Günümüz Türkçesini 6 Asır Geriden Takip Eden Bir Dil “İngilizce”

Divânu Lugâti't-Türk, 11. yüzyılda Müslüman Araplara Türkçe öğretmek, Türkçenin yaygınlığını ve gücünü göstermek için Kâşgarlı Mahmut tarafından yazılan Türkçenin ilk sözlüğü, antolojisi, ansiklopedisi ve dil bilgisi kitabıdır.   

Kaşgarlı Mahmut, Divânu Lugâti't-Türk’ü yazmak için birçok Türk boyunu gezerek sözcükleri örnekleyen atasözleri ve şiirler içeren derlemeler yapmıştır.

Bu dev eserden “Ol taş turur.” cümlesini siz değerli okurlarımla paylaşmak istiyorum.

Sizlerin de fark ettiği gibi “turur” dışındaki tüm kelimeler günümüz Türkçesinde de kullanılmaktadır. Sadece “ol” kelimesi anlam değiştirerek günümüz Türkçesinde  “o” anlamına gelmektedir.

Peki, “turur” kelimesinin günümüz Türkçesinde karşılığı nedir?

turur → -dır ; -dir ; -dur ; -dür ; -tır ; -tir ; -tur ; -tür

15. yüzyıl Türkçesine ait metinler incelendiğinde, “turur” kelimesinin artık ayrı yazılmadığı ekleşerek kendisinden önce gelen kelimelerle bir bütünlük oluşturduğu görülür.

Başka bir söylemle, “Ol taş turur.” cümlesi 15. yüzyıl metinlerinde “O taştır.” cümlesine dönüşmüştür.

Şimdi gelgelim “Bu iş İngilizcede nasıl oluyor?” sorusuna cevap vermeye. Aşağıda birbirlerinin eşdeğeri olan Türkçe ve İngilizce cümleleri karşılaştırmalı olarak incelediğinizde aslında durum kendini göstermektedir.

Türkçede fiil olarak kullanılan “-dır ; -dir ; -dur ; -dür ; -tır ; -tir ; -tur ; -tür” eklerinin karşılığı olan “is” İngilizcede Türkçede olduğu gibi ekleşememiş ve hâlâ ayrı yazılmaktadır.

Türkçe ile karşılaştırıldığında aynı durumda olan İngilizcede yüzlerce yapı vardır.

Peki, bu durum neyi ifade etmektedir?

Sözün özü bu durum, İngilizcenin Türkçeyi sâdece yapısal anlamda bile 6 yüzyıl geriden takip ettiğini ve Türkçe ile kıyaslandığında İngilizcenin çok kolay bir dil olduğunu göstermektedir.

O zaman İngilizce, ana dilimiz Türkçe ile kıyaslandığında bu kadar kolay bir dilse, ülkemizde İngilizce dil öğretimi ve öğrenimi neden çok büyük bir sorun teşkil etmektedir?

Teknoloji ve sanayi anlamında gelişmiş birçok ülkenin resmi ve anadili dili olmak dışında hiçbir özelliği olmayan bir dilin öğrenimi nasıl olur da bu kadar zor olabilir?

Bu soruların cevabını inşallah ayrıntılı bir şekilde önümüzdeki yazımda vermeye çalışacağım.

İbrahim Yusuf ŞAHİN