Nitekim Kurban ibadeti de böyledir. Kurban, ibadet maksadıyla belirli bir zamanda, belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce boğazlamak demektir. Başka bir ifadeyle Allah’a manen yaklaşmak için ibadet niyetiyle Kurban Bayramı günlerinde kesilen belirli cins ve vasıflardaki hayvan demektir. Allah rızası için kesilen kurbana udhiyye denir. Aynı zamanda Kurban, mal ile yapılan bir ibadettir ve Allah yolunda fedakârlığın bir nişanesidir.
Kurban İbadeti Yüce Rabbimizin Hz. Ademle başlayan ve kıyamete kadar sürecek olan insanlığa emrettiği ibadetlerdendir. “Her ümmet için Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık” (Hac 22/34) Kurban ibadetinin birçok hikmetleri vardır. Bunların başında Yüce Rabbimize yakınlaşmaya vesile olması, Allah’ın verdiği sayısız nimetlere şükrün bir nişanesi olması ve Allah’ın emrine teslimiyetin ve bu hususta gösterilen fedakârlığın bir alameti olmasıdır. Kurban, toplumda kardeşlik ve yardımlaşma ruhunu canlı tutar. Sosyal adaletin gerçekleşmesine katkıda bulunur. Özellikle ihtiyaç sahibi kardeşlerimizi gözetmek, kurbanın önemini daha iyi anlamamıza vesile olacaktır.
Her ibadette olduğu gibi kurban ibadetinde de iyi niyet ve ihlâs esastır. Nitekim Allah (c.c) şöyle buyurmaktadır: “Onların ne etleri, ne kanları Allah’a ulaşır. Fakat O’na sizin takvanız ulaşır.” (Hac 22/37) Görülüyor ki; Allahu Teâlâ yalnız takva sahiplerinin ibadetlerini kabul eder. Kişi kurban kesmekle öncelikle Allah’ın emrine, Hz. Peygamberin sünnetine uymuş olur. Kur’anı Kerim’de: “Rabbin için namaz kıl ve kurban kes.”(Kevser 108/2) buyrulmaktadır. Bu konuda Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) de; “Ey insanlar, her sene, her ev halkına (Maddi imkanı olana) kurban kesmek vâciptir” (Tirmizî, “Edâhî”, 18) “Maddi imkânı olup da kurban kesmeyen sakın namazgâhımıza yaklaşmasın” (İbn Mace, Edahi, 2) buyurarak kurban ibadetinin önemine dikkat çekmiştir.
Kurbanın ferde kazandırdığı güzelliklerden biriside cimrilik hastalığından, dünyaya olan düşkünlüğünden korumasıdır. Ayrıca insanlar arasında yardımlaşmanın ve dostluğun artmasına da katkı sağlamktadır. Nitekim kesilen kurbanların etlerini fakirlere ulaştırmanın verdiği zevk ve heyecan, kişiyi mala olan düşkünlüğünden korur. Dolayısıyla kurban ibadetinin hem fert açısından hem de sosyal yönden birçok faydası vardır.
Peygamberimiz (s.a.v); “Ademoğlu kurban bayramı gününde Allah için kurban kesmekten daha sevimli bir iş yapmış olamaz.”buyurarak bizleri kurban kesmeye teşvik etmiştir. Kurban, Allah’a yaklaşmayı, Allah’a teslimiyeti ve şükrü ifade eder. Kurban kesmek, Allah’ın sevgisini, mal sevgisine tercih etmektir. Göz nuru evladını Rabbinin rızası için feda eden İbrahim (a.s)’ın yolunda olmaktır. Kurban, Allah’a kul olmanın şuuruna ermektir. Rabbimiz şöyle buyuryyor: “Ey Muhammed! De ki; şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamam da, ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir. O’nun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Ben Müslümanların ilkiyim.” (Enam,162-163)
Özet olarak şunu söyleye biliriz; Kurban gerek fert gerekse toplum açısından çeşitli yararlar taşıyan malî bir ibadettir. Kişi kurban kesmekle Allah'ın emrine boyun eğmiş ve kulluk bilincini koruduğunu canlı bir biçimde ortaya koymuş olur. Müminler her kurban kesiminde Hz. İbrâhim ile oğlu İsmâil'in Yüce Allah’ın buyruğuna mutlak itaat konusunda verdikleri başarılı sınavın hâtırasını tazelemiş ve kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduğunu simgesel davranışla göstermiş olmaktadır. Kurban toplumda kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu canlı tutar, sosyal adaletin gerçekleşmesine katkıda bulunur.
Bu duygularla bütün Müslümanların Kurban Bayramlarını tebrik eder, bayramın bizler, ailelerimiz, içinde yaşadığımız toplum ve bütün insanlık için hayırlara vesile olmasını Yüce Allah’tan niyaz ederim.
Süleyman GÜLEK
