır.
'TÜM HIZIYLA DEVAM EDECEK'
Boyahane, 5 gr/m2’den az “uçucu organik bileşen” salımı ile Türkiye’deki yasal sınırın 9’da 1’i, Avrupa’daki yasal sınırın ise 7’de 1’i değerle Avrupa’nın en temiz boyahanesi özelliğine sahiptir. 1,2 milyon metrekarelik alan üzerine inşa edilen kampüs, 230 bin metrekare kapalı alana sahiptir. Üretim hatlarında toplam 250 robot devreye alınmış ve 1.6 kilometrelik test pisti inşa edilmiştir. İlk yıl 20 bin TOGG üretilmesi planlanan Gemlik Kampüsü de üretim kapasitesi 175 bin adede ulaştığında toplam 4 bin 300 kişiye istihdam sağlayacaktır. 29 Ekim’de açılışı gerçekleştirilen kampüste, üretim tüm hızıyla devam etmektedir.
2. AKKUYU NÜKLEER GÜÇ SANTRALİ BÖLGESİNE KURULACAK RADAR SİSTEMİ “ÜLKEMİZİN GÜVENLİĞİNİ TEHDİT EDEBİLİR” İDDİASI
Akkuyu Nükleer Güç Santrali bölgesine kurulacak radar sistemine ilişkin, “ülkemizin güvenliğini tehdit edebilir” iddiası, asılsızdır. Kasım 2021’deki protokolle, Türkiye’nin savunma sanayii devi ASELSAN tarafından geliştirilen radarların, Akkuyu Nükleer Güç Santrali bölgesini koruması kararlaştırılmıştır. Radarların kontrol ve denetimi, Türkiye’nin kolluk güçleri tarafından yapılmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti kolluk kuvvetlerinin denetimindeki yerli ve milli radarların, ülkemizin güvenliğini zafiyete uğratması veya tehdit oluşturması söz konusu değildir.
3. “KUDUZ MESELESİ YALAN ÇIKTI” İDDİASI
Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde iki çocuğun sokak köpeği tarafından ısırılmasına ilişkin, bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan, “Kuduz meselesi yalan çıktı” iddiası, doğru değildir. Bitlis’in Adilcevaz ilçesine bağlı Göldüzü Köyü’nde 9 yaşındaki arkadaşı P.E. ile köpeklerin saldırısına uğrayan 10 yaşındaki M.E. hastaneye başvurmuş, kuduz şüphesiyle Ankara Hacettepe Üniversitesi Hastanesi’ne nakledilmiş. Tetkiklerde sudan korkma, tükürük salgısında artış, hırçın davranışlar ve anlamsız konuşmalar gibi belirtiler gösteren M.E.’nin tükürüğünde, kuduz virüsü saptanmıştır. M.E. tedavi altına alınırken, testlerinde kuduz virüsüne rastlanmayan P.E., tetkiklerin ardından taburcu edilmiştir.
Kentte, kuduz tehlikesine karşı yapılan taramada, ısırılıp sağlık kuruluşuna başvuru yapmayan 36 vaka daha tespit edilmiştir. Valilik, olayın yaşandığı köy ve çevre köylere hayvan giriş ve çıkışını yasaklamış, hayvan karantinası uygulandığını duyurmuştur.
4. AFAD TATBİKATINA YÖNELİK ASILSIZ İDDİALAR
12 Kasım Cumartesi günü saat 18.57’de, ülke genelinde ilk kez gerçekleştirilecek AFAD tatbikatının amacına ilişkin, bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan iddialar, gerçeği yansıtmamaktadır. Ülkemiz, dünyanın aktif deprem kuşaklarından biri olan AlpHimalaya deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. Türkiye yüz ölçümünün yüzde 42’si birinci derece deprem kuşağı üzerindedir. Dolayısıyla alınacak tedbirler kadar, deprem öncesi yapılması gerekenler konusunda bilinçlenme ve afet sırasında doğru davranış modelleri, hayati öneme sahiptir.
12 Kasım’da ülke genelinde gerçekleşecek “Çök-KapanTutun” tatbikatı, deprem sırasında yapılacak bu basit, ancak hayat kurtaran üç hareketin, uygulama ile öğrenilmesini amaçlamaktadır. Çök-Kapan-Tutun egzersizinin, gerçek bir deprem sırasında insanların paniğe kapılmadan doğru hareket etme davranışını iki kat artırdığı bilimsel olarak ispatlanmıştır.
'İTİBAR EDİLMEMELİDİR'
Gerçekleşecek tatbikatla ilgili, radyolar ve televizyonlar, aynı anda anons geçecek ve Haber Alma ve Yayma Sistemi (HAY) üzerinden tüm Türkiye’ye aynı anda tatbikat mesajı gönderilecektir. Söz konusu paylaşımlardaki iddialar, toplumu paniğe sevk etmeye yönelik manipülasyonlardır. İlgili kurumların açıklamaları dışındaki iddialara itibar edilmemelidir.
“ÇİN’İN LONG MARCH 5B ROKETİ TÜRKİYE’YE DÜŞECEK” İDDİASI
Yükünü bıraktıktan sonra, dünya atmosferine kontrolsüz şekilde yönelen Çin’in Long March 5B roketiyle ilgili, “Türkiye’ye düşecek” iddiası, kamuoyunu endişeye sevk edecek bir manipülasyon örneğidir. Çin Halk Cumhuriyeti’nin Tiangong uzay istasyonuna deney modülü taşıyan Long March 5B roketi, 31 Ekim’de Hainan adasındaki Wenchang Uydu Fırlatma Merkezi’nden fırlatılmıştı.
PASİFİK OKYANUSU'NA DÜŞTÜ
Büyük orta güçlendiriciden ve dört küçük yan güçlendiriciden oluşan Long March 5B taşıyıcısının yan güçlendiricileri, fırlatıldıktan kısa bir süre sonra taşıyıcıdan ayrılarak Pasifik Okyanusu’na zararsız bir şekilde düşmüştür. Büyük ana güçlendirici ise yükü taşımaya devam ederek görevi tamamlamıştır. 23 tonluk taşıyıcının kontrolsüz bir şekilde atmosfere yöneldiği haberleri, dünya kamuoyunda endişeye neden olmuş, herhangi bir teknik ya da bilimsel veriye dayanmayan haberler, popüler konularda dezenformasyonun ne denli hızlı yayıldığını bir kez daha gözler önüne sermiştir.
İddialar, Long March 5B fırlatma aracının dünyaya geri dönüş yörünge parametreleri hakkında resmi duyuru veya teknik bir hesaplama mümkün değilken ortaya atılmıştır. Çinli uzmanlar, roketin atmosfere yeniden giriş sürecinde bileşenlerinin çoğu yanacak veya imha olacak şekilde tasarlandığını açıklamış, Türkiye Uzay Ajansı ile Çin Ulusal Uzay İdaresi ve Çin İnsanlı Uzay Mühendisliği Ofisi iletişim halinde süreci takip etmiştir. Long March 5B taşıyıcı roketinin enkazı, 4 Kasım’da Pekin saatiyle 18:08’de atmosfere girerek, Pasifik Okyanusu’nun orta-güney bölgesinde düşmüştür.
6. “ABD SAVAŞ UÇAKLARI KKTC HAVA SAHASINI İHLAL ETTİ” İDDİASI
Rum ve Yunan basınında yer alan, “ABD savaş uçakları KKTC hava sahasını ihlal etti” iddiası, doğru değildir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hava sahası çevresinde gerçekleşen her türlü faaliyet, ilgili kurumlar tarafından sürekli olarak, yakından takip edilmektedir. Bu kurumların verilerine göre, Agile Combat Employment (ACE) Tatbikatı’na katılan ABD savaş uçakları, faaliyetleri esnasında KKTC hava sahasını ihlal etmeden geri dönüş yapmıştır. Tatbikat esnasında oluşabilecek senaryolar önceden değerlendirilmiş ve gerekli tertibat alınmıştır.
