DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Songül KARAMAN
Songül KARAMAN
Giriş Tarihi : 26-12-2024 13:15

Konya evliyaları Ateşbaz-ı veli hazretleri

Ateşbaz-ı Veli Hazretleri Hz Mevlâna’nın Dergahın da yetişmiş hizmetinde bulunmuş talebelerindendirBu zatın Mevlâna Hazretlerinin babası Bahaeddin Veled ile Horasan'dan geldiği ve kafileye Karaman'da katıl­dığı rivayet edilmektedir. Asıl adı Yusuf bin İzzettindir.

 

Konya'da Mevlana Hazretleri'nin sohbetlerinde bulunarak olgunlaşmış ve tasavvuf yolunda ileri derecelere erişmiştir.Dergâhta kendisine aşçıbaşılık görevi verilmiştir.

 

Kendisine Ateşbaz isminin verilmesi şu menkıbeye dayanır Bir gün yine yemek pişireceği sırada dergâhda hiç odun kalmadığını gördü.

 

Yemek vakti de yaklaşmış olup, odun tedarik etmek çok zaman alacaktı. Mahcup bir halde Mevlana Hazretleri'nin huzuruna vardı ve: "Efendim, mutfakta hiç odun kalmamış, ne yapayım?" dedi. Mevlana Hazretleri latife yollu: "Kazanın altına ayaklarını sokarak kazanı kaynat" demesi üzerine, Yusuf Efendi derhal mutfağa girdi ve söyleneni aynen yaptı. Ayak parmaklarından çıkan ateşle yemeği pişirdi. Ancak Mevlana Hazretleri bunu duyunca kerame­tin açıklanmasını uygun bulmayarak: "Hay ateşbaz hay" dedi. Böylece Yusuf b. İzzeddin Efendi bu olaydan sonra "Ateşle Oynayan" anlamına gelen "Ateşbaz" unvanı ile anılır.

 

Bir başka menkıbede ise Hz. Mevlâna bir konuğu için ikramda bulunmasını ister. Vakit gecenin ilerlemiş saatleridir ve matbahta odun yoktur. Ateşbaz-ı Veli hemen ocağın altına sol ayağını sokar ve parmaklarını yakarak kazanı kaynatır. Daha sonra Hz. Mevlâna’nın huzuruna çıktığı vakit ayağındaki yanıklar görünmesin diye sağ ayağını, sol ayağının üzerine koyarak baş keser. (Mevlevi ritüelleri arasında önemli bir yere sahip olan baş kesme; şeyhin veya tarikat büyüklerinin huzuruna çıkıldığı zaman bir selamlama biçimidir. Sağ ayağın başparmağı, sol ayağın başparmağının üzerine konulduktan sonra eller düz olarak sağ kol, sol kolun üstüne çapraz gelecek şekilde, sol el sağ omzun üstüne, sağ el ise sol omzun üstüne konulur ve bel bükülmeden baş öne doğru hafifçe eğilerek yapılır.) Baş keserken sağ ayağın sol ayak üzerine konulması “mühürleme” olarak da nitelendirilir ve Ateşbaz-ı Veli’den hatıra kaldığı söylenir.

 

Âteşbâz-ı Velî’nin türbesi Konya’da Meram yolu üzerinde Aşkan (Âşıkān “âşıklar”) tepesi yakınlarındadır. Selçuklu türbe mimarisinin özelliklerini taşıyan yapının muntazam kesme taştan inşa edilmiş gövde kısmı içeriden kare, dışarıdan sekizgen planlıdır. Üstü ise ehramî bir külâh ile örtülü olup Arapça kitâbesi güneydeki “niyaz penceresi”nin üzerindedir. Türbenin civarına, Sultan Veled’in kızı Arîfe Şeref Hatun’un oğlu Muzafferüddin Ahmed Paşa torunlarından Çelebi Abdüssamed tarafından bir zâviye yaptırılmış ve vakıflar kurulmuştur. Zamanla harap olan bu zâviyenin yerine bugünkü tekke, postnişin Vâhid Çelebi tarafından 1897 yılında inşa ettirilmiştir.

 

Mevlevîlik’te mutfak “aşhane” olduğu gibi daha önemlisi, Mevlevîliğe intisap niyazında bulunan kişilerin temel eğitimlerinin yapıldığı yerdir. Mevlânâ zamanında bu önemli görevi “Âteşbâz-ı Velî” Yûsuf b. İzzeddin yerine getiriyordu. Sonraki dönemlerde bu unvan bu göreve tayin edilen kişiler için kullanılmıştır.Mevlevîhânelerdeki özel ocağa “Âteşbâz-ı Velî ocağı” denir. Önemli günlerde aş burada pişirilir, ayrı bir yerde saklanan gümüş renkli “Âteşbâz-ı Velî kazanı”, işi bitince yıkanarak özenle yerine kaldırılırdı. Mevlevî dergâhlarında meydân-ı şerifte serili beyaz postun adı “âteşbâz postu”dur. Bu makama teslimiyet, “Mevlevîliğe ikrar vermek”, “çileye soyunmak” demektir. Sâliklerin mürebbisi olan “âteş-bâz türbedarı”nın âyin sırasında semâhânedeki yeri postnişin ve tarikatçı dedenin hizasında idi. Meşîhatnâmeler çok defa “âteşbâz şeyhi” ile gönderilirdi. Kazan ve tencerelerin açılışında olduğu gibi yemekten sonraki “gülbank”te Âteşbâz-ı Velî de zikredilir. Mevlevîlik’te onun makam ve mevkine daima büyük saygı gösterilmiştir.

NELER SÖYLENDİ?
@
Songül KARAMAN

Songül KARAMAN

DİĞER YAZILARI Kuran’ı Kerime Hürmek Göstermek Esma-Ül Hüsna Kendi Kültürümüze Sahip Çıkmak Güzellik Kavramının Maddi Ve Manevi Boyutları Mevlevilik Kültüründe Semazen Kıyafetlerinde Ki Manalar-2 Semazen Kıyafetlerinde Ki Manalar-1 Hobilerle Hayatınızı Renklendirin İdeal Hayat Rehberi -2 İdeal Hayat Rehberi -1 Çocuklarda Motivasyon Çalışmaları Konyalısın Etliekmek   Şimdi Tam Zamanı Alışkanlık Nasıl Kazanılır DERGAH-I MEVLÂNA DA Yeni Eğitim ve Öğretim Yılına Hazırlık Çalışmaları -1 Hayatımızda Değişimi Nasıl Yönetiriz İdealindeki Meslek Hangisi Bilinç Altının Gücü Akışta Kalmak ve Anı Yakalamak Yaz Tatilinde Çocuklar İçin Aktiviteler İlgi Alanlarınızı 10 Adımda Keşfedin Günümüz Sorunlarından İletişimsizlik Eski Sokaklar da Eskimeyen Mutluluklar Sen Yola Çık Yol Sana Görünür-2 Sen Yola Çık Yol Sana Görünür -1 Kaçırma Sahurları Ramazan-I Şerif  Sevinci Mevlâna Türbesinde Ki 4 Kapının Taşıdığı Manalar Zamanımızı Nasıl İyi Yönetiriz-2 Zamanımızı Nasıl İyi Yönetiriz -1 Kişisel Gelişim İçin Pratik Öneriler Türk Kültürü Pozitif Düşünce Başarı Getiriyor Dini Değerlerin Sosyal Hayatımıza Katkıları İslâma Hizmet İçin Neler Yapabiliriz Maneviyat Yolculuğu Kuşak Çatışması -4 Kuşak Çatışması -3 Kuşak Çatışması -2 Kuşak Çatışması -1 İletişim Becerileri -3 İletişim Becerileri -2 İletişim Becerileri-1 Engelsiz İletişim-1 İletişime Ne Kadar Sevgi Katıyoruz Ramazan-I Şerif Ayının Önemi-3 Türk Sofra Adabı-1 Ramazan-I Şerif Ayının Önemi-3 Ramazan-ı Şerif Çelikten Bir İrade Dedem Hacı Rıza Yiğit Ramazan-I Şerif Ayının Önemi-2 Ramazanı-I Şerif Ayının Önemi -1 Hoşgeldin Şehr-İ Ramazan Sanal Dünya -3 SANAL DÜNYA -2 Sanal Dünya İyilik Evrenseldir Tek Yürek Olabilmek Horasan Erenleri Konya Da Şivlilik ve Fener Alayı Geleneği Devam Ediyor Dini Değerlerin Sosyal Hayatımıza Katkıları Yeni Yılda Yeni Başlangıçlar Sanal Âlemde Kaybettiklerimiz Mevlâna Hazretlerini Anlamak Konya Da Kış Akşamlarının Gelenelsel Lezzetleri -2 Konya’da Kış Akşamlarının Gelenelsel Lezzetleri -1 Elveda Medine Güzel İnsan Olabilmek Sende Beni Sev Allah'ım Elhamdülillah İlk Türk –İslam Devletlerine Ait Eserler Türk İslam Mimarisinde Dini Yapılar -2 Türk İslam Mimarisinde Dini Yapılar -1 Medine’ye yol görünür Medine’ye Yol Görünür Yüce Mevlâm Gel Güzel Nebi Kurban Bayramı Osmanlı Dönemi Güzel Gelenekleri-2 Osmanlı Dönemi Güzel Gelenekleri-1 Günümüzde Özlediğimiz Değerler-2 Günümüzde Özlediğimiz Değerler-1 İletişimde Verimli Olabilmek Vatan Sevgisi Kutsaldır Sahur Bereketi Anadolunun Sultanları -5 Anadolunun Sultanları -4 Anadolunun Sultanları-3 Anadolunun Sultanları-3 Anadolunun Sultanları-2 Anadolunun sultanları -1 Hz Mevlâna Nın Yedi Öğüdünde Ki Manalar-2 Hz Mevlâna Nın Yedi Öğüdünde Ki Manalar-2 Hz Mevlâna Nın Yedi Öğüdünde Ki Manalar-1 Konya’nın Simgelerinden Alâeddin Tepesi Mevlâna Diyarında Sosyal Psikoloji Bizi Nasıl Yönetiyor -3 Sosyal Psikoloji Bizi Nasıl Yönetiyor -2 Sosyal Psikoloji Bizi Nasıl Yönetiyor -1 Atasözlerimize Bakışımız Zamanı Yakalamak Siyaset Ve İletişim Hayata Dair Güzel Notlar Kişisel Gelişim Yolculuğu -2 KİŞİSEL GELİŞİM YOLCULUĞU -1 Beden Dili Ne Demektir ?-2 Beden Dili Ne Demektir ?-1 Üç Ayları Allah C.C Rızasına Uygun Yaşamak -2 Üç Ayları Allah C.C Rızasına Uygun Yaşamak -1 Okumak Yaşamaktır Manevi Temizlik İçin İstiğfar Etmek Kuran’ı Kerime Hürmek Göstermek Hoşgörü Köprüsü Duanın Psikolojiye Etkileri Dini Değerlerin Sosyal Hayatımıza Katkıları Ak Parti Etliekmek Birazda Konya Demek Geçilmez Ki Yolların Çanakkale! Türk Evladı Allah İle Uyan da Gel İnsanoğlu Tevhiddir Yolların Başı Efendim Hoşgeldin Şehri Ramazan Gel Rabbinin Kapısına Hz Amine Dualarda Sevdim Kadın Demek Secdem Vakti Seher Hak Sevgisi Vatanımsın Türkiye’m Affeyle Allah’ım Dünya Hanesi 15 Temmuz Vatan Destanı Durmadan Oku Besmele Mübarek Dağlar Mutluluk İmanda Saklı Minareler Kadir Gecesi Dünya Kaçırma Sahurları İftar Neşesi Bizim Diyar Şehitler Sonsuz Gibidir Anadolum Türkiyem Yaşar Kullar Toprak İle Huzur-u Mevlâna Haktan Emir Gelmeyince Bayrağım Geçilmez ki Yolların Çanakkale Hakkı Bil İnsanoğlu Kadın Demek Bayrağım Yollardayım Dua Akşamlar Savaşın Çocukları Yağmur Asker mi Oldun Uzun Zamandır Misafirsin Bu Dünyada Esma'ül Hüsna Namaza Davet Ağlıyorsun Ey Kudüs! Gurbet Türküsü Allah Sevgisi Şehr-i Medine Yolculuk Bu vatan Ezanlar Selâm Ederiz Efendim İmanın Şartı İmandandır Yolumuz Bilemedin Geldim Mevlânam Cuma Bayramı Ana Duası Dualarda Sevdim Münacat Tesbihin Dilinden Salavatla Andım Seni Elhamdülillah Allahım Kâbe’de Olsam Besmele Namaz Hoşgeldin Şehr-İ Ramazan Sendendir Yarabbi Seher Vakti Yunus Emre Misali Hicret Söyle Kalbim Durmuyor Ki Saatler Bir Başkadır Konya İşte Yine Geldim Sana Adım Toprak İstanbul Selâm Olsun Mevlânam Bırak Gitsin Zamanı Yalancıymışsın Sen Dünya
KÖŞE YAZARLARI TÜMÜ
NAMAZ VAKİTLERİ
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA